گروه جامعه: تجرد و تجرد قطعی واژههایی هستند که این روزها بیش از همیشه به گوش میخورند، واژهای که آینده دختران و پسران جوان کشور را تحت تاثیر قرار دادهاند. عدهای از جوانان مشکلات اقتصادی را عمدهترین و اصلیترین مانع برای ازدواج میدانند، مشکلی که ترجیح میدهند به جای حل آن، به تنهایی و مجرد بودن فکر کنند، موضوعی که نه تنها آسیبهای فردی زیادی میتواند به همراه داشته باشد، بلکه برای کشور نیز آسیبهای زیادی دارد که در ادامه این گزارش به آنها اشاره خواهیم کرد.بر اساس آماری که مرکز پژوهشهای جمعیت شناسی کشور منتشر کرده است، در حال حاضر ۳۵ درصد جمعیت جوان کشور مجرد یا هرگز ازدواج نکردهاند و ۱.۲ درصد بدون همسر در اثر طلاق و یک درصد بدون همسر در اثر فوت هستند.
حدود ۵ درصد از زنان و ۴ درصد از مردان در کشور به تجرد قطعی رسیده اند
علی رضایی کارشناس جمعیت درباره این موضوع که چند درصد از جوانان کشور ازدواج نکرده اند، اظهار کرد: ۱۴ میلیون نفر از جمعیت جوان کشور مجرد هستند، جوانانی که تعداد زیادی از آنها به فکر تجرد قطعی بوده و تمایلی به ازدواج تا پایان زندگی ندارند.او با اشاره به اینکه بیشتر جوانان متولدین دهه ۷۰ مجرد هستند، گفت: متاسفانه به دلیل شرایط اقتصادی و اجرایی نکردن سیاستهای جمعیتی تعداد زیادی از متولدین دهه ۷۰ به ازدواج فکر نخواهند کرد و این موضوع میتواند اثرات مخربی برای آینده کشور و جمعیت داشته باشد.
این کارشناس جمعیت تصریح کرد: عدم تمایل جوانان به ازدواج مساوی است با کاهش نرخ زادآوری و در نهایت کاهش جمعیت و افزایش جمعیت سالمندی؛ این موضوعی است که اگر برای رفع آن راه حلهایی اتخاذ نشود به بحران جمعیتی تبدیل خواهد شد.رضایی در پاسخ به اینکه تجرد با تجرد قطعی چه تفاوتی دارد، گفت: دختران و پسران هنگامی که به بالای ۴۰ سال میرسند، دیگر به ازدواج فکر نخواهند کرد، به این امر تجرد قطعی گفته خواهد شد.
او ادامه داد: طبق آمارهای بررسی شده حدود ۵ درصد از زنان و ۴ درصد از مردان در کشور به تجرد قطعی رسیده اند.این کارشناس جمعیت عنوان کرد: در تمامی گروههای سنی به دلیل تاخیر در ازدواج، سن مجردی افزایش پیدا میکند و این تاخیر باعث میشود زنان شانس ازدواجشان را از دست بدهند.
سارا نظری روانشناس و مشاوره خانواده نیز درباره تمایل جوانان به تجرد اظهار کرد: تجردگرایی در بین جوانان به عوامل اجتماعی و فردی متعددی بستگی دارد، یکی از این عوامل فردی روحیه فردگرایی در جوانان است که سبب افزایش آمار جوانان شده است.
او در ادامه بیان کرد: رواج تصور نادرست به خطر افتادن استقلال شخصی دختر و پسر و محدود شدن و از دست دادن آزادی عمل در زندگی مشترک، از جمله خرده فرهنگهایی است که در سالهای گذشته در میان جوانان نفوذ کرده است.این مشاوره خانواده تصریح کرد: همچنین یکی از عمدهترین عوامل اجتماعی که مانع ازدواج جوانان شده است، مشکلات اقتصادی است، تعداد زیادی از جوانان وقتی در این باره با آنها صحبت میکنید، تمایل به ازدواج دارند، اما به گفته خودشان مسکن و شرایط مناسبی برای تشکیل یک خانواده را ندارد.
نظری افزود: بدون شک اگر مشکلات اقتصادی و اشتغال برای جوانان حل شود و دولت آنها را حمایت کند، بدون شک تمایل جوانان به ازدواج بیشتر خواهد شد.او با اشاره به سایر عواملی که مانع ازدواج جوانان است، عنوان کرد: مصرف گرایی، تجمل گرایی، افزایش انتظارها و خواستهها، گسترش تشریفات ازدواج و جهیزیه و بسیاری از موارد مادی و فرهنگی دیگر در کنار نبود اطمینان به آینده شغلی از جمله موانع و مشکلهای زیادی هستند که بر کاهش آمار ازدواج تاثیر دارند.
علت تجرد و آسیب های آن
فرشته سادات شجاعى روانشناس و درمانگر خانواده درباره علت مجرد ماندن و ترس از ازدواج، گفت: ترسهای تجرد شامل؛ ترس از اینکه خانواده یا اجتماع مرا طرد کنند، ترس از تنهایی و تنها ماندن تا پایان عمر، ترس از اداره کردن مالی زندگی، ترس از اینکه اطرافیان برچسبهایی به من بزنند، ترس از سربار بودن، ترس از اینکه مزاحم ازدواج خواهر یا برادرهای بعدی ام باشم، ترس از کم شدن معاشرتها و از دست دادن محبوبیت است.
این روانشناس با بیان اینکه افراد متاهل همیشه تصور میکنند که مرغ همسایه غاز است. افرادی که روابط زناشویی خوبی ندارند همیشه در حسرت آزادی دوران تجرد هستند، خاطرنشان کرد: آنها از مشکلات و نابسامانیهای مجرد بودن آگاهی ندارند و فکر میکنند اگر مجرد بودند وضعیت بهتری داشتند. شاید هم حق با آنها باشد، اما آنچه که اهمیت دارد این است که در انتخاب خود نه باید تعجیل کنیم و نه تعلل. اگر بدانیم که از زندگی چه میخواهیم و برای ازدواج با فکر باز و منطق خوب تصمیم بگیریم هیچ وقت از کار خود پشیمان نخواهیم شد.
همچنین حسن اکبرزاده روانشناس و مشاور با بیان اینکه تحصیلات دانشگاهی سهل الوصول باعث بالا رفتن انتظارات افراد در ازدواج میشود، اظهار کرد: به دنبال تحصیلات، احتمال اشتغال و به تبع آن استقلال مالی به ویژه برای دختران بالا میرود و از طرفی افراد از مسئولیتهای خاص مسیر متأهلی، گریزان هستند.این روانشناس افزود: در واقع به صورت کلی دو دلیل اصلی برای بالا رفتن سن ازدواج و به تبع آن تجرد افراد وجود دارد، یکی مشکلات زیاد فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی و دوم انتخاب یک سری از افراد برای دیر ازدواج کردن یا ازدواج نکردن که گزینه دوم به دنبال مورد اول صورت میگیرد.
اکبرزاده روانشناس عنوان کرد: از جمله آسیبهای ازدواج نکردن افراد میتوان به اضطراب تنهایی، اعتماد به نفس پایین، امید به زندگی پایین، افسردگی ناشی از تنها ماندن، افت انگیزش، شاد نبودن، احساس پوچی، از دست دادن زایندگی و شادابی، رکود، رخوت، احساس ناتوانی، فاصله گرفتن از خانواده و جامعه، عدم فرزندآوری اشاره کرد.
بهانه های جوانان برای مجرد ماندن چیست؟
برای یافتن پاسخ صحیحتر و نزدیکتر به واقعیت درباره عدم تمایل تعداد قابل توجهی از زوجهای جوان به ازدواج، با تعدادی از آنها گفتوگو کردیم.زهرا جوانی ۳۲ ساله است که تمایلی به ازدواج ندارد، به گفته خودش او در یک خانواده مرفه با شرایط اقتصادی مناسب زندگی میکند و هیچ کمبودی تا به امروز نداشته است، او میگوید: من به شخصه تحمل زندگی با فردی را که شرایط اقتصادی خوبی ندارد، ندارم، بنابراین ترجیح میدهم که ازدواج نکنم تا فرد متناسبی را پیدا کنم.
گفتههای زهرا نشان از روحیه تجمل گرایی در او دارد، او جوانی است که به گفته خودش نمیتواند در ابتدای زندگی مشترک هیچ مشکلی را تحمل کند و یا حتی ممکن است با بروز کوچکترین مشکلی از زندگی مشترک آزرده خاطر شود.علی یکی دیگر از جوانان مجردی است که تا به امروز که ۳۵ سال سن دارد، نتوانسته است ازدواج کند، از او علت این موضوع را پرسیدم و گفت: بنده به شخصه دوست دارم ازدواج کنم و به نظرم همه جوانان دوست دارند ازدواج کنند، اما متاسفانه شرایط اقتصادی مانع این امر شده است، علاوه بر این تعداد زیادی از دخترهای امروزی این تفکر را دارند که از همان ابتدا باید همه چیز از جمله خانه، ماشین و درآمد عالی مهیا باشد، همین تفکر غلط سبب شده که نه تنها من بلکه تعداد زیادی از همسالان من مجرد هستیم.
سهیل نیز جوانی ۲۹ ساله است، شرایط اقتصادی او برای شروع یک زندگی معمولی مهیاست، اما او برای ازدواج نکردن خود دلیل دیگری به غیر از شرایط اقتصادی دارد، او در این باره گفت: به نظرم ازدواج برای من هنوز زود است، شاید هم فرد مناسبی را انتخاب نکردم، واقعیتش این است که من از آغاز شروع زندگی مشترک با توجه به افزایش آمار طلاق ترس زیادی دارم، بنابرهمین ترجیح میدهم تنها زندگی کنم.هزاران جوان دیگر همچون سهیل، زهرا و علی هستند که در سن ازدواج قرار دارند، اما هر کدام به دلایل و گاهی اوقات بهانههای خاصی به ازدواج فکر نمیکنند، بنابراین تجرد و تجرد قطعی امری است که نیاز است تا دولت و نهادهای حمایتی از جوانان این موضوع را ریشه یابی کنند، تا امر ازدواج برای جوانان تسهیل شود.