مسیر اشتباه وزارت امور خارجه

روز گذشته وزارت امور خارجه در واکنش به ادعاهای خلاف واقع یک روزنامه نگار در برنامه‌ای تلویزیونی بیانیه‌ای را صادر کرده است که با پاسخ طرف مقابل روبرو شد. ماجرا به مناظره هسته‌ای در برنامه تلویزیونی «ثریا» بازمی گردد که به بهانه دومین سالروز اجرای برجام بر روی آنتن زنده شبکه یک سیما رفته است. در این برنامه شاهد آن بودیم که یاسر جبرائیلی به عنوانی فردی از طیف «دلواپسان» با مدیرمسئول یکی از روزنامه‌های اصلاح طلب که ظاهرا در جایگاه موافق توافق هسته‌ای بود به مناظره پرداختند. بنابرآنچه مسئولان این برنامه تلویزیونی می‌گویند آنان تمایل داشتند که این مناظره با حضور نماینده‌ای از سوی وزارت امور خارجه انجام شود اما این وزارتخانه دعوت آنان را رد کرده است. با نگاهی به این مناظره شاهد آن هستیم که طرف دلواپس مناظره همان موضوعاتی که در دو سال اخیر بارها تکرار شده است را مطرح کرده و سوی دیگر این مناظره به دلیل عدم اطلاعات و یا توان کافی و یا هر دلیل دیگری توان ارائه پاسخ‌های تکراری به انتقادات تکراری روزنامه نگار دلواپس را نداشته است. در ادامه به بهانه این مناظره و حواشی مرتبط با آن به چند نکته اشاره می‌شود:

1ـ الگوی رفتاری صداوسیما در مناظره‌های هسته‌ای در اغلب موارد به این شکل است که با علم به پاسخ منفی مسئولان وزارت امور خارجه برای حضور در چنین مناظره هایی که طرف مقابل در جایگاه حقوقی مسئولان دولتی نیست پیشنهاد حضور مسئولی از این وزارتخانه را ارائه می‌کند و پس از دریافت پاسخ منفی قابل پیش بینی از دستگاه دیپلماسی کشور به سراغ افرادی می‌رود که در ظاهر موافق و همراه برجام تلقی می‌شوند اما در عمل توان کافی برای دفاع از توافق هسته‌ای را ندارند.

 2ـ پاسخ منفی همیشگی مسئولان وزارت امور خارجه به حضور در چنین مناظره هایی شاید از لحاظ پروتکل‌های حضور مسئولان کشور در برنامه‌های صداوسیما قابل فهم باشد اما در عمل تنها سبب یکه تازی افرادی می‌شود که با خالی دیدن میدان با وارونه نمایی هایی که در آن به مقام استادی رسیده‌اند سعی در ارائه اطلاعات نادرست درباره برجام و به طور کلی سیاست خارجی مد نظر طیف میانه رو دارند.

3ـ ممکن است برخی این عقیده را مطرح کنند که حضور مسئولان وزارت امور خارجه در چنین مناظره‌ای سبب از بین رفتن مرتبه و جایگاه حقوقی آنان می‌شود که در پاسخ باید گفت که با فرض پذیرش چنین ادعایی قطعا بگومگوی رسانه‌ای تشکیلات وزارت امور خارجه کشور با یک روزنامه نگار بیشتر از حضور در یک برنامه تلویزیونی سبب تنزل این جایگاه خواهد شد.

4ـ همراهی صداوسیما با طیف تندرو موضوعی است که به طور روزافزون در حال افزایش است. به طوری که به عنوان یک نمونه که زمان زیادی هم از آن نمی‌گذرد در همین مناظره اخیر شاهد آن بودیم  که طرف موافق برجام می‌بایست به طور همزمان  با مجری برنامه و طرف دیگر، به مناظره می‌پرداخت. یکی از وعده‌های رئیس جمهور روحانی در روزهای انتخابات به مردم تغییر این رویکرد افراط‌گرایانه در صداوسیما بوده است. این موضوع که چنین وعده‌ای تا چه حد ذیل اختیارات رئیس جمهور طبقه‌بندی می‌شود بحث دیگری است اما به هر حال این وعده به مردم داده شده است و انتظار می‌رود که منتخب اکثریت برنامه‌های خود برای اجرایی شدن آن و یا موانع تحقق این وعده را با مردم در میان بگذارد.

5ـ و نکته آخر آن‌که به نظر می‌آید تیم رسانه‌ای دولت می‌بایست در چنین موضوعاتی وارد عمل شده و با رایزنی با صداوسیما افرادی را به عنوان نمایندگان دولت و وزارتخانه‌ها به چنین مناظره هایی معرفی کند. افرادی که توان و اطلاعات لازم را برای پاسخ به مسائلی که منتقدان و تیم سیاسی اداره کننده صداوسیما مطرح می‌کنند داشته باشند.