عربستان در دوران ولیعهدی بن سلمان

گروهبین الملل: محمد بن سلمان پنج سال، درست در ۲۱ ژوئن ۲۰۱۷ رسما ولیعهد عربستان شد. گرچه پدرش سلمان بن عبدالعزیز دو سال زودتر  و در ۲۰۱۵ به سلطنت عربستان رسیده بود.
بر اساس یک سنت تا زمانی که پسران عبدالعزیز، بنیانگذار عربستان امروزی زنده هستند باید شاه و ولیعهد شوند. ملک سلمان اما این سنت را در هم شکست و دو سال پس از تثبیت قدرت برادرش کوچکترش مقرن بن عبدالعزیز را از ولیعهدی و برادرزاده‌ پر نفوذش محمد بن نایف آل سعود را به عنوان جانشین ولیعهد بر کنار کرد و پسر خود محمد بن سلمان را ولیعهد خود کرد.
روز چهارشنبه ۲۱ ژوئن ۲۰۱۷، سلمان بن عبدالعزیز پادشاه عربستان سعودی، محمد بن سلمان را با حفظ سمت وزارت دفاع ، به عنوان ولیعهد جدید این کشورمعرفی کرد. چند روز قبل از این انتخاب درست درتاریخ ۵ ژوئن ۲۰۱۷ عربستان سعودی و متحدانش یعنی امارات، بحرین و مصر، با تحمیل تحریمی اقتصادی علیه قطر، روابط دیپلماتیک خود را با آن کشور به بهانه حمایت قطر از «تروریسم» قطع کردند. این بحران تا ابتدای سال ۲۰۲۱ ادامه داشت.در نوامبر ۲۰۱۷ ده‌ها شخصیت با نفوذ از جمله تعدادی از وزرا و همینطور شاهزاده ثروتمند ولید بن طلال، در یک پاکسازی گسترده تحت عنوان مبارزه با فساد سازماندهی شده در حاکمیت، توسط بن سلمان دستگیر شدند.
ولیعهد که اکنون اهرم‌های اصلی قدرت یعنی وزرات دفاع و نیز اقتصاد را در کنترل خود می‌دید به منظور تحکیم هر چه بیشتر قدرت خود، به اقداماتی ازجمله زندانی کردن مخالفان از روحانیون برجسته گرفته تا فعالان حقوق بشردست زد.در مارس ۲۰۲۰ شاهزاده احمد بن عبدالعزیز آل سعود برادر پادشاه، وهمچنین شاهزاده محمد بن نایف برادرزاده پادشاه، به اتهام تدارک کودتا برای برکناری محمد بن سلمان دستگیر شدند.
بن سلمان در همان روزهای نخستین، برنامه گسترده‌ای از تغییرات اقتصادی را برای خارج کردن کشور از وابستگی به نفت اجرایی کرد. در سال ۲۰۱۸ این کشور برای تامین کسری بودجه‌اش ۵ درصد مالیات بر ارزش افزوده را اعمال کرد، اما در سال ۲۰۲۰ و در پی وارد شدن شوک اقتصادی ناشی از همه گیری کووید-۱۹ و کاهش قیمت جهانی نفت، این مالیات رشد سه برابری کرد و به ۱۵ درصد رسید، همزمان کمک هزینه ماهانه کارمندان دولت نیز کاهش داده شد.محمد بن سلمان همچنین اصلاحات اجتماعی را آغازکرد. زنان مجاز به رانندگی شدند، تماشای رویدادهای ورزشی و فرهنگی با حضور تماشاگران زن و مرد در کنار یکدیگر مجاز شد، اما با این حال زنان سعودی تا حد زیادی تحت سرپرستی مردان باقی ماندند و حکومت سرکوب علیه فمینیست‌ها را شدت بخشید.
عربستان سعودی از سال ۲۰۱۵ و زمانی که سلمان بن عبدالعزیز شاه عربستان شده بود و محمد پس او وزیر دفاع، رهبری یک ائتلاف نظامی را به منظور کمک و پشتیبانی از دولت یمن، علیه حوثی‌ها آغاز کرد. جنگی که صدها هزار کشته و میلیون‌ها آواره تا کنون برجای گذاشته است.در اکتبر ۲۰۱۸ جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار سعودی منتقد این کشور، در کنسولگری عربستان سعودی در استانبول کشته شد و یک بحران دیپلماتیک جدی ایجاد شد. ولیعهد صدور دستور ترور خاشقچی از سمت ریاض را انکار کرد.
در دسامبر ۲۰۱۹،پنج نفر درارتباط با این پرونده درعربستان سعودی به اعدام و سه نفر دیگر به حبس محکوم شدند. این حکم به طور گسترده در سراسر جهان به عنوان یک اهانت به عدالت تلقی شد.
جو بایدن رئیس‌ جمهور ایالات متحده، که تا کنون از دیدار و مذاکره با بن سلمان امتناع می‌کرد، به تازگی با او صحبت کرده و قصد دارد در اواسط ژوئیه در عربستان سعودی با او ملاقات کند.
در ۲۷ آوریل ۲۰۲۱ بن سلمان گفت که می‌خواهد روابطی «خوب» با ایران داشته باشد. روابط دیپلماتیک این دو کشور از سال ۲۰۱۶ قطع شده است ولی اکنون گزارش‌هایی از مذاکرات محرمانه بین دو کشور در بغداد مخابره می شود.