داریوش احمدیان
چند روزی است که رسانههای «دلواپس» از رازی میگویند که فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره برجام فاش کرده است. آنها به نقل از موگرینی میگویند که تیم مذاکرهکننده هستهای به دنبال گنجاندن جملاتی در توافق هستهای بود که معنای آن جمله این است که اجرای برجام آغازی برای استفاده از این الگو در سایر پروندههای اختلافی میان ایران و کشورهای غربی خواهد بود. جناح تندرو در حال تبلیغ این موضوع است که مذاکرهکنندگان هستهای بدون هماهنگی با ارکان نظام چنینبندی را به توافق هستهای افزودهاند. در خصوص این ادعای «دلواپسان» میتوان به چند نکته اشاره کرد.
1ـ کلمه به کلمه برجام در شورای عالی امنیت ملی مورد بررسی قرار گرفته است. شورایی که فراقوهای است و نفرات حاضر در آن از قوای سهگانه و نهادهای نظامی هستند. بدیهی است که نمیتوان با وجود چنین بررسیهایی مدعی شد که تیم مذاکره کننده هستهای میتوانسته بدون اعلام موافقت سایر تصمیم گیران کشور بخشی را به برجام اضافه کند.
2ـ با نگاهی به سخنان رهبری نظام درباره موضوع برجام در سالهای اخیر میتوان به این نتیجه رسید که این موضوع که الگوی برجام در صورت اجرای موفقیت آمیز میتواند پایهای برای حل وفصل سایر مسائل فی مابین ایران و غرب باشد موضوعی نیست که تنها مورد تاکید رییس جمهور روحانی و یا محمدجواد ظریف در جایگاه وزیر امور خارجه قرار گرفته باشد و در نگاه این مقام عالی رتبه نظام نیز در صورتی که اجرای برجام به شکل موفقیت آمیزی باشد میتوان از این الگو برای دیگر پروندههای اختلافی موجود میان ایران و غرب هم استفاده کرد.
3ـ این نکته که در مناسبات بین المللی میبایست از الگویی امتحان پس داده استفاده کرد موضوع پیچیدهای نیست که امروز برخی وجود آن در برجام را به عنوان یک راز و یا نشانهای از خیانت تیم مذاکره کننده به مخاطبان خود عرضه میکنند. واقعیت آن است که اگر به این موضوع در برجام و یا صحبتهای مقامات درگیر در مذاکرات هستهای هم اشارهای نشده بود هم استفاده از الگویی همچون برجام که مبتنی بر گفتگو و مذاکره جدی بر اساس سیاست «برد – برد» است مورد توجه همگان قرار میگرفت.
4ـ شاید بتوان ریشه این موضوع که رسانههای جریان تندرو هر چند وقت یکبار به برجام مراجعه میکنند و جنجالی تازه را به راه میاندازند را در این موضوع دانست که «دلواپسان» با وجود آنکه دیر زمانی است برجام از مراحل بررسی عبور کرده و در حالی اجرایی شدن است هنوز نتوانستهاند بپذیرند که توافق هستهای که آنان تمام تلاش خود را برای به ثمر نرسیدن آن به کار بسته بودند مورد تایید واقع شده و در حال اجراست.