گروه بین الملل: شش سال است که شیخ حسینه واجد، نخستوزیر بنگلادش این کشور را به سوی پایان دادن به فقر رهبری کرده است.
بعضی میگویند پیشرفتی که در این کشور رخ داده است، مدیون او است.بعضی دیگر میگویند بیش از این تحمل حکومت او که به شکل روزافزون به سمت خودکامگی میرود را ندارند.موقعیت او هیچوقت به این اندازه متزلزل نبوده است.اعتراض دانشجویان و دانشآموزان منجر به ناآرامیهای گسترده، خونریزی و هرجومرج در سراسر کشور شده است.
شیخ حسینه به آرام و مقتدر بودن شهرت دارد. او دختر نخستوزیری است که بنیانگذار این کشور بود و در طول زندگی خود بحرانهای زیاد و سو قصد به جان خود را پشت سر گذاشته است.
در دوران تصدی او، دولتش بحرانهای زیادی ازجمله شورش نیروهای نظامی محافظ مرز وابسته به مجلس که در آن ۵۷ نیروی نظامی کشته شدند، سه انتخابات جنجالی که از طرف جامعه جهانی بهشدت موردانتقاد قرار گرفت، اتهامهایی در مورد نقض حقوق بشر و اعتراضهای خیابانی نیرویهای مخالف را از سر گذرانده است.
با این وجود، او در حال حاضر، درحالیکه اعتراض دانشجویان کل کشور را فراگرفته و احزاب مخالف به حمایت از خواسته دانشجویان برخاستهاند، با یکی از جدیترین چالشهای حرفه سیاسیاش مواجه شده است.روز یکشنبه عالیرتبهترین دادگاه بنگلادش بیشتر سهمیههای مشاغل دولتی را لغو کرد.
اعتراضها ابتدا در مخالفت با این سهمیهها شعلهور شد و برخوردهای خشونتآمیزی در سراسر کشور شکل گرفت.
بیش از ۱۰۰ نفر که بیشتر از میان دانشجویان جوان بودند، در برخوردهای بسیار شدید نیرویهای امنیتی دولت کشته شدهاند.
دکتر مباشر حسن از دانشگاه اسلو که تحقیقات گستردهای درزمینهٔ دیکتاتوری در آسیا کرده است، معتقد است این اعتراضها یکشبه ایجاد نشدهاند و درنتیجه وضعیتی مانند «زودپز نزدیک به انفجار» حاصل شدهاند.
دکتر حسن گفت: «به یاد داشته باشید، از کشوری صحبت میکنیم که شاخص آزادی رسانه در آن پایینتر از روسیه است.»
« شیخ حسینه و حزبش با سیاسی کردن بیش از اندازه روح مبارزات آزادیبخش، با ندیده گرفتن حق اولیه رأی دادن شهروندان که سال پشت سال تکرار شده و خصوصیات دیکتاتوری رژیم او، بخش عظیمی از جامعه را خشمگین کردهاند.»«متأسفانه او هیچوقت رئیسجمهور همه مردم کشور نشد و بهجای آن، رهبر گروه خاصی از جامعه باقی ماند.»
دکتر حسن بههیچوجه از اتفاقاتی که در هفته گذشته رخ دادند، تعجب نکرده است.
ناآرامیها با اعتراض دانشجویان و دانش آموزان بنگلادش و درخواست آنها برای لغو سیستم استخدامی کشور آغاز شد که در آن ۳۰ درصد مشاغل دولتی به برای فرزندان سربازان جنگهای آزادیبخش سال ۱۹۷۱ اختصاص داده شده است.اعتراضها بعد از آنکه دادگاه عالی کشور ماه گذشته بار دیگر این سهمیهبندی جنجالآفرین را تأیید کرد، شدت گرفت. وقتی نیروهای وابسته به حزب حاکم به معترضان حمله کردند، اعتراضها به خشونت کشیده شد.
روز یکشنبه، عالیترین دادگاه بنگلادش رأی جنجالآفرین دادگاه عالی قبلی که سهمیهبندیهای شغلی را تأیید کرده بود و باعث شروع اعتراض دانشجویان شده بود را لغو کرد.
دادستان کل که نماینده دولت در دادگاه عالی است، برای آن درخواست داد و همین نشانه آن است که دولت حسینه، میخواهد به این مسئله خاتمه بدهد.
هنوز مشخص نیست آیا رأی نهایی دادگاه عالی خواهد توانست آرامش را به شرایط ملتهب کشور برگرداند یا خیر.
دانشجویان خواستار اجرای عدالت در مورد داشجوهای کشته شده هستند و این یعنی بسیاری از مأموران پلیس و کارکنان حزب حاکم باید محاکمه شوند.
هند، همسایه بنگلادش که به مدت یک دهه و نیم یکی از قویترین حامیان حکومت شیخ حسینه بوده است، با دقت شرایط این کشور را زیر نظر دارد.
روز جمعه، سخنگوی وزارت امور خارجه هند، در جواب به سؤالی در مورد وقایع اخیر بنگلادش گفت: «ازنظر ما این مسائل، مسائل داخلی این کشور است.»
با این وجود، او بعدتر تائید کرد وزیر امور خارجه دکتر اس جایشانکار شخصاً وضعیت را زیر نظر دارد. این گفته نشان داد هند نمیتواند با وجود شرایط هشدارآمیز در همسایگیاش، کاملاً از این موضوع فاصله بگیرد.دولت هند هنوز مشخص نکرده است اگر دولت شیخ حسینه در صورت شدیدتر شدن بحران نیاز به حمایت داشته باشد، تا چه حد حاضر است دست کمک به سمت آنها دراز کند.
تحلیلگران سیاسی معتقدند یکقدم حسابنشده سیاسی از شیخ حسینه، وضعیت را بحرانی کرد.