گروه اقتصادي: یک مقام اقتصادي اروپایی، ميگويد: بانکهای غربی تمایلی برای مشارکت ندارند و به محض اینکه کلمه "ایران" را روی برگههای اعتباری میبینند، آن را رد میکنند!
محدودیتهای بانکی که در چارچوب تحریمهای آمریکا و اتحادیه اروپا به وجود آمده، باعث اختلال در تجارتهای بینالمللی ایران شده و به گزارش خبرگزاری رویترز به نقل از منابع بازرگانی، هماکنون کشتیهای حامل محمولههای غله، از جمله گندم و دانهی سویا و نیز شکر خام، هفتههاست که خارج از بنادر تجاری ایران، مانند بندرامام خمینی و بندرعباس، در انتظار به سر میبرند.
یک منبع اروپایی به رویترز میگوید: ایران مشکلاتی در پرداخت دارد و این امر به دلیل پیچیدگیهای بانکی است. شماری دیگر از منابع مطلع میگویند، دشواریهای گشایش برگههای اعتباری (ال سی) مانع از ارسال بدون مشکل محمولههای تجاری شده است. به گفتهی یک منبع اروپایی دیگر، «بانکهای غربی تمایلی برای مشارکت ندارند و به محض اینکه کلمه "ایران" را روی برگههای اعتباری میبینند، آن را رد میکنند.»
"ترس" بانکها
مقامهای بانکی و دولتی میگویند، بانکهای اعتباری غربی حتی حاضر نیستند در مورد کالاهای "انساندوستانه" و مواد غذایی همکاری کنند، زیرا نگراناند که در چارچوب تحریمهای آمریکا مجازات شوند. یک مقام ایرانی هم که نخواسته نامش فاش شود به رویترز گفته است: «ما هنوز قادر به گشایش برگهی اعتبار نیستیم.» این مقام ایرانی میافزاید: «بانکهای بینالمللی نگران هستند، بگوییم میترسند، با ایران وارد تجارت شوند. به همین دلیل دهها کشتی در نزدیک بنادر ایران در انتظار به سر میبرند و ما نمیتوانیم کار انجام دهیم.»
خبرگزاری رویترز بر اساس آمار خود از کشتیها میافزاید، پنج فروند کشتی بزرگ باری با گنجایش هر یک ۶۰ تا ۷۰ هزار تن غلات از مبدأ اروپا، استرالیا و آمریکای جنوبی در اوایل ماه آوریل به ایران رسیدهاند. این کشتیها هنوز (تا روز ۹ مه که این گزارش تهیه شده) در اطراف بندر امام خمینی لنگر انداختهاند و پس از هفتهها نتوانستهاند بار خود را تحویل دهند.
رویترز مینویسد که نتوانسته با صاحبان این پنج کشتی بزرگ باری از مبدأ ترمینالهای بزرگ بینالمللی غلات، از جمله ترمینال کوینانا در استرالیا و روستوک و هامبورگ در آلمان که به سوی ایران در حرکت کرده بودند تماس بگیرد. یک تاجر استرالیایی به رویترز گفته است، در گذشته نیز مشکلات زیادی در رابطه با ایران وجود داشته است. ارزیابی میشود که محموله غلات این پنج کشتی که در مجموع ۱۷ میلیون تن است، فقط تامینکننده ۲ درصد مصرف داخلی ایران باشد. آمار نقل و انتقال کشتیها نشان میدهد که در ماههای گذشته نیز اختلالهایی در تجارت با ایران ایجاد شده بوده است.
در اواخر ماه ژانویه پنج فروند کشتی، استرالیا را به مقصد ایران ترک کردند و حدود اواسط فوریه به حوالی بندر امام خمینی رسیدند؛ تا اینکه در ماه آوریل آنجا را ترک کردند. یک سخنگوی شرکت گروه تجاری کارگیل استرالیا گفته است که سه کشتی بزرگ باری پاناماکس به دلیل ازدحام در بندر، با تأخیر روبهرو شدهاند. یک کشتی بزرگ دیگر از مبدأ اوکراین نیز برای هفتهها در بنادر ایران تا ماه آوریل در انتظار بوده است. سه کشتی کوچکتر نیز که یکی از آنها حامل شکر خام بوده، هفتهها در انتظار به سر بردهاند. یک منبع بازرگانی اروپایی گفته است که دستکم یک یا دو کشتی برای مدتهای طولانی در نزدیکی بندر در انتظار ماندهاند و دچار خسارت شدهاند و سپس مسیر خود را تغییر دادهاند تا خریدار دیگری پیدا کنند.
سخنگوی شرکت آمریکایی بازرگانی غلات "آرکر دانیلز میدلند" که به ایران غلات میفرستد میگوید، بسیاری از بانکهای بینالمللی به دلیل نگرانی از مجازاتها در چارچوب تحریمها، در نقل و انتقالهای بانکی با ایران مشارکت نمیکنند. از نظر سخنگوی این شرکت، عامل دیگر اختلالهای ایجاد شده، سیستم کنترل ارز در ایران است. وی میافزاید، کشتیهای حامل غله که به ایران میرسند، باید چندین هفته منتظر بمانند تا بانک مرکزی ایران برای اختصاص اعتبار به منظور پرداخت پول محمولههای آنها موافقت کند. از سوی دیگر، بانکهای ایرانی از سیستم پرداخت بینالمللی سوئیفت نیز محروم شدهاند و این امر به مشکلات مالی دیگر افزوده است.