توافق هستهای ایران و غرب باعث به وجود آمدن امیدهایی برای ایجاد تحول اقتصادی در ایران شده است. این درحالی است که بیژن زنگنه وزیر نفت ایران در مصاحبه با فایننشال تایمز گفت: انتظار ندارد هیچ گونه تاثیر فوری در صادرات نفت خام ایران رخ دهد. وی درعین حال گفت که دیدارهایی را با شرکتهای نفتی اروپایی و به صورت غیرمستقیم با شرکتهای آمریکایی برای تدارک امور برای زمانی که بازگشت آنها به ایران میسر شد، انجام داده است. زنگنه افزود: توافق هسته ای اولین گام برای لغو تحریمها است. قبل از توافق نهایی ایران و قدرتهای جهانی احتمال امضای قرارداد جدیدی در حوزه انرژی ضعیف است، اما این توافق درها را باز خواهد کرد و در این زمینه مذاکرات در جریان است. وزیر نفت گفت: ما باید با شرکتهای معتبر بینالمللی تعامل داشته باشیم تا نه تنها بتوانیم جذب سرمایه انجام دهیم بلکه تکنولوژی و مهارت مدیریتی آنها را نیز به ویژه در بخش بالادستی کسب کنیم.
وی افزود: با وجود تحریمها ما نمیتوانیم به سطحی از صادرات که می خواهیم برسیم. ما هیچگونه دسترسی به بخشی از پولهای نفتی نداریم و خرید برخی تجهیزات مورد نیاز برای ما بسیار دشوار است. وی گفت: اگرچه ایران راههایی را برای دور زدن تحریمها پیدا کرده اما این راهها هزینهبر و زمانبر هستند. زنگنه پس از بازگشت به وزارت نفت پس از دوره تصدی اول خود در دوران اصلاحات متوجه برکناری برخی از بهترین کارشناسان این وزارتخانه در غیاب خود شد. در هفته های اخیر وی مشغول بازسازی تیم کارشناسان خود در وزارتخانه بوده و بسیاری از نیروهای باسابقه را بازگردانده است. اولویتهای وی مشخص هستند: افزایش تولید و صادرات نفت، جذب سرمایه خارجی و دسترسی به فن آوری. وی در پاسخ به سوالی درباره افزایش 168 هزار نفری نیروهای وزارت نفت در دولت قبلی و اینکه برنامه وی درباره آنها چیست گفت: من اولویتهای دیگری دارم. صادرات روزانه 100 هزار بشکه نفت بیشتر برای من از اهمیت بیشتری برخوردار است.
وزیر نفت در پاسخ به سوالی درباره گزارشها مبنی بر اینکه ایران تخفیفها و دورههای بازپرداخت طولانی را به هند برای صادرات بیشتر نفت ارائه داده گفت: هر اتفاقی ممکن است رخ دهد. حق توسعه بخشی از پروژههای بزرگ نفتی ایران به ویژه پارس جنوبی به شرکتهای آسیایی و داخلی واگذار شده است. وزیر نفت ایران در این باره گفت: دیگر میادین گازی نیز باید توسعه پیدا کند، اگرچه هیچ قراردادی لغو نخواهد شد شرکتهای خارجی نیز میتوانند در توسعه فازهای دیگر پارس جنوبی حضور پیدا کنند. وی گفت: وقتی تحریمها برداشته شود شرکتهای چینی و داخلی باید به همراه شرکتهای غربی در مناقصه رقابت کنند.
خبری از قراردادهای مشارکت در تولید نیست
زنگنه در بخش دیگری از اظهاراتش گفت: گزینه قراردادهای "مشارکت در تولید" که مورد نظر برخی شرکتهای خارجی است، روی میز ایران نیست، اما ایران درحال بررسی ارائه پیشنهاداتی بهتر از همسایگان خود از جمله عراق به سرمایهگذاران خارجی است. در نهایت وی گفت: برخی شرکتهای داخلی احتمالا به بخش خصوصی واگذار خواهند شد. شرکت ملی نفت ایران هیچ گزینهای به جز شرکتهای وابسته به سپاه ندارد. اما حتی سپاه نیز قبول دارد که بخش خصوصی باید تقویت شود. نزدیک به 95 درصد کارکنان این شرکتها نظامی نیستند. بنابراین تصور من این است که این شرکتها خصوصی خواهند شد. دیگر مسالهای که وزیر نفت با آن مواجه است اصلاح یارانه حاملهای انرژی است که 80 میلیارد دلار در سال برای دولت هزینه دارد. وی دراین باره گفت: شما نمیتوانید این رقم را نادیده بگیرید. ما نمیتوانیم با این شرایط ادامه دهیم اما این تنها یک مساله اقتصادی نیست بلکه یک موضوع اجتماعی نیز هست.