تاثیر شاهنامه در احیای جاده ابریشم

محمدمهدی مظاهری که در «همایش بین‌امللی شاهنامه در گذرگاه جاده ابریشم» در مشهد سخن می‌گفت، اظهار کرد: حضور در رویداد فرهنگی «شاهنامه در گذرگاه ابریشم» در جوار بارگاه ملکوتی امام فرهنگ و دانش امام‌رضا(ع) در حضور مهمانان خارجی و ادیبان فرصت مغتنمی است تا نکاتی را هر چند خلاصه مطرح کنیم.او افزود: گسترش زبان فارسی به عنوان حامل فرهنگ ایرانی یکی از مولفه‌های راه ابریشم است. یکی از مولفه‌های  راه ابریشم، کاروان درازآهنگ شعر و داستان است که از گذرگاه چندهزارساله زمان می‌گذرد، گذشته را به آینده پیوند می‌دهد و پندهای گران‌مایه‌ای از نیاکان برای فرزندان پاک‌گوهر و نیک‌اندیش به همراه دارد که پرتو روشن آن تیرگی‌ها را می‌شکند و راه پیش روی آیندگان را فروغ می‌بخشد؛ این فرایند به برخورد تمدن‌ها می‌انجامد و منجر به افزایش همکاری در روابط بین‌الملل نیز می‌شود.رئیس موسسه فرهنگی اکو ادامه داد: از میان مفاخر فرهنگی و تمدنی منطقه بزرگ اکو، «حکیم ابوالقاسم فردوسی» در گستره فرهنگ و زبان در شمار پرآوازترین حماسه‌سرایان جهان جایگاهی والا دارد. او با سرودن شاهنامه در سه بخش اساطیری، پهلوانی و حماسی سرگذشت قوم ایرانی را بیان می‌کند، هویت ملی و تاریخی ایران را سندیت می‌بخشد و افکار، فرهنگ، آداب، روحیات و خلقیات آن‌ها را به تصویر می‌کشد؛ او حیات فرهنگی ایران را احیا می‌کند و زبان فارسی را از افول می‌رهاند.

مظاهری خاطرنشان کرد: کانون اصلی اشعار فردوسی تمام قلمرو زبان فارسی یعنی ایران، تاجیکستان و افغانستان را دربر می‌گیرد و تابش اشعه آن از مرزهای ایران چون شبه قاره هند، قفقاز، ماورای قفقاز و اغلب سرزمین‌های ترک‌زبان فراتر می‌رود و آن‌ها را روشنی می‌بخشد.او در ادامه بیان کرد: شاهنامه در ایجاد پیوند فرهنگی میان ایران و کشورهای منطقه آسیای مرکزی، مردم افغانستان، ترکمنستان، ازبکستان، شهرهای سمرقند، بخارا و برخی از مردم قزاقستان از نقش و جایگاه بسیار موثری برخوردار است و یکی از منابع مهم برای درک روابط بین ایران باستان و چین و تاثیر روابط است.رئیس موسسه فرهنگی اکو گفت: فردوسی هزار سال پیش از پارچه زربفتی سخن می‌گوید که از رم آمده و ابریشم آن متعلق به چین بوده، به همین ترتیب ایران را حلقه پیوند این دو منطقه اعلام می‌کند. بی‌شک زبان بین‌المللی بازرگانان و به عبارتی زبان ویژه جاده ابریشم زبان فارسی است.

مظاهری اظهار کرد: راه ابریشم نمادی از گفت‌وگوی درون تمدنی، جزء میراث فرهنگی مشترک ما و کشورهای منطقه است و با ثبت جهانی آن به عنوان میراث مشترک بشریت می‌توان از این نماد تاریخی برای توسعه گردشگری، احیای مباحث فرهنگی و تمدنی، گفت‌وگوی ادیان، همگرایی قومیت‌ها و تقویت زمینه‌های فرهنگی و اقتصادی بهره گرفت.او در ادامه گفت: به اعتقاد من تمرکز دیپلماسی فرهنگی کشورهای منطقه اکو باید بر حل اختلافات احتمالی، گسترش بیش از پیش همکاری‌های فرهنگی، هنری، ادبی، هم‌اندیشی و رایزنی فرهنگی با حفظ وحدت و عدم تفرقه‌جویی در جهت دستیابی به بالندگی در ابعاد گوناگون تمدن از جمله راهکارها برای فراهم کردن زمینه برای احیا و بهره‌برداری راه ابریشم باشد.رئیس موسسه فرهنگی اکو ادامه داد: لذا پیشنهاد می‌کنم کشورهای مسیر جاده ابریشم در پی تشکیل اتحادیه کشورهای حوزه راه ابریشم باشند تا بتوانند این منطقه را به یکی از قطب‌های بزرگ فرهنگی- اقتصادی در جهان تبدیل کنند.

مظاهری افزود: ما در موسسه بین‌المللی فرهنگی اکو با حضور ۱۰ کشور عضو به عنوان نهاد مستقل بین‌المللی با رویکرد فرهنگی، هنری و ادبی پیش‌تر به این مهم پرداخته‌ و طرحی را با عنوان «راه ابریشم، راه صلح» پایه‌ریزی کرده‌ایم و معتقدیم در ایران نیاکان که همان منطقه اکو است ادیبان و هنرمندان این مهم را دریافته بودند و راه ابریشم را نه فقط به عنوان خاستگاه تجاری بلکه راهی برای تعالی بین خود و دیگر کشورها می‌دانستند.او اظهار کرد: حکیمان و هنرمندان نیز مانند تجار در این راه رفت‌وآمد داشته، داستان‌‎ها و اشعار بسیاری نگاشته و سروده‌اند و در آستانه بزرگداشت این حکیم از زبان خود او، داشته‌ها و ماندگاری‌هایش را به عنوان فرهنگ معرفی می‌کنند.رئیس موسسه فرهنگی اکو در مورد شاهنامه فردوسی بیان کرد: شاهنامه فردوسی داستان‌های مختلفی دارد که به توضیح افسانه‌هایی در خصوص آفرینش انسان و پیشرفت فکری و اجتماعی او می‌پردازد و انسان‎ها را به نیکی و راستی و نبرد علیه زشتی و پلیدی دعوت می‌کند. همچنین شاهنامه اثری است که تمام جنبه‌های انسانی را در بر می‌گیرد.

او افزود: شاهنامه با داستان‌های شورانگیزش انعکاسی از تاریخ داستانی و اساطیر قوم ایرانی و روایت‌گر آداب و فرهنگ ایرانیان است و در مدت هزار سال همانند مثنوی مولانا، گلستان سعدی و دیوان حافظ در نوع خود همچنان تقلیدناپذیر و بی‌نظیر است.مظاهری خاطرنشان کرد: به عنوان نماینده فرهنگی ۱۰ کشور در منطقه بزرگ تمدنی اکو پیشنهاد می‌کنم دولت‌های مسیر جاده ابریشم راهکارهایی را درنظر بگیرند که منجر به تقویت همکاری عمیق‌تر منطقه‌ای شود. طبعا افزایش تجارت درون منطقه‌ای، تسهیل در رفت‌وآمد اتباع کشورها با یکدیگر و برگزاری رویدادهای فرهنگی بین این دولت‌ها منجر به توسعه گردشگری و احیای جاده ابریشم به عنوان میراث فرهنگی خواهد شد.او با بیان این‌که رویکرد این موسسه همواره صلح و امنیت برای تمام ملل منطقه بوده است، افزود: قطعا با تامین صلح و امنیت و با بهره‌گیری از آموزه‌های شاهنامه می‌توانیم شکوفایی واحیای مجدد جاده ابریشم را شاهد باشیم و امیدوارم کشورهای مسیر جاده ابریشم با استفاده از فضای صلح‌آمیز شاهنامه در جهت دوستی و مراودات فرهنگی بیشتر بهره ببرند تا شاهد شکوفایی تمام ملت‌های منطقه با هم باشیم.