برجام دلار را تا چه قیمتی ارزان می‎‌کند؟

گروه اقتصادی: بازار ارز در نوروز ۱۴۰۰ هم مانند سال گذشته با تب‌وتابی افزایشی روبرو شد. تا آنجا که در برخی از روزهای ۱۲ روز ابتدای سال، نرخ دلار در معاملات پشت‌خطی از ۲۶ هزار تومان هم گذشت. حالا اما با رسیدن اخبار تازه برجامی معامله‌گران کمی محتاط‌تر عمل می‌کنند.روز گذشته اخباری از گفتگوی مجازی ایران و کشورهای اروپایی عضو برجام منتشر شد که بر اساس آن بنا شده ایران و امریکا به صورت هم زمان برای اجرای تعهدات برجامی گام بردارند. البته بگو مگو بین مقامات ایران و امریکا همچنان ادامه داشته و این دو کشور اعلام کردند که فعلا تمایل ندارند به صورت مستقیم مذاکره داشته باشند.

مقامات ایرانی اعلام کردند که حاضر به گفتگو نیستند و امریکا باید مطابق برجام و بدون پیش شرط دیگری تحریم را لغو کند. درحالی که کشورهای اروپایی و امریکا معتقدند که نیاز به امضای توافقی کاملتر از برجام وجود دارد و به همین دلیل اگرچه روند ایجاد شده برای مذاکره را مثبت ارزیابی می‌کنند اما ادامه مسیر را دشوار و پیچیده می‌دانند.حالا هم ادامه گفتگو به نشستی در روز سه‌شنبه در وین موکول شده است. سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا موضوع اصلی گفتگوهای وین را «گام‌های هسته‌ای ایران برای بازگشتن به تعهدهای برجامی» دانسته و اعلام کرده: «بخش دیگر گفتگوها گام‌هایی است که آمریکا باید برای برداشتن تحریم‌ها بردارد و مانند ایران به تعهدهای خود در توافق هسته‌ای بازگردد».

همانطور که پیش‌بینی می‌شد با منتشر شدن این اخبار، مثل همیشه اخبار مثبت در حیطه سیاست خارجی کشور تاثیر خود را قبل از هرجایی در بازار ارز به رخ کشید. صبح امروز نرخ ارز در بازار آزاد با حدود ۸۰۰ تومان کاهش، نسبت به آخرین نرخ پیش از تعطیلی‌های ۱۲ و ۱۳ فروردین ماه، وارد کانال ۲۴ هزار تومانی شد و اکنون فعالان ریزشی بیش از این را در هفته جاری برای دلار محتمل می‌دانند.

۵ نگاه درباره ریزش دلار
کمی پیش میترا تاتاری، کارشناس بازارهای مالی  گفته بود: هرچند بازگشت به برجام خیلی سریع نیست اما کاهش انتظارات تورمی در سطح جامعه و بازارها قابل مشاهده است. با این حال به نظر می‌رسد اگر افتی در بازارها قابل مشاهده است، این اتفاق در بازارها موقت باشد.او درباره نرخ دلار گفته بود که اگرچه ممکن است با تداوم اخبار مثبت از برجام، نرخ تا ۲۲ هزار و ۴۰۰ تومان نیز ارزان شود اما بعید است که این نرخ ماندگار باشد و به نظر موقت می‌رسد.

 کامران ندری، کارشناس امور بانکی،  پیش‌بینی کرده بود که ممکن است دولت فعلی در ماه‌های پایانی خود با پررنگ‌کردن برخی اخبار و یا ارزپاشی نرخ ارز را از میزان تعادلی خود پایین‌تر بیاورد. با این حال تاکید کرده بود: نرخ ارز تعادلی با توجه به شرایط اقتصادی پایین‌تر از ۲۰ هزارتومان نیست.

سهراب اشرفی، کارشناس بازار ارز، درباره تکاپوی دوباره برجام در روزهای اخیر می‌گوید: اخبار مثبت از دیشب توانسته نرخ ارز را نزدیک به هزار تومان کاهش دهد. اگر این اخبار مثبت بعد از نشست روز سه‌شنبه نیز ادامه پیدا کند ریزش ادامه‌دار است. همچنین چون قرار بود بررسی FATF در فروردین ماه صورت گیرد، همزمانی تصویب آن با اخبار مثبت برجام می‌تواند دلار را در این ماه وارد کانال ۲۰ هزار تومانی کند.البته اگر FATF تصویب نشود تاثیر برجام هم کمرنگ می‌شود.

کامبیز افسری، دیگر کارشناس ارز نیز عنوان می‌کند که ریزش تا روز سه‌شنبه ادامه پیدا می‌کند اما در نهایت قابل پیش‌بینی نیست که دلار تا کجا امکان ریزش دارد چون همه چیز را عرضه و تقاضا مشخص می‌کند.او می‌گوید: سال گذشته ما تا روزی پنج هزار تومان هم نوسان داشتیم اما حالا نوسانات کمرنگ‌تر شده. بازار تابع اخبار است اما باید این را هم در نظر گرفت که ممکن است بازار تحت تاثیر اخبار کاهشی شود در حالی که مسیر بلند مدت آن تحت تاثیر متغیرهای کلان افزایشی باشد.

علاوه بر این‌ها داوود سوری، کارشناس اقتصادی نیز در صفحه توییتر خود از پایدار نبودن ریزش دلار تحت تاثیر اخبار این روزها نوشته است.او نوشته که تا دو ماه آینده نتایجی از گفتگوهای برجامی به دست می‌آید اما شیر فلکه ارزی به اندازه قبل از تحریم باز نخواهد شد تا دولتهای بعدی آزادی عملی بیشتر از خرید دارو و غذا داشته باشند. این اقتصاددان همچنین تاکید کرده است که با تسهیل شرایط تحریم تقاضاهای خفته ارزی بیدار می‌شود و فشار نقدینگی و تورم همچنان بر گرده ریال سنگینی می‌کند و چه بسا بیشتر! پس انتظار تغییر شگرف و کاهش ماندگار نرخ ارز سرابی بیشتر نیست.