باخت ایران در رقابت جذب توریست با قطر

گروه جامعه: به دنبال اخباری که طی هفته‌های اخیر و در اوج اعتراضات و ناآرامی‌ها در تمام شهر‌های کشور، درباره لغو تمام تور‌های گردشگری ورودی به ایران منتشر شد، رییس جامعه تورگردانان به تازگی اعلام کرده که برای تعطیلات ژانویه در هفته اول دی ماه که موعد سفر توریست‌ها از اقصی نقاط جهان به ایران بوده هم، تا امروز هیچ درخواستی برای سفر توریستی به ایران ثبت نشده است.
به گزارش روزنامه اعتماد، ابراهیم پورفرج علت رکود شدید در صنعت گردشگری ایران را متوجه انتشار اخبار اخیر از ایران در رسانه‌های بین‌المللی دانسته و گفته: «بسیاری از تور‌های ورودی کنسل شده و توریست ژانویه را از دست دادیم و درحال حاضر نه‌تنها از اروپا بلکه از چین و روسیه هم گردشگر نداریم و حتی تور‌های گروهی از روسیه هم به ایران نیامده‌اند.»
پورفرج در ادامه توضیحات خود که در خبرگزاری ایلنا منتشر شده، گفته: «باتوجه به شرایط موجود می‌توان گفت نه‌تنها در زمان کنونی خبری از تور‌های ورودی نیست، بلکه برای ماه‌های آینده نیز هیچ رزروی نداریم و حتی رزرو‌های اندکی که در ماه‌های قبل برای سفر به ایران داشتیم، به دنبال اتفاقات اخیر کنسل شد. حالا هم برای ورود تور‌های خارجی در آینده امید خاصی نداریم، چون درخواستی برای صدور ویزای گردشگری نداریم. باتوجه به آنکه حدود چهار ماه تا زمان پرمسافر بهار ایران باقی مانده و در حال حاضر نیز رزروی نداریم، به نظر می‌آید که بهار را نیز از دست داده باشیم. اگر قرار بود سفر صورت گیرد، تاکنون باید تور‌های سفر به ایران بسته می‌شد.»
طی دو ماهه اخیر و اوایل مهر امسال، فعالان صنعت گردشگری و تورگردانی گفته بودند که به دنبال آغاز ناآرامی‌ها از ۲۵ شهریور و پس از جان باختن مهسا امینی؛ ، ۸۰ درصد تور‌های گردشگران خارجی از مبدا آلمان، اسپانیا، امریکای‌جنوبی، برزیل و استرالیا و ۷۰ درصدی رزرو هتل‌ها و مراکز اقامتی لغو شده علاوه بر آنکه به دنبال آغاز اعتراضات در تمام شهر‌های ایران، دولت‌های آلمان، فرانسه، هلند، اتریش، بلژیک، اسپانیا و ایتالیا به شهروندان خود هشدار داده‌اند که از سفر به ایران خودداری کرده یا در صورتی که در ایران هستند، به سرعت خاک این کشور را ترک کنند.
همزمان با انتشار این اخبار، علی‌اصغر شالبافیان؛ معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی هم تایید کرد که «انتشار تصاویر از ناامنی در ایران در رسانه‌های خارجی در تور‌های ورودی از کشور‌های اروپایی تاثیر گذاشته و ما هم معتقد هستیم که اتفاقات اخیر بخش گردشگری ایران را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.»
پایان مهر ماه، محسن حاجی سعید؛ رییس جامعه راهنمایان گردشگری ایران در گفتگو با خبرآنلاین گفته بود: «اوایل امسال، برخی اتباع که خواسته یا ناخواسته در برخی اعتراضات مردمی، بازنشستگان، معلمان و... دیده شده بودند، گویا به واسطه عدم اطلاع از قوانین خاص و سختگیرانه ما در زمینه عکاسی و فیلمبرداری، دچار مشکل شدند. متاسفانه این اتفاق برای گردشگران سایر کشور‌ها سوءتفاهم اینکه ایران برخورد نامناسبی با گردشگران دارد را پررنگ کرد.
اوج‌گیری مجدد درگیری‌ها در دو الی سه هفته گذشته (مهر ماه امسال) منجر به درج توصیه عدم سفر به ایران در برخی کشور‌ها شد. شنیدم که نزدیک به ۷۵ تا ۸۰درصد تور‌ها کنسل شده و برخی گردشگران خارجی گفته‌اند می‌خواهند هر چه زودتر بلیت برگشت بگیرند و در ایران نمانند. کسانی هم که می‌خواستند در نیمه دوم مهر و آبان به ایران سفر کنند، سفرهای‌شان کنسل شد.»
ناآرامی‌های اخیر اتفاقاتی در پی داشت که این اتفاقات هم در کاهش و توقف ورود گردشگر خارجی به ایران و همچنین، خسارات سنگین به صنعت گردشگری کشور موثر بود. علاوه بر تداوم گرانی قیمت خدمات سفر به دلیل تورم و نابسامانی‌های اقتصادی در بازار ارز از ابتدای امسال، از مهر ماه هم قطعی اینترنت و فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی، انصراف از سفر به ایران را به نقطه قطعی نزدیک کرد چنانکه حدود یک ماه قبل که بیش از ۳۰ روز از قطعی سراسری اینترنت و غیرممکن بودن دسترسی به شبکه‌های اجتماعی پرکاربرد می‌گذشت، مدیر یکی از سامانه‌های آنلاین فروش بلیت به خبرآنلاین گفت: «به دلیل قطعی اینترنت در این یک ماه، بیش از ۸۰درصد افت فروش بلیت داشته‌ایم و این یعنی اخراج و تعدیل نیرو، این مدت هیچ درآمدی نداشتیم ضمن اینکه هزینه‌های جاری همانند حقوق، اجاره‌بها، تلفن، حتی اینترنتی که قطع بوده را باید بپردازیم.»
همان زمان، رضا الفت نسب، عضو هیات‌مدیره اتحادیه کسب و کار‌های اینترنتی هم در گفتگو با خبرآنلاین از ریزش شدید فروش سایت‌های هواپیمایی خبر داد و گفت: «در طول ماه مهر با قطع بودن اینترنت اپراتور‌های گوشی همراه و قطع یا ضعیف بودن اینترنت ثابت در برخی مناطق، کاربران استفاده‌کننده به سختی می‌توانستند بلیت هواپیما و قطار تهیه کنند و امکان دسترسی به سایت‌ها و اپلیکیشن‌های فروش بلیت هواپیما و سایر خدمات سفر را نداشتند.»
تقی حسین‌زاده، دبیر جامعه گردشگری الکترونیکی هم در همان زمان به خبر آنلاین گفت: «بازاریابی دیجیتال یکی از روش‌های مهم در گردشگری است و هرگونه اختلال در فضای مجازی، تاثیر مستقیم بر گردشگری دارد، چون بیش از نیمی از فعالیت این صنعت در ارتباط با شرکت‌های مختلف به صورت لحظه‌ای و در فضای مجازی است. بیش از ۲۰ شرکت مهم و اصلی به فروش خدمات آنلاین گردشگری می‌پردازند، ضمن اینکه بیش از ۴۵۰۰ آژانس مسافرتی دارای وبگاه هستند که از طریق آن به معرفی فروش محصولات و بسته‌های سفر و خدمات خود می‌پردازند. خسارت وارد شده به شرکت‌های فعال، استارت‌آپ‌ها، سامانه رزرواسیون و فروش بلیت، هتل و تور به دلیل قطعی اینترنت بسیار سنگین بوده چراکه بسیاری از آن‌ها گارانتی هتل و پرواز کرده‌اند و با قطعی اینترنت نتوانستند آن‌ها را بفروشند.»
دو روز قبل و در آستانه سومین بازی تیم ملی ایران در جام جهانی قطر، داغ دل فعالان صنعت گردشگری بابت بی‌نصیب ماندن از درآمدزایی از محل برگزاری گران‌ترین جام جهانی فوتبال در همسایگی مرز‌های دریایی ایران تازه شد و به آسیب‌شناسی این معضل پرداختند.
محسن قادری؛ کارشناس گردشگری و مدیرعامل گروه گردشگری یکی از دفاتر خدمات مسافرتی در گفتگو با ایلنا گفت که از یک سال پیش، منطقه آزاد کیش و قشم به عنوان دو قطب برای میزبانی ایران از جام جهانی انتخاب شده بودند و تصمیم بر آن بود که زمین‌های چمن مناسب و استاندارد در منطقه آزاد احداث و اردوی تیم ملی ایران در این مناطق انجام شود و به دنبال آن دیگر تیم‌ها و گردشگران به کیش بیایند و تخت‌های هتل‌ها پر شود و رستوران‌ها رونق یابند و با گردش پول آنها، ارزآوری برای کشور صورت گیرد.
قادری گفته بود: «قرار بود لغو روادید انجام شود و زیرساخت‌های آن تامین شود، کشتی‌های تفریحی و کروز پهلو بگیرند، تعداد پرواز‌ها افزایش یابد و...، اما همه این‌ها در همان طرح اولیه و حرف باقی ماندند. بسیاری از دفاتر خدمات مسافرتی به امید جبران خسارت‌های ناشی از کرونا سعی بر طراحی برگزاری تور‌های جام جهانی کردند، اما هزینه‌های زیاد اقامت و پرواز، اجازه مانور به آژانس‌ها نداد.
دفاتر خدمات مسافرتی امید داشتند که از طرف دولت حمایت و سوبسیدی در جهت کاهش هزینه بسته سفر به جام جهانی براساس وعده‌های سال گذشته دریافت کنند و این اتفاق قرار بود تا یک ماه قبل از جام جهانی انجام شود، اما این کمک انجام نشد و تور‌های مسافرتی قسطی هم نتوانست دل هواداران و دوستداران فوتبال ایرانی را برای سفر به قطر گرم کند.
درنهایت بلیت پرواز به مقصد قطر هم با استقبال روبه‌رو نشد و بدین‌ترتیب ایران در سفر خروجی و سفر ورودی به جام جهانی قطر جا ماند و بسیاری از دفاتر خدمات مسافرتی باتوجه به هزینه‌کرد برای تبلیغات و... با زیان مواجه شدند علاوه بر اینکه سومین بازی ایران به عنوان یکی از ۳۲ تیم شرکت‌کننده در جام جهانی ۲۰۲۲ قطر هم پایان یافت و حتی یک تخت از گردشگری کیش و قشم رزرو نشد.»
قصه تلخ بی‌نصیب ماندن ایران از منافع برگزاری جام جهانی فوتبال در کشور همسایه را البته روز‌های پایانی مهر ماه امسال و حدود یک ماه پیش از آغاز مسابقات، جمشید حمزه‌زاده؛ رییس هیات‌مدیره جامعه هتلداران حرفه‌ای کشور در گفتگو با خبرگزاری تسنیم روایت کرد وقتی خبر داد که «باوجود تمهیدات برای اسکان و پذیرایی از ۲۰ هزار تماشاچی جام‌جهانی قطر از ابتدای امسال، تاکنون حتی یک رزرو نیز از سوی تماشاگران جام‌جهانی قطر در ایران انجام نشده است.»
خالی ماندن ۲۰ هزار اتاق در هتل‌ها و مراکز اقامتی تهران و بوشهر و هرمزگان، به ممنوعیت پهلوگیری کروز ایران در سواحل قطر و منتفی شدن جابه‌جایی گردشگران از سواحل ایران به قطر در ایام برگزاری جام جهانی فوتبال ضمیمه شد وقتی کمیته میراث قطر اعلام کرد که در صورت پهلوگیری کروز ایران در سواحل این کشور، امکان تردد تماشاگران فوتبال غیرممکن خواهد شد.
بنابراین، آخرین امید در آسمان گردشگری ایران با این اعلام دولت قطر از بین رفت آن‌هم درحالی که توافق و تفاهم برای تردد کروز ایران در مرز دریایی دو کشور و درآمدزایی از بابت تردد «سانی»، از ابتدای امسال انجام شده بود.دیروز پورفرج در گفت‌وگویی که با خبرگزاری ایلنا داشت، تاکید کرد که از همان ابتدا برنامه‌ریزی و چشم امید داشتن به درآمدزایی از گردشگران جام جهانی فوتبال قطر اشتباه بود، چون تماشاگران فوتبال که به قطر می‌آمدند هرگز راهی ایران نمی‌شدند.
پورفرج برای این گفته‌های خود چنین استدلال کرد که «بیش از یک سال است که در مصاحبه‌های مختلف عنوان می‌کنیم تماشاچیان جام جهانی ۲۰۲۲ قطر که از قضا بیشتر آن‌ها جوانان ورزشکار هستند، به ایران سفر نمی‌کنند. هر چند لغو روادید صورت گرفته و وعده‌های مختلف نیز از سوی مسوولان داده شده، اما آمدن گردشگران به این تفاهمنامه‌ها بستگی ندارد بلکه به خواست و اراده خود گردشگر و البته آژانس‌هایی که مقاصد سفر گردشگران را مشخص می‌کنند، بستگی دارد. از آنجا که ایران مقصدی شناخته شده و جذاب برای گردشگران نسل جوان نیست، این آژانس‌ها ایران را در لیست مقاصد سفر خود قرار نمی‌دهند حتی اگر لغو روادید داشته باشیم. من با شرکت‌های مسافرتی که در آن سوی مرز‌های ایران فعال هستند، در ارتباط هستم، آن‌ها بار‌ها مطرح کردند که مسافر به ایران نمی‌فرستند.
توریست‌های ورودی به ایران درحال حاضر افراد میانسال به بالا هستند و جوانان هنوز ایران را برای سفر انتخاب نمی‌کنند. تماشاچیان جام جهانی عموما جوانان علاقه‌مند به شور و هیجان هستند و قوانین ایران را برنمی‌تابند. بنابراین شرکت‌ها و آژانس‌های بزرگ گردشگری که بسته‌های سفر جام جهانی را تدارک دیده‌اند، مسافران ۱۸ و ۲۰ ساله را به ایران نمی‌فرستند. البته اخباری که این روز‌ها درخصوص وضعیت ایران در رسانه‌های مختلف منتشر می‌شود هم بر روند جذب گردشگر ایران تاثیر داشته و اگر فرض بر این بود که کسی می‌خواست به ایران بیاید، باتوجه به شرایط موجود سفرش را کنسل می‌کرد.»