موراکامی، بالاترین شانس نوبل ادبیات 2013

با نزدیک شدن به ماه اکتبر و سررسیدن زمان اهدای جوایز نوبل، دوباره بازار گمانه‌زنی درباره برنده این جایزه‌ها داغ شده است. امسال در رشته ادبیات هاروکی موراکامی در کنار نویسندگانی چون جویس کرول اوتس و کو اون بیشترین بخت را برای بردن نوبل ادبیات 2013 دارند. چند سال است که از هاروکی موراکامی، نویسنده «کافکا در کرانه» و «پس از لرزه»- که بسیاری از داستان‌هایش به فارسی ترجمه شده‌اند - به عنوان یکی از شانس‌های اصلی نوبل ادبیات نام برده می‌شود و به نظر می‌رسد امسال دیگر نوبت به او رسیده باشد. وب‌سایت گمانه‌زنی «لدبروکس» شانس این نویسنده ژاپنی را یک به سه عنوان کرده است. از دیگر نویسندگانی که امسال بخت بالایی برای بردن نوبل ادبیات را دارند می‌توان به جویس کرول اوتس، نویسنده پرکار آمریکایی با بخت یک به شش، پتر ناداس مجارستانی با بخت یک به هفت، کو اون، شاعر اهل کره جنوبی با بخت یک به 10 و آلیس مونرو، نویسنده بزرگ کانادایی که داستان‌های کوتاهش بسیار محبوب هستند با بخت یک به 12 اشاره کرد. با این حال اعداد و ارقامی که به آن‌ها اشاره شده همگی نتیجه گمانه‌زنی و نه مدرک و دلیل هستند؛ دلیلش هم این است که کمیته نوبل ادبیات، هیچگاه نام نامزدهای نهایی خود را فاش نمی‌کند و این نام‌ها برای حداقل 50 سال در آکادمی نوبل در سوئد بطور محرمانه ثبت و نگهداری می‌شوند.

دیگر چهره‌ای که امسال از شانس‌های نوبل ادبیات است، آدونیس، شاعر پرآوازه اهل سوریه با بخت یک به 14 است. این در حالی است که همه در سال 2011 و آغاز بهار عربی از آدونیس به عنوان بخت مسلم نوبل ادبیات نام می‌بردند، اما او رقابت را به توماس ترانسترومر، شاعر اهل سوئد که در نظرسنجی‌ها در رتبه پایین‌تری بود، واگذار کرد. موراکامی در 10 سال گذشته همیشه یکی از بخت‌های اصلی نوبل ادبیات بوده. این نویسنده که در سراسر دنیا محبوب است و کتاب‌هایش در گوشه گوشه دنیا خوانده می‌شوند امسال جدیدترین رمان خود به نام «تسوکورو تازاکی بی‌روح و سال زیارت او» را منتشر کرده است که در حال حاضر دارد به انگلیسی ترجمه می‌شود تا سال 2014 منتشر شود. با توجه به اینکه سال گذشته اهدای نوبل ادبیات به مو یان، نویسنده ناآشنای چینی حرف و حدیث‌های بسیاری به همراه داشت. عجیب و غیرمحتمل نیست که کمیته ادبیات نوبل با انتخاب چهره‌ای مهم و مطرح مثل موراکامی به عنوان برنده نوبل ادبیات اعاده حیثیت کنند، کاری که چند سال پیش با انتخاب ماریو بارگاس یوسا، نویسنده بزرگ اهل پرو انجام دادند و انگ «اعتیاد به کشف» را تا حدودی از دامان خود پاک کرد.

جایزه نوبل ادبیات هر سال در ماه اکتبر اهدا می‌شود، این جایزه که به نام آلفرد نوبل نام‌گذاری شده به کسی اهدا می‌شود که به گفته نوبل «در رشته ادبیات برجسته‌ترین آثار را در مسیری آرمانی» خلق کرده باشد. حتی روز اهدای نوبل ادبیات نیز تا آخرین دقایق اعلام نمی‌شود. سایت رسمی جایزه نوبل اعلام کرده تا روز اعلام برنده نوبل دبیات «حدود» 29 روز باقی مانده است. این جایزه هشت میلیون کرون، معادل 780 هزار پوند ارزش دارد. آکادمی نوبل افتخار می‌کند که کارهای غیرقابل‌درک انجام می‌دهد. امسال در ماه مه این آکادمی در صفحه خود در شبکه اجتماعی توئیتر نوشت که نامزدهای نوبل ادبیات 2013 انتخاب شده‌اند و همین موجب به راه افتادن سیلی از گمانه‌زنی‌ها شد. بسیاری می‌گفتند امسال دیگر نوبت به آمریکا رسیده تا نویسنده‌ای مثل فیلیپ راث یا دن دلیلو این جایزه را به خانه ببرد.لدبروکس فعلا بخت اصلی را موراکامی اعلام کرده، اما گمانه‌زنی‌های این سایت اغلب نادرست بوده است. سال 2011 این سایت شانس باب دیلن برای نوبل ادبیات را یک به 100 اعلام کرده بود اما 24 ساعت مانده به اعلام برنده، بخت این شاعر و خواننده به یک به 10 رسید! آن سال بخت آدونیس یک به شش بود و بخت موراکامی یک به هشت، اما جایزه به ترانسترومر با شانس یک به 10 رسید!

سال پیش نیز مو یان که اولین نویسنده چینی برنده نوبل ادبیات است با بخت یک به 9 برنده این جایزه شد. از سال 1901 تاکنون 109 نفر برنده نوبل ادبیات شده‌اند که از این میان تنها 12 نفر زن هستند و شاید کمیته نوبل ادبیات امسال سنت‌شکنی کند و جایزه را به شاعر یا نویسنده این زن دهد.