قمار رُم روی حکومت بشار اسد

گروه بین الملل: دولت جورجا ملونی تلاش کرده بود نقش ایتالیا در خاورمیانه را با عادی‌سازی روابط با بشار اسد بازتعریف کند. اقدامی که با امید به اینکه به حفاظت از مسیحیان در آن کشور و بازگشت پناهجویان به سوریه بینجامد اما این قمار با سقوط اسد بر باد رفت.
رویکرد محتاطانه اتحادیه اروپا نسبت به رهبری جدید سوریه، با یکی از بازیگران اصلی این بلوک که روی رژیم بشار اسد سرمایه‌گذاری کرده بود، یعنی ایتالیا، همخوانی دارد.
رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا، اورزولا فون در لاین، برای بررسی برنامه‌های ترکیه در مورد آینده سوریه به آنکارا رفت، در حالی که سازمان ملل فرستاده ویژه‌ای برای گفتگو با رهبران جدید دمشق اعزام کرد. در همین حال، رم به نظر می‌رسد که حرکت خود را انجام داده، اما بدون نتیجه.
ماه‌ها بود که دولت ملونی به دنبال تقویت جایگاه خود در خاورمیانه با تمرکز بر دمشق بود. روزنامه فرانسوی لوموند در گزارشی این تلاش‌ها را «قمار بی‌نتیجه» دولت ملونی توصیف کرده است.
در ماه ژوئیه، ایتالیا اعلام کرد که استفانو راوانیان را به‌عنوان سفیر جدید خود به دمشق اعزام خواهد کرد. راوانیان پیش از این در لبنان حضور داشته و با شرایط منطقه به ویژه شامات آشنایی داشت. با این اقدام، ایتالیا به اولین کشور اتحادیه اروپا و تنها عضو گروه هفت تبدیل شد که پس از سیزده سال جنگ داخلی، تلاش کرد روابط دیپلماتیک خود را با رژیم بشار اسد عادی کند.
با این حال استفانو راوانیان هنوز اعتبارنامه خود را به دولت سوریه ارائه نکرده، زیرا بدنبال سرازیر شدن مخالفان به دمشق در ۷ دسامبر، به اقامتگاه سفیر ایتالیا تعدی شد و خودروهایی به سرقت رفت . تصمیم دولت ایتالیا برای بازگشایی یک مأموریت دیپلماتیک، نشان‌دهنده تغییر آشکار از موضع سنتی این کشور در قبال سوریه بود؛ موضعی که پیشتر عموما با رویکردهای فرانسه، آلمان، بریتانیا و ایالات متحده همسو بوده است.
گزارشی از نسخه عربی روزنامه بریتانیایی ایندیپندنت جزئیاتی را درباره گفتگویی که اندکی پیش از سقوط رژیم سوریه بین حسن لوقا، رئیس دستگاه اطلاعاتی سوریه، و همتای ایتالیایی‌اش انجام شده بود، افشا کرده است. به گفته لوقا، جووانی کاراولی، رئیس سرویس اطلاعات خارجی ایتالیا (Aise) در آن گفتگو تأکید کرده بود که حمایت روسیه از سوریه قابل چشم‌پوشی نیست. با این حال، جزئیات حمایت‌های وعده‌داده‌شده مشخص نیست.
این در حالی است که نخست وزیر ایتالیا هم وقتی در خصوص این مذاکره در پارلمان این کشور مورد پرسش قرار گرفت، انجامش را انکار نکرد. لوموند گزارش داده که علی مملوک، رئيس امنیت ملی سوریه که تحت تحریم‌های بین‌المللی قرار دارد در سال ۲۰۱۸ به رم سفر کرده تا با مقام‌های سرویس اطلاعات خارجی ایتالیا دیدار داشته باشد.
از سرگیری گفتگوها میان دولت ملونی با مقام‌های سوریه از فوریه ۲۰۲۳ و پس از زلزله‌ای که سوریه و ترکیه را لرزاند آغاز شد. در آن زمان رم تصمیم گرفت با ارسال کمک‌های دریایی به یاری زلزله‌زدگان سوری بشتابد.
این اقدام، اولین ابتکار از سوی یک کشور اتحادیه اروپا از زمان آغاز جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱ بود. این در حالی بود که در طول جنگ داخلی که حکومت اسد و مخالفان مشغول کشتار مردم بی‌گناه بودند سازمان‌های حقوق بشری از نقض فاحش حقوق بشر توسط بازیگران حاضر در این بحران سخن می‌گفتند.
در چنین شرایطی حتی واتیکان هم خواستار کاهش تحریم‌های بین‌المللی علیه حکومت دمشق شده بود تا از این طریق بتوان به یاری اقلیت‌های مسیحی در سوریه شتافت.
در ۱۱ دسامبر، آنتونیو تاجانی، وزیر امور خارجه ایتالیا، تأکید کرده بود که حفاظت از مسیحیان در سوریه همچنان یک «اولویت» برای سیاست خارجی ایتالیا است. این اظهارات مقام ارشد ایتالیایی اندکی با موضع سایر کشورهای اروپایی که ابتدا از سقوط اسد استقبال کردند و بعدا با هیئت تحریر شام تماس برقرار کردند متفاوت بود.
تلاش برای تعادل میان اعلامیه‌های نمادین و دیپلماسی پشت‌پرده، امری رایج در سیاست بین‌الملل است. جهان عرب نیز به‌تدریج سوریه تحت رهبری اسد را پذیرفت تا شاید بتواند نفوذ ایران در منطقه را مهار کند.
در حال حاضر، ایتالیا با کشورهای دیگر اتحادیه اروپا (مانند اتریش، آلمان، سوئد و دانمارک) همسو شده و پردازش درخواست‌های پناهندگی از سوی شهروندان سوری را به حالت تعلیق درآورده است.
با این حال رم همچنان درباره موضع خود در برابر دولت موقت هیئت تحریر شام دچار تردید است و شاید قمار بی‌نتیجه دیگری در راه باشد.