در این مطلب، به بررسی علل زرد شدن فرش بعد از شستن و راهکارهای مؤثر برای رفع این مشکل میپردازیم. با مطالعه این مقاله، میتوانید به طور کامل با این معضل آشنا شده و فرش خود را به رنگ و درخشش اولیهاش بازگردانید.
چه عواملی باعث زرد شدن فرش میشوند؟
شاید برایتان عجیب باشد که بعد از شستشوی فرش، با لکههای زرد روی آن مواجه شوید؛ اما جای نگرانی نیست. دلایل متعددی برای زرد شدن فرش بعد از شستن وجود دارد. در این بخش، به بررسی برخی از این عوامل میپردازیم:
لکههای روزمره
انباشته شدن مواد معمولی در فرش، به مرور زمان لکههای زرد رنگی را ایجاد میکند. این اتفاق به خصوص در قسمتهایی از فرش که رفتوآمد زیادی دارند، شایعتر است. گرد و غبار، کثیفی، ذرات ریز و حتی ادرار حیوانات خانگی، از جمله عوامل اصلی زرد شدن فرش بعد از شستن هستند و اگر بدون رسیدگی رها شوند، پاک کردن آنها دشوار خواهد بود.
استفاده از شوینده با PH بالا
زرد شدن شیمیایی در اثر واکنش برخی مواد شیمیایی با الیاف فرش ایجاد میشود. برخی از شویندهها حاوی مقادیر زیادی مواد شوینده قلیایی با PH بالا هستند که پس از استفاده میتوانند لکههای زردی روی فرش ایجاد کنند. این مواد با الیاف فرش واکنش نشان میدهند و باعث تغییر رنگ آن میشوند.
اگر فرش شما از جنس نایلون یا پشم است و برای شستشوی آن از شویندهای با PH بالا (۱۰ یا بیشتر) استفاده شود، به احتمال زیاد دچار زردی خواهد شد.
استفاده از روشنکنندههای فلورسنت
روشنکنندههای فلورسنت یا سفیدکنندههای نوری (FBAs) به بسیاری از مواد شوینده لباسشویی اضافه میشوند تا لباسها را درخشانتر یا روشنتر نشان دهند. آنها با جذب نور ماورا بنفش (UV) و بازتاباندن نور آبی - بنفش، این کار را انجام میدهند.
هنگام شستشوی فرش، بسیار مهم است که از محلولهای مناسب فرش استفاده کنید و محصولاتی را انتخاب کنید که فاقد روشنکنندههای فلورسنت باشند. متأسفانه، بسیاری از شامپوها و شویندههای قالیشویی و مبلمان که در فروشگاهها به فروش میرسند، حاوی این مواد هستند.
چرا روشنکنندههای فلورسنت برای فرش (و سلامتی شما) مضر هستند؟
• ایجاد تصویری فریبنده از تمیزی: این مواد ممکن است فرش را تمیز نشان دهند، اما تنها نحوه بازتاب نور را تغییر میدهند.
• ماندگاری دائمی: روشنکنندههای فلورسنت روی فرش باقی میمانند و قابل پاک شدن نیستند.
• زرد شدن تدریجی فرش: با گذشت زمان، این مواد تجزیه شده و باعث زرد شدن فرش شما میشوند.
• آسیب به فرشهای پشمی: روشنکنندههای فلورسنت میتوانند به فرشهای پشمی آسیب بزنند.
• ایجاد حساسیت: این مواد در برخی افراد، ایجاد حساسیت خواهد کرد.
از استفاده چنین مواد شیمیایی خشنی خودداری کنید؛ زیرا به فرش شما آسیب میزنند و برای سلامتیتان مضر هستند. علاوه بر این، تولیدکنندگان فرش نیز استفاده از آنها را توصیه نمیکنند.
استفاده از سفیدکنندههای خانگی یا سایر مواد شوینده قوی
آیا هنگام شستشوی فرش از سفیدکنندههای خانگی استفاده کردهاید؟ این میتواند یکی از دلایل زرد شدن فرش بعد از شستن باشد.
شستشوی فرش در حیاط با مواد شوینده خانگی، روشی سنتی و مقرونبهصرفه برای تمیزکردن فرشها است. با این حال، گاهی اوقات ممکن است بعد از شستشو، شاهد زرد شدن فرش باشید.
برخی از مواد شوینده خانگی میتوانند با فرش واکنش نشان داده و آن را زرد کنند. از جمله این مواد میتوان به جلادهندههای مبلمان، حشرهکشها، سفیدکنندههای خانگی و حتی کودهای گیاهان آپارتمانی اشاره کرد. دلیل این اتفاق، وجود مادهای به نام بنزوئیل پروکسید در برخی از این مواد است که با الیاف فرش واکنش داده و لکههایی زرد رنگ باهالهای نارنجی در اطراف ایجاد میکند.
از سفیدکنندهها و مواد شوینده قوی برای روشنکردن فرشهای سفید یا از بین بردن لکههای فرش استفاده نکنید.
قرارگرفتن بیش از حد فرش در معرض نور مستقیم خورشید
نور، بهخصوص اشعه ماورا بنفش موجود در نور خورشید، میتواند دشمن رنگ فرش شما باشد. تجزیه یا اکسیداسیون نوری به فرایندی گفته میشود که در اثر نور یا بخارات موجود در هوا، الیاف یا رنگهای فرش دچار تخریب میشوند.
زرد شدن فرش، یکی از نشانههای رایج تجزیه نوری است. با شکسته شدن پیوندهای شیمیایی در الیاف یا رنگهای فرش، رنگ آن تغییر میکند و اغلب به سمت زردی متمایل میشود. این اثر، به ویژه در فرشهایی که در معرض نور مستقیم خورشید یا نور مصنوعی حاوی اشعه ماورا بنفش قرار دارند، مشهود است.
فرشهای بافته شده از الیاف پروپیلن، ابریشم یا پشم بیشتر در معرض تجزیه نوری هستند و به سرعت دچار زردی میشوند.
برای کاهش زردی و سایر تغییرات رنگ ناشی از تجزیه نوری، توصیه میشود از فرشهایی با تثبیتکنندههای UV، پوششهای محافظ پنجره و همچنین نظافت و نگهداری منظم استفاده کنید. علاوه بر این، انتخاب فرشهایی با الیاف و رنگهایی که در برابر تجزیه نوری مقاومتر هستند، به حفظ رنگ اولیه فرش در طول زمان کمک میکند.
محافظهای سیلیکونی فرش محصولاتی هستند که برای ایجاد یک سد دفاعی در برابر لکه، ریختن مواد و کثیفی طراحی شدهاند. این محافظها معمولاً حاوی ترکیباتی بر پایه سیلیکون هستند که لایهای ضدآب و ضدلکه روی الیاف فرش ایجاد میکنند.
اما در صورت عدم استفاده صحیح از محافظ سیلیکونی یا حذف نشدن کامل اضافات آن بعد از اجرا، ممکن است شاهد زرد شدن فرش شوید. علاوه بر این، سیلیکون نوعی پلیمر است که در معرض برخی مواد شوینده، گرما و گاهی اوقات نور خورشید، اکسید و تجزیه میشود.
سیگار کشیدن و استعمال دخانیات
سیگار کشیدن در داخل منزل میتواند به دلیل تجمع دوده و تار چسبنده، لکههای زرد دائمی روی فرش ایجاد کند. پاک کردن لکههای نیکوتین بسیار دشوار است و حتی میتواند الیاف فرش را به طور کامل از بین ببرد.
زرد شدن فنولیک فرش
زرد شدن فنولیک، نوعی تغییر رنگ شیمیایی در فرش است که بیشتر در فرشهای نایلونی و فرشهای حاوی بوتيلهيدروكسيتولوئن، دیده میشود. دلیل آن، واکنش شیمیایی بین الیاف نایلون و ترکیبات فنولیک است. نایلون نسبت به سایر الیاف فرش، بیشتر در معرض این واکنش قرار دارد.
منابع رایج ترکیبات فنولیک شامل برخی لوازمخانگی از جمله پاککنندهها، چسبها، رنگها و پلاستیکها است.
اگرچه خود BHT (بوتيلهيدروكسيتولوئن، آنتیاکسیدانی که به طور معمول در برخی چسبها به کار میرود) عامل شناختهشدهای برای زرد شدن فرش بعد از شستن نیست؛ اما وجود ترکیبات فنولیک در چسب یا لایه زیرین فرش میتواند به زرد شدن فنولیک کمک کند. فرشهای حاوی BHT به کمی فضای تنفس نیاز دارند؛ زیرا کمبود اکسیژن میتواند باعث واکنش این ترکیب و زرد شدن آن شود.
نحوه از بین بردن لکههای زرد فرش
روشهای مختلفی برای از بین بردن لکههای زرد فرش وجود دارد که هر کدام برای نوع خاصی از لکهها مناسب هستند. برخی از این لکهها بهراحتی پاک میشوند، درحالیکه برخی دیگر به تلاش بیشتری نیاز دارند. در ادامه، چند روش برای از بین بردن لکههای زرد فرش را نام خواهیم برد:
• شستشوی بخار
• شستشو و آبکشی اسیدی
• قرارگرفتن در معرض هوای کافی
• استفاده از جوششیرین
• رنگ کردن فرش
سخن آخر
زرد شدن فرش بعد از شستن، مشکلی رایج است که میتواند زیبایی و عمر فرش را تحتتأثیر قرار دهد. این اتفاق میتواند ناشی از دو عامل اصلی نفوذ مواد شوینده یا واکنش شیمیایی باشد.
با رعایت نکات ذکر شده و کمی دقت و توجه، میتوانید از زرد شدن فرش خود بعد از شستشو جلوگیری و به حفظ زیبایی و طول عمر آن کمک کنید.