آسیب‌های روانی کرونا را چگونه مهار کنیم

گروه جامعه: یک روانپزشک با عنوان این مطلب که روزی کرونا تمام می شود اما پیامدهای آن در جامعه باقی خواهد ماند، گفت: می توان آسیب های روانی ناشی از کرونا را با چند راهکار به حداقل رساند. محمدرضا شالبافان، در خصوص آسیب های روانی ناشی از بیماری کرونا و قرنطینه های طولانی مدت، اظهار داشت: مدت ها است که علم روانشناسی، راهکارهایی برای زندگی بهتر و مدیریت استرس به مردم ارائه داده است، از جمله حضور در اجتماعات و فعالیت های گروهی، ورزشی و هنری، شرکت در جمع دوستان و اقوام و سفر اما متاسفانه در شرایط فعلی و ظهور پاندمی کرونا دیگر این راهکارها کارساز نبوده و انجام هرکدام از این موارد می تواند منجر به ایجاد استرس بیشتر ناشی از انتقال ویروس و درگیری اعضای خانواده شود .

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران افزود: به هرحال روزی کرونا تمام می شود و زندگی به حالت طبیعی برخواهد گشت اما نگرانی ما روانشناسان و روانپزشکان آسیب ها و مشکلاتی است که به واسطه ی این بیماری در افراد ایجاد می شود.شالبافان گفت: هر روز شاهد از دست دادن عزیزی در خانواده ای هستیم، با توجه به اینکه برگزاری مراسم و جمع شدن آشنایان و دوستان در کنار هم باعث می شود فرد داغدیده راحت تر بحران فقدان عزیزانش را تحمل کند اما نمی توانیم مانند گذشته با شرکت در مراسم و در آغوش کشیدن و ابراز همدری که در گذشته با شرکت در مراسم تشییع به افراد داغدیده داشتیم با آشنایان و اقوام خود همدردی کنیم و آنها را تسلی دهیم.

استادیار دانشگاه علوم پزشکی ایران در خصوص سفر که قبل از پاندمی کرونا یکی از توصیه های متخصصان برای تمدد ذهن وروان بود، توضیح داد: امروز سفر با توجه به خطراتی که در پی خواهد داشت به عنوان دشمن سلامت بدن به دلیل انتقال و جابجایی ویروس و همچنین آسیب زننده روان بدلیل استرس های ناشی از اینکه مبادا خانواده را در معرض بیماری قرار داده باشیم، شناخته شده و به هیچ عنوان توصیه نمی شود.

وی با اشاره به اینکه اهمیت و اولویت ما درخانواده باید حفظ سلامت سالمندان باشد، تصریح کرد: شرکت در تجمعات خانوادگی و رعایت نکردن پروتکل های بهداشتی اگر خدای ناکرده منجر به بیماری و از دست دادن این عزیزان شود، آسیب های روانی جبران ناپذیری در ما به وجود خواهد آورد که تاثیرات آن تا مدتهای طولانی ادامه خواهد داشت.

شالبافان در خصوص ذهنیت ایجاد شده در مقابل واکسن که امروز در سطح وسیعی شاهد آن هستیم، گفت: همواره در شرایط بحران افکار منفی و مزاحم به ذهن ما خطور می کند که شناسایی و خنثی کردن این افکار از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به عنوان مثال در خصوص واکسن کرونا، همانطور که سال های پیش در خصوص واکسن های سه گانه و...، هم مواردی مطرح می شد که واکسن خوب نیست و بهتر است نزنیم، امروز هم این قبیل موارد در خصوص واکسن کرونا گاهاً مطرح می شود اما امروز در شرایط ویژه ای که در آن هستیم و خطر مرگ عزیزانمان به هیچ عنوان این صحبت ها قابل قبول نیست. خصوصا از افراد تحصیلکرده و به ویژه کادر درمان. به نظر من این مقاومت ها ناشی از استرس های کرونا است که قدرت تجزیه و تحلیل را از ما می گیرد و باعث می شود نتوانیم تصمیم گیری درستی در این خصوص داشته باشیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، برقراری ارتباط در فضای مجازی را یکی از راه های برون رفت از بسته بودن ارتباطات دانست و تصریح کرد: به هر حال استفاده از تماس های تصویری و اینترنتی بهتر از نبودن ارتباط است و یا دیدن نزدیکان در فضای باز با استفاده از ماسک و رعایت پروتکل ها با اینکه کیفیت ارتباط گذشته را در خود ندارند اما به مراتب بسیار بهتر از نبود این ارتباطات است.

شالبافان خاطر نشان کرد: در شرایط عادی بدن ما ساعت خواب و بیدار مشخصی داشت و همچنین ساعت کار مشخص که با وجود ایجاد چارچوب های محکم، اما استرس ما کمتر بود، زیرا سال ها بر اساس آن شرایط کار می کردیم و به لحاظ روانی استرس ما را کم می کرد. اما با وجود قرنطینه ها و شرایط دورکاری نظم در امور روزمره ما مختل شده هر هفته ساعت کاری تغییر می کند شرایط دورکاری هر هفته تغییر می کند و این به هم ریختگی باعث به هم ریختگی زمان خواب و بیداری و وعده های غذایی ما می شود و در پس این آشفتگی استرس ما تا حد قابل توجهی افزایش پیدا می کند که باید با استفاده از مهارت های مدیریت زندگی روزمره (نباتی) استرس را در خود و خانواده کاهش دهیم .

استادیار دانشگاه علوم پزشکی ایران در پایان اظهار کرد: با تمام مشکلات ایجاد شده توسط بیماری کرونا، فرصتی پیش آمده تا از زمان آزاد خود استفاده کنیم و توصیه می کنم زمانی را به شرکت در کارگاه های مدیریت استرس و مهارت های زندگی که توسط نهاد ها و یا دانشگاه برگزار می شود، اختصاص دهیم و یا به فعالیت هایی که تا امروز فرصت انجام شان را نداشتیم، بپردازیم.

وی ابراز امیدواری کرد تا با شناخت و پیشگیری از عوامل تاثیرگذار روانی ناشی از بیماری کرونا و قرنطینه های طولانی مدت و همچنین با جدی گرفتن این بیماری و رعایت پروتکل های بهداشتی بتوانیم خود را در زمینه مقابله با استرس های ناشی از این بیماری و قرنطینه ها توانمند سازیم و دوران پسا کرونا هرچه کمتر شاهد آسیب های روانی ناشی از آن باشیم.