گروه اقتصادی: بازار متشکل ارزی که با سامانه معاملات فرابورس فعال شده مبنای تعیین نرخ ارز را از بازارهای منطقه به داخل ایران منتقل میکند. آنطور که یک مقام مسئول در بازار متشکل ارزی اعلام کرده، قرار است نرخهای بازار متشکل ارزی از امروز بهصورت عمومی اعلام شود. این مهمترین مرحله از فعالیت بازار متشکل ارزی و آغاز به کار رسمی بازاری است که تلاش دارد به مبنای اصلی قیمتگذاری ارز در ایران تبدیل شود.بالاخره پس از ۲ سال گویا قرار است فعالیت بازار متشکل ارزی ساختارمند شود؛ حالا توجهها به سمت بازار متشکل ارزی بیشتر شده زیرا قرار است از امروز قیمتهای این بازار به صورت عمومی اعلام شود و نرخهای کشف شده در این بازار میتواند به مبنایی برای تعیین قیمت در بازار تبدیل شود. به باور بسیاری از کارشناسان بازار متشکل ارزی از طریق سیستم شفافی که همانند بورس در معاملات ایجاد خواهد کرد میتواند مشکل قیمتگذاری ارز را حل کند و مبنایی برای تعیین قیمت باشد. این مهمترین وظیفه بازار متشکل ارزی یا بورس ارز است.پیش از این مقامات بازار پول اعلام کرده بودند، بازار متشکل ارزی که با سامانه معاملات فرابورس فعالیت میکند در نظر دارد مبنای تعیین نرخ ارز را از بازارهای منطقهای به داخل ایران منتقل کند. اکنون در میان بازیگران ارز، عرف است که تأیید اولیه نرخ به واسطه نرخ درهم انجام میشود. سیاستگذار ارزی با تشکیل بازار متشکل بهدنبال این است که مرجعیت تعیین نرخ به داخل کشور منتقل شود و تمام بازیگران بزرگ نیز در آن شرکت داشته باشند. هنگامی که سیگنال اولیه بازار از داخل کشور صادر شود، آن نرخ برای بازیگران خرد در بازار فعلی نیز میتواند مبنا قرار گیرد.علاوه بر این، بازارساز معتقد است که در بازار موجود، به واسطه اینکه شفافیت معاملاتی موجود نیست و همچنین مکانیسمی وجود ندارد که همه بازیگران به هم متصل شوند، در برخی زمانها مانند اواخر ساعات معاملاتی روز، نوسان قیمت ارز بیشتر میشود و حتی قیمتها بالا میرود، اما در بازار متشکل، چون تمام اطلاعات بهصورت آنلاین رد و بدل میشود، هم اطلاعات متقارنتر است و هم با توجه به سرعت انتقال اطلاعات، در زمان مناسب میتوانند اقدام به خرید یا فروش کنند. مهمتر اینکه میزان عرضه و تقاضا نیز میتواند شفاف و برای بازارساز روشن باشد که بازار در چه وضعیتی قرار دارد. درحالیکه در وضعیت فعلی، برای بازارساز حجم واقعی تقاضا و عرضه چندان دقیق نیست.
انتشار عمومی قیمت ارز از امروز
آن طور که مدیر ارتباطات بازار متشکل ارز ایران اعلام کرده این بازار درنظر دارد از امروز دوشنبه ۲۶ آبان نرخهای خود را به شکل عمومی و از طریق سایت و مجاری رسمی متعلق به این بازار منتشر کند.مهدی گوهررستمی، با بیان اینکه از امروز نرخهای ارز در بازار متشکل ارزی منتشر خواهد شد، گفت: پیش از این بازار متشکل ارز ایران هیچگاه نرخهای خود را به شکل عمومی انتشار نداده و نرخ ارزهای معاملاتی (شامل دلار، یورو و درهم) فقط از طریق سامانه معاملاتی این بازار در اختیار کارگزاریهای بازار متشکل ارز ایران قرار میگرفت.او افزود: از این پس متقاضیان ارز میتوانند از طریق سایت www. ice. ir یا با جستوجوی نام کاربری iceiran در تلگرام و icemarket. ir در اینستاگرام به جمع مخاطبان بازار متشکل ارز ایران پیوسته و از نرخها و اخبار این بازار آگاه شوند.گوهررستمی ادامه داد: متأسفانه تا امروز و پیش از اعلام رسمی نرخهای بازار متشکل ارز ایران، عدهای سودجو با استفاده از نام و اعتبار این بازار، بیش از ۱۰ کانال تلگرامی تقلبی ایجاد کردهاند که به وسیله آنها به اعلام نرخهای غیرواقعی و ایجاد نوسان ساختگی در بازار ارز میپرداختند؛ این موضوع اکنون از مجاری قانونی درحال پیگیری است و بهزودی با عاملان آنها برخورد قضایی خواهد شد.مدیر ارتباطات بازار متشکل ارز ایران تأکید کرد: از این پس مردم و رسانهها میتوانند نرخهای بازار متشکل ارز ایران را بهعنوان تنها مرجع رسمی تعیین نرخ عمده ارز از طریق سایت و کانالهای رسمی این نهاد دریافت کنند.
ارائه دستورالعملهای جدید
همزمان با تصمیمگیری برای اعلام نرخهای معاملاتی بازار متشکل ارزی، بانک مرکزی از دیروز ضوابط معاملاتی جدیدی را برای این بازار تعیین کرد. بانک مرکزی اعلام کرده حاشیه سود فروش ارزهایی که از این سامانه خریداری میشود یک درصد است و کارگزاران یعنی صرافیهایی که در این بازار معامله میکنند در یک سامانه معاملاتی و همینطور سامانه سنا کنترل میشوند. همچنین قیمت پایانی نمادهای معاملاتی بازار متشکل ارز ایران در بازههای زمانی ۱۵ دقیقهای از ساعت ۱۰ صبح، در سامانه معاملاتی بازار با عنوان «قیمت پایانی سنا» نمایش داده میشود.همچنین براساس دستورالعمل معاملات این بازار، سقف مجاز قیمت فروش ارز خریداری شده از بازار متشکل ارز ایران براساس یک درصد بالاتر از قیمت پایانی، محاسبه و در سامانه سنا اعمال میشود؛ بهنحوی که امکان ثبت معامله فروش با قیمتی بالاتر از سقف مجاز امکان پذیر نیست. در عین حال وضعیت باز ارزی کارگزار(صرافی) در هر لحظه نمیتواند مجموعاً بیش از معادل ۵۰۰ هزار (۵۰۰۰۰۰) یورو از ارزهای مختلف باشد.
بازار متشکل ارزی چیست؟
بازار متشکل ارزی، بازاری است برای بازیگران بزرگ بازار ارز؛ یعنی بانک مرکزی، بانکها و صرافیها. برخلاف بازار موجود که تمام افراد میتوانند در آن به خرید و فروش بپردازند، در بازار متشکل فقط معاملهگران بزرگ یعنی بانکها ، صرافیها و بانک مرکزی در قامت بازارساز حضور دارند. در بازار فعلی معاملات، هم به شکل نقد و هم به شکل حواله انجام میشود؛ درحالیکه در بازار متشکل فقط معاملات نقد انجام خواهد شد. در بازار متشکل قیمت تحت مکانیزم عرضه و تقاضا شکل میگیرد. مانند بورس، تابلوی این بازار نیز خریداران و فروشندگان را فهرست میکند و در سمت عرضه، صرافیهای عرضهکننده براساس پایینترین قیمت فروش و در سمت تقاضا، صرافان متقاضی براساس بالاترین قیمت پیشنهادی خرید فهرست میشود. برخلاف بازار موجود که حد نوسان روزانه برای قیمت وجود ندارد، در بازار متشکل بهدلیل حضور پررنگ تنظیمگر، حد نوسان روزانه وجود دارد که اکنون ۳ درصد است. هماکنون تعداد کارگزاران این نهاد به بیش از ۳۰۰ عضو رسیده و تعداد قابل توجهی از صرافان در مراحل عضویت این بازار قرار دارند.