وحدت،‌یکپارچگی‌وانسجام را به‌جامعه بازگردانيد

بسم الله الرحمن الرحیم
إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُون‏ (الحجرات:۱۰).
همانا مؤمنان برادر یکدیگرند، پس بین برادرانتان اصلاح کنید و تقوای الهی را پیشه نمایید؛ باشد که مورد رحمت الهی قرار گیرید.

مردم ایران در انتخابات ریاست جمهوری در ۲۴ خرداد ۹۲ با حضور در پای صندوق‌هاي رأی، حماسه ای تازه آفریدند، به شعار اعتدال رأی مثبت دادند و ادامه سیاست‌هاي پیشین را به صلاح مملکت ندانستند. این حضور حماسی که حتی شامل افرادی که نظام را هم قبول نداشتند مي‌شد، شرایط جدیدی را برای کشور بوجود آورد، نگاه دنیا را به ایران تغییر داد و پیروزی هایی را برای ملت ایران به ارمغان آورد؛ به طوری که صهیونیسم بین الملل را به نگرانی و انفعال کشید. دولت یازدهم بر این اساس به صحنه آمد و با سیاست‌هاي جدید و تعامل با دنیا، فعالیتش را آغاز کرد.

اما اقلیتی که هیچ تغییری را تحمل نمی کند، بر خلاف جریان عمومی که کریمانه مسایل پیشین را کنار گذاشتند، باز به اختلاف افکنی و همان مسایل گذشته مي‌پردازند، دم از فتنه مي‌زنند، از تریبون‌هاي رسمی اعتراضات سال ۸۸ را فتنه مي‌خوانند و این گونه وانمود مي‌کنند که رأفت اسلامی شامل حال معترضین شد که به حصر آقایان مهندس میرحسین موسوی و حجة الاسلام و المسلمین کروبی و خانم زهرا رهنورد و زندانی شدن عده ای خلاصه گردید. گویا عمل آنان فتنه است. اسفبارتر این که با استفاده ابزاری از دین این مسایل را به نام دین و از منظر دین مطرح مي‌کنند. لذا در یک نگاه اجمالی به قرآن، روایات و سیره معصومان (ع) به بررسی “فتنه” و حکم آن مي‌پردازیم تا حقیقت روشن شود.

“فتنه” در اصل به معنای داخل نمودن طلا در آتش برای تشخیص عیار آن مي‌باشد و در معانی مختلفی به کار رفته است؛ مانند: آزمایش، بلا، مصیبت، قتل، عذاب… . این واژه هم برای خدا و هم برای مردم استفاده شده است. فتنه ای که از طرف خداست بر مبنای حکمت، و فتنه ای که از سوی انسان صورت مي‌گیرد، اگر منطبق بر فرامین الهی نباشد، نادرست و مورد مذمت است (المفردات، ۶۲۳).

این واژه ۶۰ بار در قرآن به کار رفته است. در آیه ۲۴ سوره ص از آزمایش الهی نسبت به حضرت داود به “فتنه” تعبیر شده است (وَظَنَّ دَاوُدُ أَنَّمَا فَتَنَّاهُ). در سوره انفال آیه ۲۸ اموال و اولاد “فتنه” دانسته شده است که وسیله ای برای آزمایش انسان است (وَاعْلَمُواْ أَنَّمَا أَمْوَالُکُمْ وَ أَوْلَادُکُمْ فِتْنَةٌ) و در آیه ۱۰ سوره بروج آن را بر شکنجه ای که صاحبان قدرت بر مؤمنان روا مي‌دارند، تطبیق داده شده است (إِنَّ الَّذِینَ فَتَنُواْ المؤْمِنِینَ وَ المؤْمِنَاتِ). در آیه ۱۹۱ سوره بقره “فتنه” که عبارت از شکنجه مؤمنان است از قتل بدتر دانسته شده است (الْفِتْنَةُ أَشَدُّ مِنَ الْقَتْلِ)؛ و آیه ۱۹۳ دستور داده است که مؤمنان از مظلومان دفاع کنند و با فتنه¬گران (که مشرک و شکنجه گرِ مؤمنان اند) مقابله کنند تا “فتنه” تمام شود (وَقَاتِلُوهُمْ حَتىَ‏ لَا تَکُونَ فِتْنَةٌ).

علامه طباطبایی (ره) ذیل این آیات سوره بقره مي‌فرماید: با این آیات برای اولین بار دستور جهاد دفاعی با مشرکان مکه که سر جنگ با مسلمین داشتند، صادر شد (ترجمه المیزان، ۲، ۸۷)؛ و منظور از فتنه در آیه مورد بحث شرک به خدا و کفر به رسول و آزار و اذیت مسلمین است؛ همان عملى که مشرکین مکه بعد از هجرت و قبل از آن با مردم مسلمان داشتند… پس معناى آیه این است که علیه مشرکین مکه کمال سخت‏گیرى را به خرج دهید، و آنان را هر جا که برخوردید به قتل برسانید، تا مجبور شوند از سرزمین و وطن خود کوچ کنند، همان طور که شما را مجبور به جلاى وطن کردند، هر چند رفتار آنان با شما سخت‏تر بود؛ براى این که رفتار آنان فتنه بود، و فتنه بدتر از کشتن است؛ چون کشتن، تنها انسان را از زندگى دنیا محروم مى‏کند، ولى فتنه مایه محرومیت از زندگى دنیا و آخرت و انهدام هر دو نشأه است (همان، ۸۹).

بدیهی است که این برخوردِ “مقابله به مثل”، با مشرکان مکه بود که به شدیدترین شکل مسلمانان را شکنجه و عذاب مي‌کردند و آنان را مجبور به ترک دیار نمودند؛ و به معنای تحمیل عقیده بر آنان نبود. با این حال، وقتی پیامبر (ص) مکه را فتح کردند با این که برخی شعار انتقام سردادند اما آن حضرت فرمود بگویید: امروز روز رحمت و بخشش است (الیومُ یَومُ المَرحَمَة؛ شرح ابن ابی الحدید، ۱۷، ۲۷۲)؛ و فرمان عفو عمومی صادر کرد.

بنابراین آن چه جناب آقای جنتی در مقام امامت جمعه، و سخنگوی قوه قضائیه در مورد “فتنه” اعلام کردند با آیات قرآن هماهنگی ندارد. آقایان موسوی و کروبی و دوستانشان به نتیجه انتخابات ۸۸ اعتراض داشتند و با توجه به شواهد و قرائن متعدد این اعتراض، بهانه تراشی برای ضدیت با نظام اسلامی نبود. آیا مي‌توان کسانی را که عمرشان را برای برپایی احکام اسلام و عدالت اجتماعی و مبارزه با استکبار جهانی و صهیونیسم سپری نمودند و شکنجه‌ها کشیده و زندان رفته اند، به این اتهامات ناروا در زندان و حصر قرار داد؟ آیا این سخنان به مصلحت نظام است؟

آیا اعتراض “فتنه” است؟ در حالی که در قانون اساسی راهپیمایی‌هاي غیر مسلحانه که مخل مبانی اسلام نباشد مورد تأیید فقهای عظام و معمار انقلاب امام خمینی (ره) قرار گرفته و به رسمیت شناخته شده است؛ و حتی به تعبیر امام “تخطئه” هدیه الهی است. آیا قضایای کهریزک و مجتمع سبحان و کوی دانشگاه را معترضین بوجود آوردند یا تندروهایی که هنوز محترم و معزّز هستند؟ آیا جریان عاشورا را جوانان شیعه بوجود آوردند در حالی که مسیحی، بودایی و یهودی به امام حسین (ع) احترام مي‌گذارد، یا همان کسانی که کارناوال عاشورا را درست کردند؟ متأسفانه اکنون کسانی از احکام شداد و غلاظ سخن مي‌گویند که بعضی از آنان حتی یک سیلی برای اسلام نخورده‌اند و بر سر سفره آماده به ریاست نشسته اند.

مگر از امام صادق (ع) روایت نشده است که حکومت بنی امیه بر شمشیر و خشونت و زور بنا شده است و حکومت ما اهل بیت بر مبنای رفق و مداراست؟ (أَمَا عَلِمْتَ أَنَّ إِمَارَةَ بَنِی أُمَیَّةَ کَانَتْ‏ بِالسَّیْفِ وَالْعَسْفِ وَالْجَوْرِ وَأَنَ‏ إِمَارَتَنَا بِالرِّفْقِ‏ وَالتَّأَلُّفِ وَالْوَقَارِ…؛ الخصال، ۲، ۳۵۴). آیا سیره امام علی (ع) در حکومت این گونه بود؟ آن حضرت با این که معصوم بود از انتقاد استقبال مي‌کرد (وَلَا تَظُنُّوا بِی اسْتِثْقَالًا فِی حَقٍّ قِیلَ لِی وَلَا الْتِمَاسَ إِعْظَامٍ لِنَفْسِی فَإِنَّهُ مَنِ اسْتَثْقَلَ الْحَقَّ أَنْ یُقَالَ لَهُ أَوِ الْعَدْلَ أَنْ یُعْرَضَ عَلَیْهِ کَانَ الْعَمَلُ بِهِمَا أَثْقَلَ عَلَیْهِ فَلَا تَکُفُّوا عَنْ مَقَالَةٍ بِحَقٍّ أَوْ مَشورَةٍ بِعَدْل‏؛ نهج البلاغة، خطبه ۲۱۶). و با کوچکترین نارضایتی مردم از کارگزارانش، آنان را از منصب مربوط برکنار مي‌کرد (إذا قَرَأتَ کِتابِی فَاحتَفِظ بِما فِی‏ یَدَیک‏ََ مِن عَملِنا حتى یَقدمَ علیکَ مَن یَقبِضُهُ مِنکَ‏؛ بلاغات النساء، ۴۹). او خود را بالاتر از آن نمی دانست که اشتباه نکند، مگر این که خداوند حافظ او باشد (فَإِنِّی لَسْتُ فِی نَفْسِی بِفَوْقِ‏ أَنْ‏ أُخْطِئَ‏ وَ لَا آمَنُ ذَلِکَ مِنْ فِعْلِی إِلَّا أَنْ یَکْفِیَ اللَّهُ مِنْ نَفْسِی مَا هُوَ أَمْلَکُ بِهِ مِنِّی؛ نهج البلاغة، خطبه ۲۱۶). حتی در مقام دفاع، در جنگ‌هاي با ناکثین، قاسطین و مارقین، تا آنان دست به سلاح نبردند، اقدامی نمی کرد.

در مورد خوارج با این که در نماز آن حضرت اخلال مي‌کردند و نسبت کفر به حضرت مي‌دادند، مي‌فرمود: تا هنگامی که علیه ما شمشیر نکشیده‌اند حقوق آنان از بیت المال قطع نمی شود و از مسجد مي‌توانند استفاده کنند؛ و کسی از آنان را زندان نکرد (لَا نَمْنَعُکُمْ‏ مَسَاجِدَ اللَّهِ‏ أَنْ تُصَلُّوا فِیهَا وَلَا نَمْنَعُکُمُ الْفَیْ‏ءَ مَا کَانَتْ أَیْدِیکُمْ مَعَ أَیْدِینَا وَلَا نَبْدَؤُکُمْ بِحَرْبٍ حَتَّى تَبْدَءُونَا بِه‏؛ دعائم الاسلام،‌ ۱، ۳۹۳). آن حضرت، حتی پس از کشتن برخی از یارانش، جلسات مناظره و استدلال تشکیل داد، تا این که عده زیادی از خوارج را از جنگ منصرف نمود (تاریخ الیعقوبی، ۲، ۹۲). چقدر به معاویه فرصت داد تا او را از سرکشی و جنگ برگردانَد (.نهج البلاغة،‌ نامه‌هاي ۶، ۷، ۹، ۱۰).

اکنون استکبار جهانی برای بلعیدن منافع ملت ایران و به دست آوردن منابع عظیم نفت و گاز منطقه نقشه مي‌کشد و عوامل منطقه ای با نظام جمهوری اسلامی به طور آشکار و نهان دشمنی مي‌کنند. اما خوشبختانه در داخل، دولت جدید به ریاست جناب حجة الاسلام و المسلمین آقای دکتر روحانی از ابتدا خط مشی خود را از افراطیون جدا نموده است؛ گروه‌هاي اصلاح طلب نیز برای حفظ منافع ملی و پاسداری از اسلام عزیز در انتخابات شرکت نموده و مدافع او بوده اند.

بنابراین، اکنون شرایط خوبی برای ایجاد وحدت ملی فراهم است. از این رو، مجمع مدرسین و محققین خواستار آن است که همه بر اساس آیه “إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ” عمل نماییم؛ و همان طور که حضرت علی (ع) در آخرین وصیت از قول رسول گرامی اسلام فرمود: اصلاح میان مردم از عموم نماز و روزه برتر است (صَلَاحُ‏ ذَاتِ‏ الْبَیْنِ‏ أَفْضَلُ مِنْ عَامَّةِ الصَّلَاةِ وَالصِّیَامِ؛ نهج البلاغة، نامه ۴۷) به آشتی ملی روی آوریم.

لذا ما از همه آنان که امکان انجام این توصیه و امر الهی را دارند (اعم از علما و مراجع عظام)، مي‌خواهیم که برای اصلاح بین معترضین به انتخابات سال ۸۸ و موافقین آن اقدام نمایند تا حصر و زندان فرزندان انقلاب پایان پذیرد و وحدت، یکپارچگی و انسجام بر جامعه اسلامی حاکم گردد.