باز باران با آلودگی، می‌‎خورد بر بام اهواز!

با وجود اینکه از جمعه هفته گذشته هشدار‌ها در مورد خطرات ناشی از بارش شدید باران، وزش طوفان، طغیان مسیل‌ها و سیلابی شدن معابر در مورد استان‌های جنوبی کشور به‌ویژه استان‌های بوشهر و خوزستان داده شده بود اما به‌نظر می‌رسد که چند دستگاه‌ اجرایی و موظف در امور مربوطه آمادگی لازم برای جلوگیری از تشدید بحران را نداشتند.  در برخی از شهرستان‌ها نیز مردم برای مقابله با بحران آماده نشده بودند.

از سوی دیگر مسئله‌ای که روز گذشته با آغاز بارش باران بار دیگر پس از یک‌هفته تکرار و به یک بحران تبدیل شد، تنگی نفس اهوازی‌ها و مراجعه آن‌ها به مراکز درمانی بود. همین هفته دلایل مختلفی به‌خاطر بروز چنین مشکلی در اهواز بیان شد؛ دکتر قاضی‌زاده هاشمی، وزیر بهداشت گفت: ظاهرا ساکن بودن هوا در آن روز و به‌دنبال آن تراکم تجمع گازهای ناشی از مجموعه‌های صنعتی در محدوده شهر اهواز یا داخل این شهر، علت افزایش مشکلات و مراجعات تنفسی در اهواز بوده است. به دستور آقای وزیر، گروهی نیز از تهران عازم اهواز شدند تا به بررسی دقیق‌تر موضوع بپردازند.

وی اعلام کرد که گزارش علمی تا پایان هفته جاری اعلام می‌شود اما هنوز پایان هفته فرا نرسیده که دوباره موضوع تکرار شد. البته پیش از آن سیدمحمد علوی، رئیس مرکز بهداشت و معاون بهداشت دانشگاه جندی‌شاپور اعلام کرده بود که سوزاندن لاستیک‌های قدیمی توسط عده‌ای نا‌شناس نیز می‌تواند متهم ردیف اول این مشکل باشد. در کنار این عامل به‌وجود سایر آلاینده‌ها از جمله وجود صنایع فولاد و نیشکر، شرکت کربن، چاه‌های نفت و گاز در اهواز نیز اشاره شد.

حدود دو هفته پیش در پی بارش باران در اهواز و چند شهر دیگر استان خوزستان، ‌ حدود ۵۵۰۰ تن که به بیماری‌های تنفسی دچار شده بودند، ‌ به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی استان مراجعه کردند که در این بین ۵۲۰ تن بستری شدند؛ ماجرایی که این هفته هم تکرار شد. رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز روز سه شنبه از مراجعه حدود ۱۸۰۰ تن از ساکنان اهواز به بیمارستان‌ها به دلیل تنگی نفس خبر داد. محمد حسین سرمست اشاره کرد که حدود ۷۰ تن از این بیماران بستری شده‌اند و افزود: ‌ در شهر امیدیه نیز ۴۰۰ تن به اورژانس‌ها مراجعه کردند و دو تن از آن‌ها بستری هستند.  به گفته رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، در شهر سوسنگرد نیز ۴۰ تن با مشکل تنگی نفس مواجه شده‌ بودند.

 ساسان موگهی، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی اهواز، روز سه شنبه اعلام کرد که بیماری تنفسی صد‌ها تن در شهر اهواز به دلیل بارش باران بوده است.  او با اشاره به اینکه این وضع با توجه به تداوم بارش‌ها ادامه خواهد داشت، ‌افزود: ‌ در تحقیقات صورت گرفته، وجود یک ماده محرک که موجب تحریک سیستم تنفسی در افراد می‌شود، در هوای شهر اهواز شناخته شده است.

موگهی گفت که شناسایی این آلاینده در هوا بر عهده سازمان‌های حفاظت محیط زیست و هوا‌شناسی است و اضافه کرد: ‌ تعداد افرادی که در ۲۴ ساعت گذشته به درمانگاه‌ها مراجعه کردند، کمتر از مراجعه‌کنندگان در چند هفته گذشته بود.  معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی اهواز همچنین هشدار داد: ‌ در صورتی که علت وقوع این مسمومیت شناسایی نشود، امکان این وجود دارد که در هنگام هر بارش باران در شهر اهواز این مشکلات تنفسی در بین شهروندان تشدید شوند.

در پی بارش باران دو روز گذشته استان خوزستان بسیاری از شهر‌ها و روستا‌ها وارد شرایط بحرانی شدند. این در حالی است که همه‌ساله با آغاز بارندگی‌ها، مسئولان آغاز به هشدار و اعلام بحرانی بودن شهر می‌کنند اما هر ساله چون سال‌های پیش، اقدام مؤثری برای جلوگیری از آبگرفتگی معابر، کوچه‌ها و خیابان‌ها دیده نمی‌شود.

از سوی دیگر با وجود پیش‌بینی‌ها به‌نظر می‌رسید که مسئولان می‌توانند خیلی زود‌تر تعطیلی مدارس را اعلام کنند؛ اگرچه در مورد برخی از شهرستان‌ها اطلاعیه اینکه مدارس نوبت صبح تعطیل است در آخرین ساعات روز دوشنبه اعلام شد اما با وجود اینکه به‌نوعی واضح بود که مدارس نوبت عصر نیز باید تعطیل شوند این تصمیم کمی دیر گرفته شد. در این میان قطع برق چند ساعته چند شهر منجر به این شد که خانواده‌ها خیلی دیر متوجه شوند که مدرسه فرزندشان تعطیل است.

به هر حال دیروز بارش باران در برخی مناطق خوزستان سبب طغیان برخی مسیل‌ها و بالا آمدن آب رودخانه‌های فصلی شد. شدت آبگرفتگی معابر و مناطقی از اهواز همچون کیانپارس، زیتون کارمندی، فرهنگیان، چهارشیر و کیان آباد و بسیاری از مناطق نیز اخلال در تردد خودرو‌ها و مردم را در پی داشت. در این میان سیدخلف موسوی شهردار اهواز اظهار داشت: متأسفانه در زمینه دفع آب‌های سطحی در هنگام بارندگی‌های اهواز اقدامات خاصی انجام نشده و در اولویت قرار نگرفته است.

براساس آمار رسمی کشور، کلانشهر اهواز پس از استان‌های اصفهان و تهران، بیشترین آلودگی هوا را دارد، همچنین آلودگی هوا در این شهر روزبه‌روز افزایش یافته و شدید‌تر شده است، ناگفته نماند که مهم‌ترین دلیل آلودگی هوای کلانشهر اهواز، گرد و غبار، حمل و نقل درون‌شهری، گسترش افسار گسیخته بافت شهری و رسیدن آن به کارخانه‌هایی همچون ایران کربن و فولاد خوزستان است.  دبیر علمی نخستین همایش آلودگی هوای اهواز در این خصوص اظهار کرد: بار‌ها از سوی سازمان‌های مختلف همچون سازمان حفاظت محیط زیست خوزستان اعلام شده که اهواز هشت برابر بیش از حد مجاز آلوده ‌است؛ به همین دلیل بیشتر پرواز‌ها لغو و مدارس این کلانشهر تعطیل می‌شد.

محمدصادق سخاوت‌جو با بیان اینکه برخی سازمان‌های دولتی دلیل این گرد و غبار را آلودگی ناشی از گرد و غبار صحرای عربستان و جنوب عراق و همچنین نبود بارش باران و نبود پوشش گیاهی در برخی مناطق خوزستان می‌دانند، تصریح کرد: دامنه گسترش این آلودگی به استان‌های ایلام، لرستان و برخی از شهرهای استان فارس و بوشهر نیز رسیده است. وی اضافه کرد: براساس برنامه‌های سازمان محیط زیست و در صورت افزایش ۵۰۰ هکتاری پوشش گیاهی در کلانشهر اهواز و انجام پروژه کمربند سبز، بین چهار تا ۶ درجه از گرمای هوا در اهواز کاسته خواهد شد و آلودگی هوا نیز تا حد چشمگیری پائین خواهد آمد. دبیر علمی نخستین همایش آلودگی هوای اهواز تصریح کرد: گسترش شهرنشینی، افزایش سریع تعداد خودروهای سواری، شرایط عدم تطابق امکانات حمل و نقل عمومی با نیازهای واقعی جامعه شهری در کشور باعث تغییر و دگرگونی کیفیت هوای شهرهای بزرگ کشور و به ویژه استان خوزستان شده است.

سخاوت‌جو متذکر شد: این امر با تشدید پدیده ریزگرد‌ها در منطقه به ویژه در استان‌های غربی و خوزستان شده است.  دبیر علمی نخستین همایش ملی آلودگی هوا، پایش، اثرات و اقدامات کنترلی کشور با اشاره به دستاوردهای همایش که مهرماه امسال در سطح ملی و منطقه‌ای در اهواز برگزار شده بود، ضرورت توجه مسئولان و مردم را به این امر خطیر یادآور شد.

وی عنوان کرد: در همایشی که برگزار شد، مسئولان مربوطه در رابطه با مباحث مختلف آلودگی هوا نظیر آلودگی هوا در محیط‌های شهری، صنعتی و محیط‌های بسته آخرین دستاوردهای علمی خود را تشریح کردند. سخاوت‌جو در پاسخ به این سئوال که آیا شما پیش بینی می‌کردید که هوای شهر اهواز بر اثر باران اسیدی آلوده شود که چنین همایشی را برگزار کرده‌اید؟ خاطرنشان کرد: برگزاری چنین همایش‌هایی برای جلوگیری از آلودگی هوا در خوزستان و استان‌هایی که آلودگی آن‌ها زیاد بوده بسیار مفید است.

این کار‌شناس ارشد محیط زیست همچنین تأکید کرد: به همین منظور گروه مهندسی محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان با همکاری و حمایت‌های علمی استادان مطرح و متخصص در زمینه آلودگی هوا و همچنین حمایت‌های اجرایی نهاد‌ها و سازمان‌های مختلف، اقدام به برگزاری نخستین همایش ملی آلودگی هوا، پایش، اثرات و اقدام کنترلی کشور در اهواز کرد.