حجت الاسلام محمد مقدم با بیان اینکه تحول در اندیشه دینی لازم است، تأکید کرد: امروز دفاع از اصل دین بر ما فرض است. جامعه ما به گونهای دچار تنشها و مشکلات است و بیرون از این جامعه به نوعی دیگر درگیر چالش است. ما امروز وظیفه داریم از اندیشه و عقیده دینی حمایت کنیم. اندیشه دینی گرفتار اندیشه جریان افراطی و تندرو است که برای هویت سازی دست به هر کاری میزند. آنچنان تندی و افراط شکل گرفته که غیر از خودش را مسلمان نمیداند.
وی افزود: عدهای هم تندرو نیستند و متحجر هستند و با هر چیز نویی برخورد میکنند. این نگاه ایجاب میکند که ما تغییر و تحول در اندیشه دینی داشته باشیم. اگر نگاه ما به دین اصلاح شده و عمیق نباشد، خود آن فاجعه است. وی با تأکید بر اینکه بسیاری از مسائل جامعه ما توجیه درستی ندارد، تصریح کرد: اگر دین انسانی باشد نمیتواند در تقابل با عقل باشد. علامه طباطبایی میگوید هیچ جای قرآن امری را بدون برهان بر شما فرض نکرده است. هیچ راهی نداریم جز اینکه اسلامیت، عقلانیت و واقعیت را به هم پیوند بزنیم.
عضو مجمع روحانیون مبارز با بیان اینکه وقتی سخنان برخی هم لباسیهایم را در صداوسیما درباره دین میبینم و میشنوم خجالت میکشم، اظهار کرد: اگر دین انسانی تفسیر شد حتی برخی از قواعد و ضوابط آن قابل چینش جدید است. اصول و عقاید در اسلام ثابت است و برخی از احکام فقهی اسلامی جنبه ثابتات ندارد یعنی بر اساس شاخص ها تفسیر می شود. وی با بیان اینکه نباید اراده و آزادی را از انسان گرفت، تأکید کرد: اگر ما میخواهیم دین را طوری تعریف کنیم که گیرا باشد، دین باید اخلاقی باشد. دین اخلاقی آن است که امام صادق(ع) میگوید که جز محبت چیزی نیست. تمام فقه ما در دایره اخلاق معنی می دهد. اگر اخلاق را از فقه بگیریم خشونت باقی می ماند.
مقدم افزود: دین اخلاق و محبت چه بدی داشت که رهایش کردیم؟ حدود ۴۰ سال با هم بودیم. چرا همدیگر را دوست نداریم و به همدیگر محبت نمیکنیم؟ این جلسات برای همین است. در فضای مجازی به جای لو دادن افراد، قهرمانهای اخلاقی را بشناسانیم؛ گرچه خیلی از قهرمانان اخلاقی ما چنان بزرگ هستند که تاب دیدن آنها را ندارند. وی گفت: دفاع ما از دین زمانی است که تفسیری اخلاقی، انسانی و کارآمدی جامعه را از آن داشته باشیم. اسلام اگر کارآمد نباشد زمین می خورد. اگر اسلام کارآمد نبود همان بلایی که بر سر مسیحیت قرون وسطی آمد سراغ ما میآمد. نسبت به هیچ مسألهای مطلق نگاه نکنیم تا اشتباهات گذشته ما تکرار نشود. اگر نگاه ما این نباشد سرنوشت ما محتوم و زشت خواهد بود.