گروه جامعه: ردپای کرونا بر زندگی کودکان کار همچنان قربانی میگیرد و به نوعی انگار کودکان این سرزمین از جان خود سیر شدهاند.زندگیشان پشت ثانیههای چراغ قرمز میگذرد، کودکانی که تمام وجودشان درگیر تامین معیشت شده است، البته ساعت کاری خاصی هم ندارند و در هر ساعت از شبانهروز میتوانید شاهد حضورشان در چهار راهها، معابر و... باشید.اما از زمانی که پای کرونا به کشور ما باز شد این کودکان باز هم دست از کار کردن نکشیدهاند و همچنان به فعالیت خود ادامه میدهند با این تفاوت که متاسفانه اثری از رعایت اصول بهداشتی در آنها مشاهده نمیشود.
ساماندهی کودکان کار در مقابل کرونا، کِی و چگونه؟
در روزهای آغازین شیوع ویروس کرونا در ایران، نفریه معاون امور توانبخشی و رئیس کمیته پیشگیری از بیماریهای واگیردار سازمان بهزیستی درباره اقدامات انجام شده برای کودکان کار جهت مقابله با کرونا اعلام کرد: برای مقابله با شیوع ویروس کرونا به کودکان کار اقلام بهداشتی مانند ماسک، دستکش و مواد ضدعفونی کننده ارائه میشود اما ما نمیتوانیم آنها را جمعآوری کنیم، زیرا آنها دارای خانواده هستند و فقط میتوانیم با ارائه خدمات آموزشی، آنها را با این ویروس آشنا کنیم و راهکارهای پیشگیرانه را آموزش دهیم.این صحبتها در حالی است که کودکان کار حتی در ماههای اولیه شیوع کرونا هم نه تنها موارد بهداشتی را رعایت نمیکردند بلکه حتی استفاده از ماسک، مواد ضدعفونی و... هم در آنها مشاهده نمیشد و تقریبا میتوان گفت که انگار کرونا برای آنها وجود ندارد و کاملا ناشناخته است.حال مجددا پیگیر وضعیت کودکان کار شدیم، محمود علیگو رئیس اورژانس اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان تاکید کرد که از ابتدای کرونا تا به این لحظه ۶۸ هزار پک بهداشتی که شامل؛ ماسک، مواد ضدعفونی کننده و دستکش بود در ۴ مرحله بین کودکان خیابانی توزیع شد، همچنین در کنار آن در خصوص بیماری کرونا آموزشهای لازم هم به کودکان داده شد.با توجه به این اقدامات، علامت سوالی مبنی بر چرایی عدم رعایت دستورالعملهای بهداشتی توسط کودکان کار خیابانی ایجاد میشود که در این راستا رئیس اورژانس اجتماعی کشور معتقد است که ماسک توزیع شده اما این کودکان، خودشان از این ماسکها استفاده نمیکنند و همچنان هم شاهد عدم رعایت دستورالعمل های بهداشتی هستیم.البته در این روزهای کرونایی، یونیسف هم به درخواست وزارت کار دست به کار شده و حدود ۵۵ هزار و ۲۰۰ عدد ژل ضدعفونی دست، ۴۵هزار و ۵۴۰ لیتر مایع ضدعفونی دست و ۵۲۰۰ عدد صابون مایع شستشوی دست خریداری کرده که این اقلام ازطریق پلتفرم وزارتخانه موسوم در میان کودکان کار توزیع شدند.همانطور که در فسمت ابتدایی گزارش مطرح شد، متولیان این کار به وظایف خود عمل کردند اما به نظر میرسد که مشکل از جای دیگری است و گویا کودکان کار از جان خود سیر شدهاند، کودکانی که باید در اینروزها مشغول درس و برنامهریزی برای آینده خود باشند نه اینکه در خیابانهای این شهر درگیر باشند، درگیر دغدغهای به نام معیشت هستند.
کودکانی که در خیابانهای این کرهخاکی قربانی میشوند
نگرانیهایشان طبیعی است زیرا به دلیل مشکلات بیش از حدی که در زندگی دارند، مجبور به تامین معیشت خود و خانوادهشان در روزهای کرونایی هستند همچنین چندین سال است که این کودکان اسیر چارچوب خیابانها هستند و به گفته بسیاری از کارشناسان این امر و پیگیری آن تنها مربوط به ارگان خاصی نیست و همتی جمعی را میطلبد اما اینکه این همت چه زمانی قرار است به فریاد کودکان کار این سرزمین برسد تا به امروز مشخص نشده و با آمدن کرونا وضعیت آنها بدتر هم شده است.در این راستا، ۱۲ مرداد امسال بود که عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور در جلسه شورای اجتماعی کشور گفت موضوع کودکان کار خیابانی ومشکلات آنها با توجه به حضور کرونا همچنان در شورای اجتماعی مطرح میشود، آیین نامه و دستورالعملی هم از قبل در دولت بوده و همه دستگاهها در این خصوص اظهارنظر کرده بودند که این آیین نامه به دولت ارسال میشود تا بتوانیم ضعفها و چالشهایی که در عمل با آن مواجه بودیم را برطرف کنیم.متاسفانه از آن تاریخ تا به امروز ساماندهی کرونایی مناسبی در میان کودکان کار دیده نمیشود و تمامی مسئولان اقدام ساماندهی آنها را به ارگانی دیگر حواله میدهند و با توجه به اینکه ۵ ماه به پایان دولت مانده، باید دید که تدبیر امیدیها برای کودکان کار چیست، آیا پرونده آنها در این دولت بسته میشود یا به دولتی دیگر واگذار؟
دغدغههای کودکان کار، رشتهای که سر دراز دارد!
معلوم نیست چه زمانی رد این ویروس منحوس و چموش از زندگیها پاک شود، اما مسئلهای که اینروزها از اهمیت بالایی باید برایمان برخوردار باشد این است که رفتن کرونا به معنی پایان مشکلات کودکان کار نیست و همچنان لازم است که مسئولان برنامه ثابت و مشخصی را برای این افراد در نظر بگیرند البته تجربه و شواهد چندین ساله نشان میدهد که گرهای در میان دغدغههای کودکان کار ایجاد شده که زندگی را بیش از پیش برای آنها سختتر کرده است.همچنین با این حال بسیاری از کارشناسان و روانشناسان معتقدند که عدم اهمیت به مشکلات کودکان کار میتواند آسیبهای اجتماعی همچون اعتیاد و... در بر داشته باشد، برای مثال هانیه لواف روانشناس و مشاور بیان کرد که کار کردن کودکان در خیابان ممکن است آنها را به بزهکاری بکشاند و یا به سوی مصرف موادمخدر گرایش پیدا کنند، همچنین دخترانی که در خیابان کار میکنند ممکن است در معرض تعرض جنسی قرار گیرند.او بر این باور است که این افراد در واقع احساس حقارتی را تجربه میکنند که برای پوشش دادن به این احساس حقارت دست به رفتارهایی میزنند که مثبت و پسندیده نیست.اما در ادامه وحید قبادی دانا رئیس سازمان بهزیستی کشور درباره ساماندهی کودکان کار و رفع مشکلات آنها بر این باور است که طرح ساماندهی کودکان کار در چندماه گذشته به دلیل کرونا به تعویق افتاده و برای اجرای این طرح از موسسات خیریه و غیردولتی کمک گرفته خواهد شد.با توجه به این صحبتها باید منتظر باشیم و ببینیم چه زمانی قرار است ساماندهی کودکان کار در کشورمان به صورت جدی پیگیری شود، آیا کرونا بهانه است یا خیر؟ این سوالی است که به مرور زمان پاسخش برای همگان روشن خواهد شد.