همچنان ماسک بزنید، واکسن پایان کرونا نیست

گروه علمی: بنابه گفته کارشناسان بهداشت، برای اینکه عالم‌گیری کوید۱۹ به پایان برسد، از هر ۱۰ نفر باید ۸ نفر واکسینه شوند و این کار وظیفه‌ای بسیار سنگین و سخت روی دوش کارکنان کادر درمان می‌گذارد. تازه این شرایط مربوط به زمانی است که واکسن کرونا به اندازه کافی در اختیار مردم دنیا قرار بگیرد.از طرفی عقاید ضد واکسیناسیون در کل شبکه‌های اجتماعی گسترش یافته و بسیاری از مردم در مورد کارایی آن مشکوک هستند و احساس خطر و ناامنی می‌کنند. این موضوع هم کار واکسیناسیون را سخت‌تر می‌کند.همچنین برفرض اینکه فرآیند واکسیناسیون به‌خوبی پیش رود، واکسینه کردن میلیون‌ها نفر در یک بازه زمانی مشخص مشکل است، بنابراین مردم باید همچنان فاصله‌گذاری اجتماعی و پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند.بنابه گفته کارشناسان حتی ممکن است واکسن آنگونه که از آن انتظار می‌رود، موثر عمل نکند و اقدامات دیگری برای پیشگیری از گسترش بیشتر بیماری کوید۱۹ لازم باشد.محققان و دانشمندان جهان با سرعت بی‌سابقه‌ای در تلاش‌اند تا واکسن کرونا را حداکثر تا پایان امسال یا بهار سال دیگر در اختیار مردم سراسر جهان قرار دهند اما ممکن است این واکسن تا آن زمان در دسترس همه مردم قرار نگیرد.

گزارش‌ها حاکی از آن است که واکسن‌های فایزر (Pfizer) و بایون‌تک (BioNTech) که در بریتانیا و آمریکا روی داوطلبان آزمایش شده‌اند، ۹۰درصد کارآمد بوده و آنها می‌توانند به‌زودی واکسینه کردن افراد را شروع کنند. با اینحال محققان می‌گویند باید در این مورد با مردم روراست بود و به آنها گفت که شرایط به‌سرعت به روال عادی بازنخواهد گشت.این محققان می‌گویند، پس از تولید واکسن باید ابتدا اعتماد مردم را برای استفاده از آن جلب کرد و در عین حال به تعداد افراد هر کشور واکسن تولید کرد. این دو مساله، مشکلات مهمی هستند که جلوی راه محققان در پایان دادن به عالم‌گیری ویروس کرونا وجود دارد.محققان می‌گویند افرادی که به درمان‌های طبیعی معتقد هستند و به تحقیقات علمی اعتمادی ندارند، معمولا نگاه خوبی به واکسن و به‌طور کلی واکسیناسیون ندارند. بنابه اعتقاد این محققان، نباید این دسته از افراد شکاک را سرزنش کرد و به‌جای آن باید شک و نگرانی‌شان را مورد توجه قرار داد و آنها را از اشتباه درآورد.بررسی‌ها نشان داده است که ۳۶ درصد از بریتانیایی‌ها علاقه‌ای به استفاده از هیچ نوع واکسن کرونا، در صورت تولید، ندارند. ۲۷ درصد از مردم هم مطمئن نیستند که چه اقدامی انجام دهند که البته از میان این افراد ۹درصدشان، زدن واکسن را بسیار بعید می‌دانند. این در حالی است که اگر بیش از یک‌سوم افراد جامعه از دریافت واکسن کرونا امتناع کنند، شیوع بیماری کوید۱۹ تمام نمی‌شود.

ایمنی جمعی نوعی محافظت غیرمستقیم از بیماری‌های عفونی است و وقتی اتفاق می‌افتد که درصد زیادی از جمعیت به دلیل ابتلا به عفونت از قبل یا واکسیناسیون مصون شده‌اند. بدین ترتیب می‌توان از افرادی که مصون نیستند، در برابر بیماری محافظت کرد. در این حالت، افرادی که مصون شده‌اند، دیگر در زنجیره انتشار عفونت نقشی ندارند و این امر موجب توقف یا کند شدن شیوع بیماری می‌شود.بنابراین برای اینکه ایمنی جمعی رخ دهد، باید افراد زیادی در برابر بیماری ویروس کرونا به دو طریق بالا ایمن شوند و اگر مردم از واکسیناسیون امتناع کنند، این ایمنی به‌وجود نمی‌آید.محققان می‌گویند باید به مردم در مورد واکسن اطلاع‌رسانی کافی شود تا آنها درک صحیحی از واکسیناسیون داشته باشند و همینطور آنها بدانند که کدام گروه از افراد و به چه دلیل باید در خط اول دریافت واکسن باشند. بنا به تایید کارشناسان، آن دسته از افراد که بیش از دیگران در معرض خطر کوید۱۹ هستند، مانند  افراد مسن، افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای و کادر درمان باید در ابتدای فهرست کسانی‌که واکسن دریافت می‌کنند باشند. بعد از این افراد که در گروه پرخطر قرار دارند، نوبت به افراد سالم و جوان‌تر می‌رسد.محققان می‌گویند، اگر واکسیناسیون نتواند جلوی گسترش کوید۱۹ را به‌طور کامل بگیرد، می‌تواند از شدت آن بکاهد و آن را حداقل به نوعی سرماخوردگی که کشنده نیست، تقلیل دهد. از طرفی محققان سازنده واکسن، خود را برای جهش‌های احتمالی ویروس کرونا آماده کرده‌اند و این بدین معناست که ممکن است این ویروس به‌گونه‌ای جهش یابد که بتواند به سلول‌های ایمنی بدن حمله کند. مثلا، این اتفاق برای واکسن ذات‌الریه رخ داده است. محققان رشته‌هایی از باکتری‌های پنوموکوک مقاوم به آنتی‌بیوتیک یافتند که واکسن ذات‌الریه موجود نمی‌تواند افراد را در برابر آن مصون کند.دانشمندان می‌گویند ممکن است این اتفاق برای کوید۱۹ هم رخ دهد و تولیدکنندگان واکسن باید نمونه خون افراد را بررسی کرده و دریابند که چه چیزی می‌تواند جلوی ایجاد ایمنی احتمالی در برابر ویروس کرونا را بگیرد.

این دانشمندان معتقدند باید برای تولید واکسن از روش شرط‌بندی گسترده (Spread-betting) استفاده کنند. در این روش به‌جای یک بخش از ویروس، چند قسمت مختلف آن هدف قرار داده می‌شود. به همین دلیل قبل از اینکه جهش‌های متعددی رخ دهد و تغییراتی زیادی در ساختار ویروس رخ دهد و جلوی اثربخشی واکسن را بگیرد، واکسن کار خود را انجام داده و جامعه به آن ایمنی جمعی مدنظر دست پیدا خواهد کرد.محققان می‌گویند، هنگام درمان‌های آنتی‌بیوتیکی، از چندین داروی آنتی‌بیوتیک استفاده می‌شود تا تکامل مقاومت آنتی‌بیوتیکی به تاخیر بیفتد. اکنون هم باید واکسن‌ها به‌گونه‌ای طراحی شوند تا بتوانند موجب واکنش‌های بیشتر سیستم ایمنی بدن شوند و بدین ترتیب سیستم ایمنی بدن به‌جای یک بخش از ویروس، بخش‌های مختلف آن را که اپی‌توپ (epitope) نامیده می‌شوند، هدف قرار دهد. اپی‌توپ، قسمتی از یک آنتی‌ژن است که توسط سیستم دفاعی تشخیص داده می‌شود. این روش باعث می‌شود که جلوی ایجاد مقاومت واکسن تولیدشده گرفته شود و ویروس برای زنده ماندن در برابر سیستم ایمنی بدن میزبان، مجبور به چندین جهش شود.با توجه به تمام مشکلات فوق، از تولید واکسن موثر گرفته تا آگاه‌سازی مردم در مورد دریافت واکسن و البته دسترسی همه به آن، راه پرپیچ و خمی وجود دارد.
بنابراین تا زمانی که همه مردم بتوانند واکسینه شوند و ایمنی جمعی رخ دهد، باید همچنان پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی رعایت شود.