گروه بینالملل: وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا، در گزارش سالانه از وضعیت حقوق بشر در جهان، گفت ناقضان حقوق بشر در افغانستان از مصئونیت برخوردارند و در کنار نقض گسترده حقوق زنان و دختران، سرکوب اقلیتهای قومی و مذهبی، نقض آزادی بیان و سرکوب رسانهها، طالبان و داعش در این کشور از کودکان به عنوان سرباز استفاده میکنند.
در این گزارش که وضعیت افغانستان در سال ۲۰۲۳ را بررسی کرده، آمده است: «در افغانستان بیاعتنایی گسترده به حاکمیت قانون و مصونیت رسمی برای کسانی وجود دارد که مسئول نقض حقوق بشر هستند. بنا بر گزارشها، طالبان و داعش خرسان در طول سال گذشته به استخدام کودکان پرداختند و از کودکسربازان کمتر از ۱۲ سال استفاده کردند.» در گزارش وزارت خارجه آمریکا همچنین آمده است که گروههای مسلح در افغانستان، شهروندان خارجی، کارکنان سازمانهای پزشکی غیردولتی و غیرنظامیان را تهدید کردهاند، به آنها دستبرد زدهاند و مواردی از ربودن و حمله به این افراد گزارش شده است. همچنین طالبان شماری از کارمندان دولت پیشین افغانستان را به قتل رساندهاند. در این گزارش در مورد ارقام و شمار افراد کشته و یا بازداشت شده به دست طالبان اشارهای نشده است. در گزارش سالانه وزارت خارجه آمریکا تصریح شده است که با وجود ادعای طالبان در زمینه تجدیدنظر در قوانین آموزش و پرورش که در دولت پیشین افغانستان تصویب شده بودند، این قوانین کنار گذاشته شده و محدودیتهای وضع شده علیه آموزش زنان و دختران، تغییر نکرده است.
براساس این گزارش، قتل، آزار جسمی شدید، بازداشتهای ناعادلانه و آدمربایی، ناپدید شدن افراد، دخالت خودسرانه یا غیرقانونی طالبان در حریم خصوصی، مجازات اعضای خانواده برای تخلفات احتمالی یکی از بستگان و آزارهای فیزیکی افراد از جمله مواردی است که در سال ۲۰۲۳ در افغانستان اتفاق افتادند. این گزارش با اشاره به تحقیق انجام شده توسط هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) گفت حدود ۸۰۰ مورد نقض حقوق بشر علیه نظامیان و کارکنان دولت پیشین افغانستان در سال ۲۰۲۳ به ثبت رسیدهاست. در بخش دیگری از گزارش سالانه وزارت خارجه آمریکا در مورد وضعیت حقوق بشر در افغانستان در سال ۲۰۲۳ آمده است که اقلیتهای قومی و مذهبی هزاره، سیک، شیعه، سلفی، احمدی، هندو و مسیحی در افغانستان، به صورت گسترده هدف حمله قرار گرفتهاند.
حمله به اقلیتهای قومی و مذهبی به ویژه حمله به شیعیان و سیکها از سال ۲۰۱۴ و با شکلگیری داعش خراسان آغاز شد و با سلطه طالبان بر افغانستان نیز ادامه یافت. طالبان با ادعای سرکوب داعش خراسان میگویند جلو حمله به اقلیتهای مذهبی را گرفتهاند، اما گزارشهای منتشر شده توسط یوناما و یافتههای گزارش سالیانه وزارت خارجه آمریکا خلاف ادعای طالبان را نشان میدهد.
مجازات دستهجمعی مردم در مناطق تحت نفوذ جبهه مقاومت ملی
گزارش وزارت خارجه آمریکا همچنین به مجازات، بازداشت، شکنجه و قتل گسترده افراد در مناطق تحت نفوذ جبهه مقاومت ملی افغانستان پرداختهاست. در این گزارش آمدهاست: «گزارشهای موثقی وجود دارد مبنی بر اینکه نیروی امنیتی طالبان به صورت خودسرانه غیرنظامیان را در استانهای پنجشیر و بغلان به قتل رساندهاند که گفته میشود به عنوان مجازات دستهجمعی علیه جوامعی است که جبهه مقاومت ملی در میان آنها فعال است.» گزارش همچنین میافزاید که افراد زیادی به اتهام عضویت در جبهه مقاومت ملی افغانستان به دست طالبان بازداشت و زندانی شدهاند، در حالی که بیشتر این افراد از نظامیان دولت پیشیناند و ارتباطی با گروههای مخالف طالبان از جمله جبهه مقاومت ملی ندارند. در این گزارش به عنوان نمونه از دو نفر به نامهای پهلوان یاسین و فرید از ساکنان شهرستان خوست استان بغلان یاد شده است که طالبان در ۱۲ ژانویه ۲۰۲۳ به خانههای آنان هجوم بردند و پس از بازداشت به اتهام عضویت در جبهه مقاومت ملی، آنان را به ضرب گلوله کشتند.
وزارت خارجه ایالات متحده همچنین با اشاره به ناپدیدسازی نظامیان پیشین توسط طالبان نوشت که عالیه عزیزی، مدیر زندان هرات در دولت پیشین افغانستان چند ماه بعد از فروپاشی دولت جمهوری ناپدید شده و تلاشها برای یافتن او بینتیجه مانده است. طالبان هیچ پاسخ روشنی به خانواده و بستگان عالیه عزیزی ندادهاند. بخشی از گزارش سالیانه وزارت خارجه آمریکا از وضعیت حقوق بشر در افغانستان، به شکنجه و آزارهای بدنی زندانیان در زندانهای طالبان اختصاص یافته و در آن آمده است که در سال ۲۰۲۳، دستکم ۴۶۶ مورد معتبر از آزار جسمی و سایر اشکال بدرفتاری در زندانها مستند شده است. همچنین ۱۸ نفر دیگر در سال گذشته میلادی در زندانهای طالبان جان باختهاند. در بسیاری از موارد بستگان زندانیان از اعمال انواع شکنجه، دسترسی نداشتن به دارو، غذای ناکافی و توهین و تحقیر زندانیان توسط طالبان گزارش میدهند. بیشتر مواردی که زندانیان در نتیجه شکنجه و آزار دچار آسیبهای جدی شده و جان باختهاند مربوط به زندانهای اداره اطلاعات طالبان است.
سوءاستفاده جنسی از کودکان در میان فرماندهان طالبان
گزارش سالیانه وزارت خارجه آمریکا در مورد وضعیت حقوق بشر در افغانستان، به وجود «سوءاستفاده جنسی از کودکان» در میان فرماندهان طالبان نیز پرداختهاست. در گزارش آمده است که برخی فرماندهان طالبان پسران نوجوان را برای سوءاستفاده جنسی و تحت عنوان محافظ استخدام میکنند. براساس این گزارش، دو فرمانده طالبان در بدخشان، در سپتامبر ۲۰۲۳ در یک مراسم عروسی، بر سر تجاوز به نوجوان پسری با هم درگیر شدند. درگیری بر سر این پسربچه منجر به کشته شدن دو نفر و مجروح شدن چهار تن دیگر شد. فرماندار طالبان در شهرستان شهدا استان بدخشان، این پسر زیر سن قانونی را به عنوان محافظ خود گماشته بود که باعث واکنش یک فرمانده دیگر طالبان شد و به درگیری میان دو طرف انجامید. گزارش سالیانه وزارت خارجه آمریکا در مورد وضعیت حقوق بشر در افغانستان، به محرومیت زنان و دختران از حق تحصیل و اشتغال، سرکوب منتقدان و مخالفان طالبان، ممنوعیت فعالیت احزاب سیاسی، محدودیت برگزاری تجمعها و ممنوعیت برگزاری تظاهرات، افزایش محدودیت بر کار و فعالیت زنان و همچنین افزایش ازدواج کودکان دختر به دلیل مقررات وضع شده از سوی طالبان نیز با جزئیات پرداخته است. یافتههای این گزارش نشان میدهد که وضعیت حقوق بشر در افغانستان نسبت به سال نخست سلطه طالبان بدتر شدهاست و در این مدت هیچ یک از فرامین و محدودیتهای وضع شده علیه زنان لغو نشده است.