تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۷ ساعت ۱۰:۳۰
کد مطلب : ۳۰۷۸۶۰
فشار تورم خوراکی‌ها بر سفره کم‌درآمدها
گروه اقتصادی: با درنظر گرفتن متغیرهای اثرگذار بر سبد هزینه دهک‌های مختلف خانوار، ازجمله وزن متفاوت کالاهای خوراکی و آشامیدنی و نامتوازن بودن آن بین سبد مصرف دهک‌های مختلف، آشکار می‌شود که نرخ تورم بالا، به فقر غذایی خانوارهای دسته‌بندی شده در دهک‌های فقیر منجر شده است. یک خانوار دسته‌بندی شده در جمع فقیرترین دهک جامعه، مجبور است ۴۰ درصد از هزینه ماهانه‌اش را صرف خرید کالاهای خوراکی و آشامیدنی کند درحالی‌که یک خانوار واقع شده در دهک ثروتمند فقط ۱۷ درصد از هزینه ماهانه‌اش را برای خرید کالاهای خوراکی و آشامیدنی صرف می‌کند خانوارهای ثروتمند این قدرت را دارند که سبد کالاهای خوراکی‌شان را متناسب با نیاز، متنوع‌تر نگه دارند، به این ترتیب هرچه نرخ تورم کالاهای خوراکی و آشامیدنی بیشتر باشد، فقر غذایی در بین دهک‌های مختلف تشدید خواهد شد.
شکست نرخ‌گذاری دولتی
داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد سیاست کم کردن فشار تورم خوراکی‌ها، با نرخ‌گذاری و توزیع دولتی به نتیجه مطلوب نرسیده است. چنان‌که مرکز آمار ایران روایت می‌کند در آبان امسال نرخ تورم گروه کالاهای خوراکی، آشامیدنی و دخانیات برای دهک اول یا فقیرترین قشر جامعه ۶۰.۲ درصد و برای ۲ دهک دوم و سوم یعنی اقشار ضعیف و زیر خط فقر به ۶۰.۵ درصد رسیده درحالی‌که دهک دهم یا پردرآمدترین و ثروتمندترین افراد جامعه در آبان امسال نرخ تورم خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در محدوده ۵۸.۷ درصد را تحمل کرده‌اند و پس از آن ۳ دهک هفتم تا نهم هم نرخ تورم خوراکی‌های کمتر از ۶۰ درصد را شاهد بوده‌اند.افزون بر این نرخ تورم کل برای فقیرترین دهک در آبان امسال ۴۷ درصد و دهک دوم هم ۴۷.۲ درصد برآورد شده درحالی‌که دهک هشتم و نهم نرخ تورم ۴۴ درصدی را تجربه کرده‌اند و نرخ تورم دهک ثروتمند یا دهک دهم ۴۴.۶ درصد بوده است.
معمای توزیع تورم بین خانوارها
هرچند نهاد رسمی آماری می‌گوید: نرخ تورم ۱۲ ماه منتهی به آبان امسال به ۴۴.۴ درصد رسیده اما فقط ۲ دهک هشتم و نهم نرخ تورم کمتر از میانگین کشوری را تجربه کرده و دهک‌های اول تا هفتم و حتی دهک دهم هم نرخ تورم سالانه بالاتر نسبت به میانگین کشور را شاهد بوده‌اند. همین وضعیت درخصوص شاخص تورم گروه کالاهای خوراکی، آشامیدنی و دخانیات مشاهده می‌شود به‌گونه‌ای که مرکز آمار نرخ تورم این گروه کالایی در آبان امسال را ۵۹.۶ درصد برآورد و اعلام کرده درحالی‌که دهک‌های اول تا هفتم نرخ تورم بالاتری را نسبت به کل کشور تحمل کرده‌اند و فقط ۳ دهک ثروتمند هشتم تا دهم فشار تورم کالاهای خوراکی، آشامیدنی و دخانیات را در آبان شاهد بوده‌اند.
تنها متغیری که وضعیت تورم سالانه در ۱۲ ماه منتهی به آبان امسال را شفاف‌تر توصیف می‌کند، نرخ تورم گروه کالاهای غیرخوراکی و خدمات است، به‌نحوی که در کل کشور شاخص تورم این گروه کالایی ۳۷.۲ درصد بوده و دهک‌های اول تا هشتم نرخ تورم پایین‌تری را نظاره‌گر بوده و ۲ دهک ثروتمند نهم و دهم نرخ تورم بالاتری را در گروه کالاهای غیرخوراکی و خدمات تجربه کرده‌اند.
این گزارش می‌افزاید: ضریب اهمیت یا وزن کالاهای خوراکی، آشامیدنی و دخانیات در سبد هزینه‌های دهک‌های مختلف هم نشان دیگری از وضعیت نامتوازن توزیع تورم در ایران دارد به‌گونه‌ای که مرکز آمار سال‌هاست اعلام می‌کند سهم یا ضریب اهمیت کالاهای یادشده در سبد هزینه خانوارهای ایرانی ۲۷.۲۴ درصد است اما این وزن‌دهی در سبد هزینه دهک‌های مختلف نشان از شکاف شدید دارد به‌نحوی که سهم یا وزن کالاهای خوراکی و آشامیدنی در سبد دهک‌های اول تا هفتم یعنی از فقیرترین تا قشر متوسط رو به بالا بالاتر از میانگین کشوری است و تنها ۳ دهک ثروتمند هشتم تا دهم، سهم کمتر از میانگین کشوری را به خرید کالاهای خوراکی، آشامیدنی و دخانیات اختصاص می‌دهند.
از سوی دیگر دهک فقیرترین یا همان دهک اول جامعه ۴۳.۳ درصد از کل هزینه ماهانه خود را به خرید کالاهای خوراکی، آشامیدنی و دخانیات اختصاص می‌دهد درحالی‌که دهک آخر یا ثروتمندترین قشر جامعه تنها ۱۷.۲ درصد از هزینه‌اش به این کالاها اختصاص می‌دهد. به بیان دیگر شکاف سهم هزینه کالاهای خوراکی و آشامیدنی بین‌دهک اول تا دهم در ایران بیش از ۲۶ درصد است.
افزایش فاصله تورمی بین‌دهک‌ها
نرخ تورم کل ایران در ماه گذشته ۴۴.۶ درصد بوده که در دهک‌های مختلف هزینه‌ای در بازه ۴۴ درصد برای دهک‌های هشتم و نهم تا ۴۷.۲ درصد برای دهک دوم نوسان داشته است. افزون بر این محدوده تغییرات تورم دوازده‌ماهه در گروه‌های عمده خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات هم بین ۶۰.۵ درصد برای دهک دوم و سوم تا ۵۸.۷درصد برای دهک دهم بوده ولی در گروه کالاهای غیرخوراکی و خدمات بیشترین نرخ تورم برای دهک دهم به میزان ۴۱.۲ درصد و کمترین هم برای دهک اول به میزان ۳۳.۹ درصد ثبت شده است. مرکز آمار ایران می‌گوید فاصله تورم بین دهک‌های مختلف هزینه‌ای در آبان امسال به ۳.۲ درصد رسیده که نسبت به ماه قبل ۴ دهم درصد افزایش داشته و شکاف تورم در گروه کالاهای خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات در ماه گذشته نسبت به مهرماه امسال ۱.۱درصد کمتر و در گروه عمده کالاهای غیرخوراکی و خدمات هم در همین مدت ۲.۸ درصد کاهش داشته است.
شکست نرخ‌گذاری دولتی
داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد سیاست کم کردن فشار تورم خوراکی‌ها، با نرخ‌گذاری و توزیع دولتی به نتیجه مطلوب نرسیده است. چنان‌که مرکز آمار ایران روایت می‌کند در آبان امسال نرخ تورم گروه کالاهای خوراکی، آشامیدنی و دخانیات برای دهک اول یا فقیرترین قشر جامعه ۶۰.۲ درصد و برای ۲ دهک دوم و سوم یعنی اقشار ضعیف و زیر خط فقر به ۶۰.۵ درصد رسیده درحالی‌که دهک دهم یا پردرآمدترین و ثروتمندترین افراد جامعه در آبان امسال نرخ تورم خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در محدوده ۵۸.۷ درصد را تحمل کرده‌اند و پس از آن ۳ دهک هفتم تا نهم هم نرخ تورم خوراکی‌های کمتر از ۶۰ درصد را شاهد بوده‌اند.افزون بر این نرخ تورم کل برای فقیرترین دهک در آبان امسال ۴۷ درصد و دهک دوم هم ۴۷.۲ درصد برآورد شده درحالی‌که دهک هشتم و نهم نرخ تورم ۴۴ درصدی را تجربه کرده‌اند و نرخ تورم دهک ثروتمند یا دهک دهم ۴۴.۶ درصد بوده است.
هرچند نهاد رسمی آماری می‌گوید: نرخ تورم ۱۲ ماه منتهی به آبان امسال به ۴۴.۴ درصد رسیده اما فقط ۲ دهک هشتم و نهم نرخ تورم کمتر از میانگین کشوری را تجربه کرده و دهک‌های اول تا هفتم و حتی دهک دهم هم نرخ تورم سالانه بالاتر نسبت به میانگین کشور را شاهد بوده‌اند. همین وضعیت درخصوص شاخص تورم گروه کالاهای خوراکی، آشامیدنی و دخانیات مشاهده می‌شود به‌گونه‌ای که مرکز آمار نرخ تورم این گروه کالایی در آبان امسال را ۵۹.۶ درصد برآورد و اعلام کرده درحالی‌که دهک‌های اول تا هفتم نرخ تورم بالاتری را نسبت به کل کشور تحمل کرده‌اند و فقط ۳ دهک ثروتمند هشتم تا دهم فشار تورم کالاهای خوراکی، آشامیدنی و دخانیات را در آبان شاهد بوده‌اند.
تنها متغیری که وضعیت تورم سالانه در ۱۲ ماه منتهی به آبان امسال را شفاف‌تر توصیف می‌کند، نرخ تورم گروه کالاهای غیرخوراکی و خدمات است، به‌نحوی که در کل کشور شاخص تورم این گروه کالایی ۳۷.۲ درصد بوده و دهک‌های اول تا هشتم نرخ تورم پایین‌تری را نظاره‌گر بوده و ۲ دهک ثروتمند نهم و دهم نرخ تورم بالاتری را در گروه کالاهای غیرخوراکی و خدمات تجربه کرده‌اند.
از سوی دیگر دهک فقیرترین یا همان دهک اول جامعه ۴۳.۳ درصد از کل هزینه ماهانه خود را به خرید کالاهای خوراکی، آشامیدنی و دخانیات اختصاص می‌دهد درحالی‌که دهک آخر یا ثروتمندترین قشر جامعه تنها ۱۷.۲ درصد از هزینه‌اش به این کالاها اختصاص می‌دهد. به بیان دیگر شکاف سهم هزینه کالاهای خوراکی و آشامیدنی بین‌دهک اول تا دهم در ایران بیش از ۲۶ درصد است.
افزایش فاصله تورمی بین‌دهک‌ها
نرخ تورم کل ایران در ماه گذشته ۴۴.۶ درصد بوده که در دهک‌های مختلف هزینه‌ای در بازه ۴۴ درصد برای دهک‌های هشتم و نهم تا ۴۷.۲ درصد برای دهک دوم نوسان داشته است. افزون بر این محدوده تغییرات تورم دوازده‌ماهه در گروه‌های عمده خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات هم بین ۶۰.۵ درصد برای دهک دوم و سوم تا ۵۸.۷درصد برای دهک دهم بوده ولی در گروه کالاهای غیرخوراکی و خدمات بیشترین نرخ تورم برای دهک دهم به میزان ۴۱.۲ درصد و کمترین هم برای دهک اول به میزان ۳۳.۹ درصد ثبت شده است. مرکز آمار ایران می‌گوید فاصله تورم بین دهک‌های مختلف هزینه‌ای در آبان امسال به ۳.۲ درصد رسیده که نسبت به ماه قبل ۴ دهم درصد افزایش داشته و شکاف تورم در گروه کالاهای خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات در ماه گذشته نسبت به مهرماه امسال ۱.۱درصد کمتر و در گروه عمده کالاهای غیرخوراکی و خدمات هم در همین مدت ۲.۸ درصد کاهش داشته است.
مرجع : روزنامه همشهری
پربينندهترين مطالب و خبرها
