گروه بین الملل: یک کارشناس مسائل بین الملل در پاسخ به این سوال که حمایت روسیه از امارات در خصوص ادعای مالکیت جزایر سه گانه بحث برانگیز است. چرا این مساله هر چند وقت یکبار از سوی کشورهای عربی مطرح می شود؟ با توجه به بهبود روابط ایران و عربستان به نظر می رسید بحث جزایر سه گانه کم رنگ شود ولی با حمایت روسیه مساله واکنش برانگیز شده است اهداف روسیه از این کار چیست؟ اظهار داشت: مساله مالکیت جزایر سه گانه ایران موضوعی مسبوق به سابقه است. از زمانی که انگلیسی ها وارد خلیج فارس شدند و پایگاه هایی برای خود درست کردند ایران نسبت به این قضیه معترض بود.
به گزارش شفقنا بخش هایی از گفت و گوی علی اصغر زرگر را در ادامه می خوانید: ایران مالکیت خود بر جزایر را مسلم می دانست. انگلیسی ها در قرن ۱۹ نقشه ای ترسیم کردند که بیشتر نقشه ای نظامی بود. در آن نقشه این جزایر به رنگ خاک ایران ترسیم شده بود. چندین بار اعلام شد که حاکمیت ایران بر این جزایر به رسمیت شناخته می شود ولی به این دلیل که انگلیسی ها در منطقه بودند و در ابوموسی پایگاه داشتند حاضر نشدند که مناطق را رسما به ایران برگردانند یا رسما اعلام کنند.
در زمان رضا شاه مذاکراتی صورت گرفت بخصوص که از این جزایر به ایران قاچاق می آمد و عبدالحسین تیمورتاش که وزیر دربار رضاشاه بود مذاکراتی فشرده در مورد جزایر و تخلیه جزایر توسط انگلیسی ها و استقرار امنیتی و گمرکی ایران در این جزایر انجام داد.
مذاکرات بین طرفین ۶ تا ۷ سالی طول کشید ولی به نتیجه قطعی نرسید. انگلیسی ها گاهی دربرابر امتیازاتی اعلام می کردند که حاکمیت ایران بر جزایر را به رسمیت خواهند شناخت ولی بیشتر جزیره ابوموسی به دلیل پایگاه انگلیسی ها و نزدیک بودن به کشور های عربی به ایران واگذار نمی شد.
در زمان رضا شاه بارها قایق های توپ دار ایران به آن مناطق رفتند و پرچم ایران را به اهتزاز درآوردند ولی انگلیسی ها اخطار می دادند که اگر ایران بخواهد به این منطقه بیاید به زور متوسل خواهد شد.در زمان رضا شاه ایران مجبور به عقب نشینی شد و جز اعتراضاتی پراکنده چیز دیگری دیده نشد. بعدها در زمان مصدق اعتراضاتی در رابطه با بحرین و جزایر شد و بعدها در سال ۱۹۷۱ انگلیسیها به دلیل هزینههای نظامیشان میخواستند از خلیج فارس بیرون بروند و جای خود را به آمریکاییها دادند. در آن زمان گفت و گوهایی با ایران شد. در زمان رضا شاه تیمور تاش خواسته بود مستقیما با شیوخ جزایر صحبت کند که انگلیسیها مانع شده بودند و اعلام شده بود در این مناطق انگلستان در حوزه سیاست خارجی نمایندگی دارد و شما نمیتوانید مستقیما صحبت کنید و حتی قرارداد خود با شیوخ را به ایران نشان دادند. در سال ۱۹۷۱ که انگلیس خلیج فارس را ترک میکرد اماراتی وجود نداشت و دولت امارات متحده عربی تشکیل نشده بود. ایران مخالف این قضیه بود.
ایران بعد از انگلیسیها وارد جزایر شد از این رو گفته میشود ایران جزایر را اشغال کرده است در صورتی که ایران بر اساس حق خود وارد جزایر شد و پرچم ایران را به اهتزاز درآورد. چون کلونی و جمعیتی از حدود ۵۰۰ نفر از اعراب در جزیره ابوموسی بودند و در آن منطقه کمی آب شیرین و معادن خاک سرخ وجود دارد گفته شد باید قواعد داخلی آن ها محترم شمرده شود.
سپس در زمان محمدرضا شاه مساله بحرین پیش آمد و ای کاش ایران هم همانطور که چین روی مساله تایوان حساس است روی بحرین حساسیت داشت و امروز اعراب اینچنین مدعی نبودند. آن زمان برنامهای صوری در داخل بحرین برگزار شد و بحرین مستقل شد.
در آن زمان با شاه مخالف بودند و گفته میشد ایران جزایر را اشغال کرده است. از آن زمان تا امروز هر چند وقت یک بار چنین ادعاهایی مطرح میشود اما در آن زمان اماراتی وجود نداشت که امروز ادعای مالکیت بر جزایر را مطرح میکند. ایران در آن زمان حاضر شده بود ۹ میلیون و ۲۰۰ هزار دلار را به صورت ماهانه به امارات متحده عربی بدهد تا آنها هم نانی بخورند چون آن منطقه بیابان بود.
شاه آن مبالغ را پرداخت میکرد و صدای این کشورها در نمیآمد اما امروز امارات متحده عربی به کشورهایی غنی تبدیل شده و دست درازیهایی به یمن کرده و هر زمان که شورای همکاریهای خلیج فارس تشکیل میشود روی مساله جزایر تاکید میکنند ولی این جزایر مربوط به آنها نیست و از قدیم طبق حاکمیت عزلی ایران بوده و هست. تنها مساله در ابوموسی است که حاکمیتی خودگردان در داخل داشت. امروز این ادعا مطرح شده و سعی دارند سابقهای ایجاد کنند.
چینیها که به انرژی اعراب وابستهاند براساس منافع ملی خود عمل کردند و در اعلامیهای از حق مالکیت امارات بر جزایر ایران حرف زدند. روسها هم جفایی به ایران کردند و با وجود همکار ایران بودن و با وجود متحد استراتژیک ایران بودن در حق ایران جفا کرد.
روسیه گرسنه است این کشور در گرداب مسائل و مشکلات مالی است این کشور درگیر جنگ اوکراین است. وقتی عربستان سعودی ۲۰میلیارد دلار در روسیه سرمایهگذاری میکند و امروز هم عربستان و امارات با وضعیت مالی خوبی که دارند میتوانند کمک حال روسیه باشند و همکاریهای پنهان و آشکاری بین این کشورها وجود دارد.
روسها هم تابع منافع ملی خود هستند از این رو میتوانند به راحتی با کارت ایران بازی کنند و منافع ایران را وجه المصالحه خود قرار دهند از این موارد در تاریخ فراوان است زمانی روسیه و انگلیس ایران را بین خود تقسیم کردند در جنگ جهانی دوم تهدیدات عمدهای نسبت به خاک ایران در آذربایجان و کردستان داشتند. بنابراین نمیشود خیلی انتظار داشت که دوستانه عمل کنند.
ایران باید هوشیار باشد. ضوابط بین الملل به این صورت است که هر قدرتی درصد افزایش توان خود است نه شرق و نه غرب نه چین و نه روسیه جز به منافع خود فکر نمیکنند. چین بیش از ۷۰ میلیارد دلار با اعراب تجارت دارد و این منافع را فدای ۱۵٪ تجارتاش با ایران نخواهد کرد.
روسیه قدرتی سیاسی و نظامی در غرب است و هرگر منافع خود را فدای دوستی با ایران نمیکند. اگر روزی روابط روسها و غرب بهبود پیدا کند ایران بازنده این معادله خواهد شد و منافعاش وجه المصالحه قرار میگیرد.
روسیه امروز گرفتار است و پشت گرم از منافع اعراب است و طرف ایران را نخواهد گرفت. این یک موضعگیری سیاسی است که اعلام شده و عذر خواهی بعدی فایدهای ندارد نباید دل خوش باشیم که چین عذر خواهی کرد و حالا روسها هم عذر خواهی خواهند کرد! چرا باید امارات مساله را به دیوان بینالمللی ارجاع دهد؟!
میدانیم که ایران در مسائل داخلی خود صلاحیت دیوان را نمیپذیرد. مسائلی مثل تمامیت ارضی و حاکمیت ملی در ایران از صلاحیت این دادگاه ها خارج است. امروز چین و روسیه و اعراب حاکمیت امارات بر جزایر را به رسمیت شناخته اند غرب نیز از دیر باز بر این فکر بود همانطور که انگلیسی ها این استخوان را لای زخم گذاشته اند تا در هر زمانی مداخله خود را داشته باشد.
البته رای دیوان لازم الاجرا نیست ایران هم منابع بالایی دارد ولی آمریکا در این حوزه هزینه بسیاری انجام داده است. ایران باید هشیار باشد اگر آن زمان که چینیها در کنار اعراب موضع گیری کردند ایران رفتاری جدی داشت و اعلامیه ای تند می داد و چین را سرزنش می کرد دیگر چنین اشتباهی تکرار نمی شد و روس ها حساب کار خود را می کردند.
متاسفانه ایران در موضعی قرار دارد که کلا از غرب بریده و سیاست شرق را در پیش گرفته است و دو قدرت و شریک تجاری ما چنین می کنند! تا ایران متوجه محور روابط بین الملل نباشد همین برخورد موجب میشود مسائل دیگری برای ایران رخ بدهد و قدرت های بزرگ با کارت ایران بازی کنند و ایران وجه المصالحه قرار بگیرد این وضعیت زنگ خطر و هشدار باش برای حاکمیت ایران است تا بداند در دنیای بین الملل چه میگذرد؟!
کشور های عضو ناتو دور هم جمع شده اند و با جسارت به اوکراین کمک میکنند یک سری کشور ها مثل ترکیه از این وضعیت ویژه بیشترین استفاده را میکنند. اروپا می داند که روسیه برنده این جنگ نیست اگر ایران از روسسه فاصله نگیرد ترکشهای جنگ اوکراین به ایران هم برخورد می کند. نکته نسبت این ماجرا هشیار کردن ایران است. در جهانی که تابع قوانین نیست و تابع منافع ملی کشورها است ایران هم باید چنین موضوعی را پیگیری کند.