علل ۱۰گانه سردرد و راه‌های خلاصی از آن

دلیل سردرد گاهی اوقات به خاطر ایجاد تغییر در ترکیب ماده شیمیایی خون بر اثر رها شدن پروتئین از سلول‌های عصبی ایجاد می‌شود. سردرد یکی از رایج‌ترین مشکلاتی است که مردم به صورت روزمره از آن شکایت می‌کنند. برخی از افراد در دوره خاصی از زندگی خود سردرد شدید را تجربه می‌کنند و برخی دیگر دچار سردردهای گاه و بی‌گاه می‌شوند. هر کسی ممکن است دچار سردرد شود و هیچ تفاوتی ندارد که چه سنی، چه نژادی یا چه جنسیتی داشته باشید.
۱-درد در دو طرف سر
علائم: درد روزانه در دو طرف سر به طوری که فشار شدیدی به سر وارد می‌شود.
علت احتمالی: با کنار گذاشتن مصرف مسکن، سردرد برمی‌گردد و نشانه ناشی از ترک دارو به وجود می‌آید. مصرف «پاراسیتامول» و «آسپرین» بیش از ۲ بار در هفته یا داروی مخصوص میگرن به نام «تریپ تن» برای بیش از ۱۰ روز در ماه، خطر ایجاد سردرد‌های شدید را در فرد بالا می‌برد.
درمان: اگر سردرد غیرقابل تحمل باشد، پزشک داروی ضد افسردگی و ضد صرع تجویز می‌کند که آستانه تحمل درد را بالا می‌برد، مصرف این دارو‌ها را می‌توان به مرور زمان کم کرد.
۲ - درد همراه با احساس فشار در قسمت بالای جمجمه
این نوع سردرد که احتمالا مربوط به استرس و اضطراب است، شایع است و ۵۰ تا ۷۰ درصد مردم ماهی یک بار دچار این نوع سردرد می‌شوند.
علایم: درد همراه با احساس فشار در قسمت بالا یا کنار سر
دلیل احتمالی: استرس و اضطراب
هرچند دلیل اصلی این نوع سردرد مشخص نیست، اما به نظر می‌رسد دندان قروچه هنگام شب که به سفت شدن عضله فک منجر می‌شود، در بروز این نوع سردرد اثر گذار باشد. حالت نشستن نادرست هنگام تماشای برنامه تلویزیونی که به عضله گردن و شانه فشار وارد می‌کند و اعصاب سر را تحت فشار می‌گذارد، ممکن دارد دلایل سردرد باشد.
درمان: استفاده از محافظ دندان که ازدندان قروچه پیشگیری می‌کند، قرار گرفتن در هوای تازه و مصرف کوتاه مدت مسکن، انجام یوگا، ماساژ و یک حمام داغ مفید است.
۳ - سردرد انفجاری
علائم: احساس زُق زُق کردن و گنگی در قسمت جلوی سر، احساس فشار روی سر، آبریزش و قرمز شدن چشم‌ها و تب.
علت احتمالی: سینوزیت مسدود یا ملتهب شده پشت چشم، بینی و گونه ها.
سینوس‌ها بر اثر عفونت باکتری یا ویروسی اغلب در فصل سرما ممکن است متورم شود. مجرای متورم مانع از تخلیه خلط می‌شود و در صورت عفونی شدن سینوس‌ها فرد در ناحیه سر و دندان‌های بالا احساس درد می‌کند.
درمان: سردرد بر اثر سینوزیت طی چند روز از بین می‌رود. دارو‌هایی مانند ایبوبروفن یا پاراسیتامول در کاهش التهاب موثر است. در صورت ادامه درد به مدت بیش از ۱۰ تا ۱۴ روز، به پزشک مراجعه شود زیرا ممکن است برای درمان به مصرف آنتی بیوتیک نیاز باشد.
۴- احساس سبکی درسر
علائم: درد، احساس سبکی گاهی همراه با حالت تهوع و اضطراب.
علت: کم شدن مصرف نوشیدنی‌های کافئین دار مانند قهوه یا کوکا.
مصرف کافئین در عملکرد پیام رسان‌های شیمیایی که رگ‌های خون را گشاد می‌کند، تداخل پیدا می‌کند. در صورت افت ناگهانی میزان کافئین، بدن قادر به جبران کردن نیست.
درمان: سعی کنید روزی بیش از ۳۰۰ میلی گرم (۳ فنجان قهوه) یا ۴ فنجان چای مصرف نکنید. هر یک قوطی کولا حاوی حدود ۵۰ میلی گرم کافئین است.
۵ - سردرد‌های پشت چشم
علائم: درد گنگ مداوم پشت حدقه چشم.
علت احتمالی: فشار وارده روی چشم که سردرد ایجاد می‌کند.
این نوع سردرد که دلیل آن امکان دارد بیماری حادتری مانند سرطان یا بیماری آب سیاه باشد، باید هرچه زودتر تشخیص داده و درمان شود. یکی از دلیل عمده این نوع سردرد، استفاده نکردن از عینک است. در این نوع سردرد به عضله چشم که نقش آن صاف کردن عدسی و ایجاد دید دور شفاف است، برای نگه داشتن عدسی در حالت صحیح، فشار شدیدی وارد می‌شود که این کار باعث سردرد مزمن می‌شود. تماشای طولانی مدت تلویزیون یا صفحه رایانه حتی اگر به عینک نیاز نباشد، به سردرد منجر می‌شود.
درمان: هر ۲۰ دقیقه نگاه خود را از صفحه تلویزیون یا رایانه بردارید تا عضله چشم استراحت کند.
۶ - سردرد فلج کننده
اگر میگرن‌های هفتگی با دارو برطرف نشود، پزشک داروی ضد افسردگی با دوز پایین به نام «آمی تریپتیلین» تجویز می‌کند.
علائم: درد شدید همراه با حساسیت به نور.
علت احتمالی: میگرن حدود ۱۵ درصد جمعیت را درگیر می‌کند.
برخی از مردم زمینه ابتلا به میگرن دارند که با عواملی مانند تغییر رژیم غذایی و آب وهوا و قرار گرفتن در نور مصنوعی ایجاد میشود این درد غیرقابل تحمل از عصب سه قلو، عصب اصلی در صورت شروع می‌شود و ساعت‌ها طول می‌کشد و در صورت درمان نشدن، چندین روز ادامه پیدا می‌کند.
درمان: دراز کشیدن در اتاق ساکت و تاریک تا سلول‌های عصبی آرام شوند. ورزش کردن هفته‌ای ۳ بار به مدت ۴۰ دقیقه در پایین اوردن درد موثر است.
۷ - سردرد هنگام خم شدن
علائم: سردرد هنگام خم شدن یا تکان دادن سر از یک جهت به جهت دیگر آغاز می‌شود.
علت احتمالی: مصرف نکردن مایعات کافی برای حفظ میزان آب بدن و الکترولیت مانند سدیم، کلراید و پتاسیم، منجر به کم آبی می‌شود. متخصصان بر این باورند، کم آبی بدن موجب تنگ شدن رگ‌های خونی می‌شود و در نهایت جریان خون و اکسیژن به مغز کم میشود پیدا می‌کند. از آنجا که مغز گیرنده درد ندارد، گیرنده‌های جداره آن، درد را ایجاد می‌کند.
درمان: روزی ۶ تا ۸ لیوان آب بنوشید.
۸ - سردرد‌های ماهانه
علائم: درد زُق زُق کننده که ماهی یک بار بروز می‌کند.
علت احتمالی: در بیشتر موارد زنان هنگام قاعدگی که میزان استروژن بدن آن‌ها پایین است، دچار سردرد می‌شوند. در بعضی موارد این سردرد همراه با حالت تهوع، استفراغ و حساسیت به نور و صداست. نتیجه تحقیقات نشان می‌دهد تغییر در میزان استروژن، رگ‌های خون را در مغز حساس می‌کند و رگ‌های خونی دچار اسپاسم می‌شود. زنان یائسه به علت کم شدن استروژن دچار سردرد‌های بیشتری می‌شوند.
درمان: مصرف مسکن و دارو‌های گیاهی مانند بابونه مفید است.
۹ - سردرد ناشی از عطر و ادکلن
علائم: درد‌های زُق زُق کننده که بعد از مصرف ادکلن یا اسپری خوش بوکننده ایجاد می‌شود.
علت احتمالی: ماده شیمیایی موجود در این مواد در افراد حساس، سردرد ایجاد می‌کند و امکان دارد به میگرن هم منجر شود. نتیجه مطالعات متعددی نشان می‌دهد، ماده‌ای که در ادکلن و عطر یافت می‌شود، روی گردش خون در مغز تاثیر می‌گذارد و درد ایجاد می‌کند.
گاهی اوقات مواد هم مانند روغن دارچین و میخک باعث سردرد می‌شود.
درمان: از لوازم آرایشی بدون بو استفاده کنید.
۱۰ - سردرد ضربه‌ای
علائم: درد شدیدی در قسمت چشم شروع و در شقیقه و گونه‌ها پخش می‌شود. مدت این سردرد از ۳۰ دقیقه تا ۴ ساعت متغیر است.
علت احتمالی: ابتلا به سردرد‌های خوشه‌ای
این نوع سردرد به شکل خوشه‌ای طی یک ماه و هر روز در یک ساعت معین آغاز می‌شود. یک چشم قرمز و دچار آبریزش می‌شود و پلک هم به علت اختلال در عصب سه قلو، افتادگی پیدا می‌کند. آقایان بیشتر دچار این نوع سردرد می‌شوند. این نوع درد به علت ایجاد ناهنجاری در هیپوتالاموس (قسمتی از مغز که ترشح هورمون‌ها و مواد شیمیایی مختلف را هماهنگ می‌کند) رخ می‌دهد. پیغام‌های متفاوت باعث گشاد شدن عروق خونی مغز می‌شود.
درمان: با نظر پزشک داروی تزریقی به نام سوماتریپتن تجویز می‌شود که رگ‌های خون را جمع می‌کند.