بیرون کردن روس‌ها بسیار دشوار خواهد بود

تظاهراتی که با اعتراض به افزایش قیمت گاز مایع آغاز شد به ناآرامی‌های گسترده در در قزاقستان منجر شد و در نهایت نیروهای روسیه برای کمک به مهار این ناآرامی‌ها وارد این کشور شدند. آنتونی بلینکن در این زمینه در گفت‌وگو با خبرنگاران مداخله نیروهای روسیه و «سازمان پیمان امنیت جمعی» در بحران قزاقستان را سوال برانگیز دانست. وزیر امور خارجه آمریکا اظهار داشت، به نظر من مقامات و دولت قزاقستان قطعاً توانایی مدیریت مناسب اعتراضات را داشتند. اما مشخص نیست که چرا آنها احساس کردند که به مداخله نیروهای خارجی نیاز است. بلینکن در ادامه هشدار داد، یکی از درس‌های تاریخ اخیر این است که وقتی روس‌ها پا به خانه‌اتان گذاشتند، بیرون کردنشان بسیار دشوار خواهد بود. وزیر امور خارجه آمریکا تصریح کرد وقتی مساله ورود نیروهای «سازمان پیمان امنیت جمعی» به میان می‌آید، این سوال برای ما مطرح می شود ماهیت تقاضا برای ورود این نیروها چه بود و چرا مطرح شده است. قاسم جومارت توقایف، رئیس‌جمهوری قزاقستان، روز چهارشنبه از روسیه و سایر اعضای «سازمان پیمان امنیت جمعی» تقاضای کمک کرده بود. بلینکن تصریح کرد: نیروهای «سازمان پیمان امنیت جمعی» می‌بایست استانداردهای حقوق بشر را رعایت کنند. در همین زمینه، مقام‌های دولت قزاقستان می‌گویند نیروهای روسی در این کشور در عملیات «علیه شبه نظامیان» و معترضان مشارکت ندارند.
دستور تیراندازی بدون اخطار
در همین حال رویترز می‌گوید نیروهای امنیتی قزاقستان روز جمعه پس از چند روز درگیری و خشونت، کنترل خیابان‌های آلماتی، بزرگترین شهر این کشور را در دست گرفته‌اند و رئیس‌جمهور مورد حمایت روسیه گفت که دستور تیر بدون اخطار به معترضان را صادر کرده است. طبق این گزارش، یک روز پس از اعزام نیروهای هوابرد روسیه به قزاقستان، پلیس این کشور در حال پاکسازی موانع از خیابان‌های آلماتی بودند، ولی همچنان صدای تیراندازی شنیده می شد. در بدترین خشونت‌هایی که قزاقستان پس از استقلال و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ تاکنون شاهد بوده، ده‌ها نفر کشته و ساختمان‌های دولتی در بسیاری از شهرها غارت و به آتش کشیده شدند. روسیه می‌گوید بیش از ۷۰ هواپیما نیروهای ویژه روسی را به قزاقستان منتقل کردند و این نیروها هم اکنون به کنترل فرودگاه اصلی آلماتی کمک می‌کنند که روز پنجشنبه از تظاهرکنندگان پس گرفته شد. رویترز می‌گوید، شواهد حاکی است که اعتراضات قزاقستان رهبری واحد و مشخصی ندارد و دلیل آن این است که در این کشور احزاب مخالف و یا نهادهای مدنی و مردمی اجازه فعالیت ندارند. این خبرگزاری اضافه کرده است، این اعتراضات مرگبار٬ ساکنان شهرهای بزرگ قزاقستان را که تصور می‌کردند کشورشان در مقایسه با سایر جمهوری‌های سابق اتحاد شوروی در آسیای میانه با ثبات‌تر است به شدت متعجب و نگران کرده است.