تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۳ ساعت ۱۰:۳۶
کد مطلب : ۴۹۷۴۵۹
پزشک شدن به بهای ۳ میلیارد تومان
گروه جامعه: از نهاد ریاست‌جمهوری به سمت دانشگاه آزاد حرکت می‌کنند، بعد مسیرشان را عوض می‌کنند به سمت وزارت علوم، آنجا مقابل ساختمان‌های بزرگ و سفید وزارت بهداشت می‌ایستند و اعتراض‌شان را با پلاکارد‌ها و بنر‌هایی که از قبل تهیه کرده‌اند، نشان می‌دهند. گاهی صدایشان بالا هم می‌رود، از آنها می‌خواهند نه فیلمی تهیه و نه عکسی گرفته شود.
به گزارش هم‌میهن، در سکوت بمانند تا کارشان پیگیری شود. کارشان، اما زمین مانده؟ آنها پذیرفته‌شده‌های رشته‌های پزشکی دانشگاه آزاد هستند که از ۲۰ مهرماه که نتایج انتخاب رشته‌شان آمده، بلاتکلیف‌اند. شهریه‌های ۳۲ میلیون تومانی به ۹۰ و حتی به ۱۱۲ تا ۱۳۵ میلیون تومان رسیده و ۲۰۰ درصد افزایش داشته است. پذیرفته‌شده‌ها در شوک به‌سر می‌برند، خانواده‌هایشان مستأصل مانده‌اند. بعضی نه خانه دارند، نه زمینی برای فروش. مستاجرند و تنها دارایی‌شان یک ماشین است.
آنها که خانه دارند و زمین، می‌گویند باید بفروشیم تا فرزندمان پزشکی بخواند. تجمعات آنها ۵۰ تا ۲۰۰ نفره است، بسیاری از این افراد از شهر‌های دور و نزدیک می‌آیند و امکان حضور گسترده ندارند؛ آنها از شیراز، سنندج، شهرکرد، اردبیل، قم، مشهد، اصفهان و... می‌آیند.
ماجرا چیست؟
۲۰ مهرماه، نتایج انتخاب رشته شرکت‌کنندگان در کنکور منتشر شد، آنهایی که متقاضی تحصیل در رشته‌های پزشکی، داروسازی، دندانپزشکی و دامپزشکی دانشگاه آزاد بودند، برای ثبت‌نام اقدام کردند که متوجه شدند شهریه اعلامی با آنچه پیش از این به آنها اطلاع داده شده بود متفاوت است؛ آنطور که آنها متوجه شدند شهریه دانشجویان در رشته‌های پرمتقاضی مانند دندانپزشکی، داروسازی و پزشکی ۳ برابر شده و به ۹۰ میلیون تومان رسیده. البته این تمام ماجرا نیست، میزان پرداخت نهایی آن بین ۱۱۲ میلیون تا ۱۳۵ میلیون است؛ برخی دانشگاه‌ها نصف، ۲۵ درصد یا ۱۰ درصد شهریه ترم بعد را هم در ابتدای ترم اول دریافت می‌کنند.
انتخاب رشته چهار رشته پزشکی، دامپزشکی، داروسازی و دندانپزشکی و تمام رشته‌های دانشگاه سراسری با سازمان سنجش است، سایر رشته‌ها، اما از طریق خود دانشگاه آزاد انتخاب رشته می‌کنند و این دانشگاه دفترچه جداگانه‌ای برای انتخاب رشته دارد. پذیرفته‌شدگان در کنکور، قبل از انتخاب رشته، برای ثبت‌نام درباره شهریه‌ها پرس‌وجو کرده و با دانشکده‌های زیادی تماس گرفته بودند، آنها شهریه‌های سال قبل و میزان افزایش آن را چک کرده و متوجه شده بودند که میزان افزایش شهریه رشته‌های پزشکی برای سال تحصیلی جدید، ۱۵ تا ۲۰ درصد است.
یعنی درنهایت شهریه‌شان از ۳۲ میلیون تومان در سال گذشته به ۳۵ تا ۴۰ میلیون تومان می‌رسد. آنها با این تصور اقدام به انتخاب رشته کردند، اما زمانی‌که نتایج انتخاب رشته آمد و برای ثبت‌نام اقدام کردند، با اطلاعیه‌ای مواجه شدند که میزان شهریه رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی را ۹۰ میلیون تومان برای هر ترم یعنی سالانه ۱۸۰ میلیون تومان – برای سال اول – اعلام کرده بود. با اینکه به آنها گفته بودند شهریه نهایی همین ۹۰ میلیون تومان است، اما وقتی متقاضیان برای ثبت‌نام اقدام کرده بودند، گفته بودند که شهریه متغیر هم به آن اضافه می‌شود که بر این اساس شهریه نهایی بین ۱۱۲ تا ۱۳۵ میلیون تومان می‌شود.
متقاضیان این رشته‌ها می‌گویند که در ترم‌های بالاتر، این شهریه به ۴۵۰ میلیون تومان هم می‌رسد، تا پایان تحصیل‌شان هم باید سه میلیارد تومان به دانشگاه آزاد پرداخت کنند. شهریه آنها بیش از ۲۰۰ درصد بالا رفته است.
دانشگاه آزاد تاکید می‌کند که شهریه دانشگاه در کمیته شهریه بررسی می‌شود و به تصویب هیئت امنا و بعد از آن وزارت بهداشت و علوم یا شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌رسد. دانشگاه آزاد اعلام کرده که این پذیرفته‌شده‌ها می‌توانند از کارنامه سبز سازمان سنجش استفاده کنند. کارنامه سبز یا کارنامه نهایی، کارنامه محرمانه‌ای است که برای داوطلبان آزمون سراسری که براساس نتایج کنکور مجاز به انتخاب رشته کنکور شده‌اند و در زمان مقرر نسبت به انتخاب رشته اقدام کرده‌اند صادر می‌شود.
اما این کارنامه سه سال است که دیگر توسط سازمان سنجش ارائه نمی‌شود. یکی از پذیرفته شده‌های معترض پزشکی آزاد، اما می‌گوید که دانشگاه‌های سراسری آنقدر پذیرش کرده‌اند که دیگر صندلی خالی ندارند. دانشگاه مقصد باید اجازه استفاده از کارنامه سبز را بدهد که نمی‌دهد. آنها هیچ برنامه‌ای نمی‌توانند داشته باشند، نه کارنامه سبز بگیرند، نه انصراف دهند.
در میان معترضان افراد با رتبه‌های ۳۰۰ و ۷۰۰ منطقه یک هم حضور دارند که می‌گویند برای اینکه در شهر خودشان درس بخوانند شهر‌های دیگر را انتخاب نکرده‌اند، اما حالا دچار دردسر بزرگی شده‌اند، نمی‌توانند انصراف دهند، چون در این صورت سال آینده از شرکت در کنکور محروم می‌شوند و پسران هم باید به سربازی بروند.
وزیرعلوم: به ما ربطی ندارد
تنها واکنش وزیر علوم به این اعتراض‌ها، صبح روز گذشته در حاشیه نشست هیئت‌دولت بود. او به گفتن این جمله بسنده کرد که اعتراضات مربوط به شهریه‌های علوم پزشکی را از باب وظیفه عمومی به رئیس دانشگاه آزاد منتقل کردیم. در ادامه هم خطاب به خبرنگاران تاکید کرد که توضیحات را از رئیس دانشگاه آزاد بپرسید و این موضوع به وزارت علوم ارتباطی ندارد. وزارت بهداشت مسئول است.
پیش از این حسین سیمایی صراف گفته بود که در موسسه‌های غیردولتی این تصمیمات در اختیار خود آنهاست. در عین حال وزارت علوم، نظارت کلی بر دانشگاه‌های غیرانتفاعی دارد. تنها توضیح دانشگاه آزاد، افزایش هزینه‌های تمام‌شده و جبران آن از طریق شهریه‌ها بود.
پیگیری دانشجویان از نمایندگان مجلس به نامه رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس به رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در بیست‌ونهم مهرماه ختم شد. او در این نامه خواستار انجام اقدامات لازم برای اصلاح شهریه در رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی شد. علیرضا منادی در این نامه همچنین نوشت: «این افزایش شهریه خلاف رویه سال‌های قبل بوده و فشار اقتصادی زیادی به پذیرفته‌شدگان و خانواده‌های آنها تحمیل می‌کند.
باتوجه به اینکه این افزایش از قبل به این افراد اطلاع داده نشده بود و مطابق پیش‌بینی داوطلبان نبوده است، تعدادی از دانشجویان توان پرداخت آن را ندارند. از سوی دیگر نه‌تن‌ها قادر به تغییر رشته یا دانشگاه نیستند بلکه مطابق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در صورت انصراف از شرکت در کنکور سراسری در سال بعد نیز محروم خواهند شد.»
تیرماه امسال محسن نفر، معاون علوم پزشکی دانشگاه آزاد در نامه‌ای خواستار درج افزایش شهریه‌ها در آزمون سراسری ۱۴۰۳ شده بود، اما این اتفاق نیفتاد. در این نامه صراحتاً اعلام شده بود با تایید هیئت‌امنای مرکزی دانشگاه آزاد از این پس شهریه دانشجویان، پزشکی، داروسازی و دندانپزشکی به‌صورت سالانه و در سال اول ۱۸۰ میلیون تومان خواهد بود.
تمدید ثبت‌نام‌ها و تعویق کلاس‌ها
خانم «ر» به‌تازگی در رشته پزشکی مشهد پذیرفته شده است، پزشکی دانشگاه آزاد انتخاب سیزدهمش بوده، چون متاهل است تلاشش این بوده که در شهر خودش پذیرفته شود، به همین دلیل این دانشگاه را انتخاب کرده و حالا پشیمان است. او به‌صورت غیرحضوری ثبت‌نام کرده، نه پولی داده، نه مدرکی. ثبت‌نام‌ها از ۲۴ مهرماه شروع شده و از دوشنبه این هفته، کلاس‌ها برگزار شدند، اما وقتی پذیرفته‌شده‌ها، نسبت به شهریه‌ها اعتراض کردند، دانشگاه برپایی کلاس‌ها را به تعویق انداخت.
به آنها گفتند که از شنبه کلاس‌ها شروع می‌شود و ثبت‌نام‌های غیرحضوری را هم تمدید کردند. با این حال خیلی از پذیرفته‌شده‌ها، ثبت‌نام نکرده‌اند. او از جزئیات اعتراض‌ها نسبت به افزایش شهریه باخبر است و در تمام تجمعات شرکت کرده. او می‌گوید، قرار بود این میزان شهریه در دفترچه انتخاب رشته نوشته شود و حتی بندی به آن اضافه شده بود که میزان افزایش شهریه به دانشجویان اعلام شود. اما این اتفاق نیفتاد.
سخنگوی دانشگاه آزاد، در اعتراض به اینکه چرا میزان شهریه در دفترچه دانشگاه آزاد نوشته نشده بود، این توضیح را داده بود: «در دفترچه سنجش دانشگاه‌های دولتی و نه در دفترچه دانشگاه آزاد، شهریه‌ها را نمی‌نویسند؛ نه‌تن‌ها امسال بلکه هیچ سالی شهریه‌ها نوشته نشده است، ضمن اینکه ما مرکز سنجش هستیم، مرجع اعلام شهریه نیستیم.»
پذیرفته‌شدگان در رشته‌های پزشکی می‌گویند که این مصوبه در ۲۱ مهرماه منتشر شده است، یعنی درست بعد از اعلام نتایج انتخاب رشته. تا قبل از آن هیچ‌کس حتی واحد‌های دانشگاه آزاد هم از میزان افزایش این شهریه‌ها با خبر نبود. از همان زمان بود که اعتراضات شروع شد، آنها می‌گویند که اگر از میزان شهریه باخبر بودند، اقدام به انتخاب رشته در این رشته‌ها نمی‌کردند و مناطق دیگری را می‌زدند: «خیلی‌ها توانایی پرداخت این شهریه را ندارند.» این را خانم «ر» می‌گوید.
تجمعات گسترده
تجمعات از ۲۲ مهرماه، در مقابل مجلس شورای اسلامی شروع شد، به شورای عالی انقلاب فرهنگی کشیده شد، در ادامه در مقابل نهاد ریاست‌جمهوری هم حاضر شدند، به وزارت علوم و وزارت بهداشت هم رفتند، نامه‌نگاری کردند و دست به دامان نماینده‌های شهرشان شدند، اما تاکنون کسی به آنها جوابی نداده است. اعتراضات آنها به کمیسیون اصل ۹۰ و کمیسیون آموزش مجلس هم رسید و اعضا، وعده پیگیری داردند.
رئیس هیئت‌مدیره مجلس هم به آنها قول پیگیری داده: «دانشگاه آزاد به ما می‌گوید همین که هست و باید پرداخت کنید. هیچ جواب درستی به ما نداده است. از سوی دیگر دانشگاه آزاد گفته که تنها ۶ درصد از پذیرفته‌شده‌ها اعتراض دارند و ثبت‌نام نکرده‌اند. درحالی‌که پزشکی‌های دانشگاه آزاد به‌طورکلی ۶ درصد رشته‌های این دانشگاه را تشکیل می‌دهند، همان‌ها هم اعتراض دارند.»
با اینکه پذیرفته‌شدگان در این رشته‌ها تاکید می‌کنند که بسیاری از آنها توانایی ثبت‌نام با شهریه‌های جدید را ندارند، مدیرکل روابط عمومی این دانشگاه در حساب شخصی خود در شبکه ایکس – توئیتر – نوشت که تعداد معترضان تنها ۱۵۰ نفر است: «افزایش شهریه دانشگاه آزاد اسلامی تنها برای حدود ۲۵۰۰ نفر از دانشجویان پذیرش‌شده در چند رشته مربوط به شاخه پزشکی بوده است که در این میان بیش از ۲۰۰۰ نفر ثبت‌نام خود را نهایی و شهریه را پرداخت کردند. از حدود ۳۰۰ نفر باقیمانده معمولاً هر سال مستقل از شهریه تعدادی ثبت‌نام خود را نهایی نمی‌کنند و انصراف می‌دهند نهایتاً ثبت‌نام حدود ۱۵۰ نفر از دانشجویان نیمه‌تمام باقیمانده است که به افزایش مبلغ شهریه در سال تحصیلی جدید اعتراض دارند.»
سخنگوی این دانشگاه هم روی همین موضوع تاکید کرده بود: «تعداد قابل‌توجهی از دانشجویان ورودی پزشکی امسال ثبت‌نام کرده‌اند و بیش از ۷۰ درصد شهریه پرداخت کردند و ۱۶ درصد نیز درحال ثبت‌نام هستند.»، اما دانشجویان این موضوع را رد می‌کنند و می‌گویند که از یک کلاس ۸۰ نفری، هیچ‌کدام حتی یک ریال هم پرداخت نکرده‌اند.
در برخی از دانشکده‌ها هم دانشجویان در حد ۱۰ میلیون و ۲۰ میلیون تومان پرداخت کرده‌اند و تعداد بسیار اندکی توانسته‌اند کل شهریه را پرداخت کنند. از سوی دیگر ۲۵ مهرماه، محمد قربانی، سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی آزاد هم گفته بود که شهریه دانشگاه به‌دلیل تورم سالیانه و تأمین زیرساخت‌ها افزایش یافته و امکان دریافت وام برای دانشجویان نیز فراهم شده است.
فروش ماشین و خانه برای شهریه
پذیرفته‌شده‌ها می‌گویند که بخش زیادی از آنها شهریه را پرداخت نکرده‌اند، اگر هم کسی پرداختی داشته به‌دلیل تهدید‌های فراوانی است که از سوی دانشگاه شده. به آنها گفته‌اند که اگر ثبت‌نام نکنید، اتباع را می‌آوریم که بدون کنکور وارد دانشگاه می‌شوند. یا اعلام کرده‌اند که اگر برای ثبت‌نام اقدام نکنید، انصراف‌تان قطعی می‌شود. به همین دلیل هم تعدادی از پذیرفته‌شده‌ها اقدام به ثبت‌نام کرده‌اند؛ آن‌هم با مبالغ کم، مثل ۱۰ و ۲۰ میلیون تومان.
برخی از والدین که در این تجمعات شرکت داشتند اعلام کردند که ماشین و خانه یا زمینی که در جایی دارند را می‌فروشند تا بچه‌هایشان به دانشگاه بروند. غافل از اینکه هرسال شهریه بیشتر می‌شود و در سال آخر به بالای ۴۰۰ میلیون تومان می‌رسد: «همین حالا در یکی، دو دانشگاه مثل دندانپزشکی تهران، دانشجویان بدون پرداخت شهریه سر کلاس‌ها حاضر شده‌اند.»
به دانشجویان گفته اند امکان پرداخت قسطی هم دارند، اما آنها می‌گویند که مسئولان در پاسخ به اعتراضات ما صحبت از پرداخت بلوکی و وام می‌کنند. درحالی‌که برای کل دوره تحصیل، یک وام ۲۰۰ میلیون تومانی پرداخت می‌کنند، ۲۰۰ میلیون تومان شهریه یک سال تحصیلی جدید است. از سوی دیگر، این وام را باید پرداخت کرد که ماهی ۳۰ میلیون تومان است. دانشجویان می‌گویند، خانواده‌ای که پدر و مادر هر دو کارمندند و روی هم ۳۰ میلیون تومان حقوق می‌گیرند چطور می‌توانند این قسط‌ها را پرداخت کنند: «این شهریه‌ها غیرمنطقی است.»
آنها از تمام سازمان‌ها و نهاد‌ها ناامید شده‌اند؛ از شورای عالی انقلاب فرهنگی که به آنها گفته‌اند نمی‌توانند به ماجرای دانشگاه آزاد ورد کنند، درحالی‌که اساسنامه دانشگاه آزاد، مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است، پیگیری‌های نهاد ریاست‌جمهوری هم به چند تماس تلفنی محدود شده است. نامه هایشان به نمایندگان و رئیس مجلس رسیده، اعضای کمیسیون اصل ۹۰ وعده پیگیری داده‌اند.
نگرانی پذیرفته‌شده‌ها از وضعیت تحصیل‌شان است، اگر امسال را از دست بدهند سال آینده از کنکور محروم می‌شوند و بعد از آن هم باید در امتحانات نهایی دهم، یازدهم و دوازدهم برای ترمیم معدل شرکت کنند: «ما نه راه پس داریم، نه راه پیش. خیلی‌ها شرایط کنکور سال آینده را ندارند، ازدواج کرده‌اند یا سر کار می‌روند.» در میان معترضان، وکلایی هم هستند؛ آنها پدر و مادر پذیرفته‌شده‌ها هستند و در حال پیگیری ماجرا.
کلاس‌هایی بدون لیست حضور و غیاب
خانم «م» هم یکی دیگر از پذیرفته‌شده‌هاست. او رشته پزشکی مشهد پذیرفته شده و می‌گوید که نمایندگان مجلس به آنها گفته‌اند قرار است تهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد به مجلس فراخوانده شود. با این حال به گفته او و تعداد دیگری از پذیرفته‌شده‌ها، تمام واحد‌های دانشگاه آزاد، آنها را تحت فشار قرار داده‌اند که هرچه سریعتر ثبت‌نام کنند و پول بدهند وگرنه جایشان را به ذخیره‌ها می‌دهند و ثبت‌نام‌شان منتفی می‌شود.
او از اینکه مسئولان دانشگاه آزاد تاکید می‌کنند تعداد زیادی از پذیرفته‌شده‌ها ثبت‌نام کرده‌اند، انتقاد می‌کند. به گفته خانم «م»، از بین ۷۳۱ نفری که به‌عنوان پذیرفته‌شده می‌شناسند، ۶۰۰ نفرشان اعلام کرده‌اند که اصلاً پولی واریز نکرده‌اند. درحالی‌که مسئولان دانشگاه می‌گویند تنها ۱۵۰ نفر معترضند. آنها رزروکرده‌ها و کسانی که تنها ۱۰ میلیون تومان پرداخت کرده‌اند را هم جزو ثبت‌نامی‌ها به حساب آورده‌اند.
به گفته او، اگر قرار بود افزایش شهریه صورت می‌گرفت باید در دفترچه انتخاب رشته قید می‌شد. در صفحه ۵ دفترچه پیوست انتخاب رشته دانشگاه آزاد سال ۱۴۰۳ تجربی، صراحتاً اعلام شده که سالانه برای رشته پرستاری ۴۰ تا ۴۵ میلیون تومان پول گرفته می‌شود، اما هیچ اشاره‌ای به رشته‌های دیگر نشده است. بعد مسئولان می‌گویند که خانواده‌ها و متقاضیان خبر داشته‌اند.
اگر خبر داشتند که انتخاب رشته نمی‌کردند. آنها فقط پرستاری را اعلام کرده بودند: «وقتی موضوع را پیگیری می‌کنیم با نمایندگان ما توهین‌آمیز برخورد می‌کنند.» آنها این اقدام دانشگاه آزاد را ظلم علیه خودشان می‌دانند. یک کلاهبرداری اتفاق افتاده. خانواده‌های این متقاضیان تا چند سال دیگر بازنشسته می‌شوند و توان مالی‌شان کم می‌شود: «کلاس‌ها هنوز لیست حضور و غیاب ندارند.»
کسی اطلاع نداد
خانم «ت» مادر یکی از پذیرفته‌شده‌ها، عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اصفهان است و برای پیگیری وضعیت شهریه‌ها در تمام تجمع‌های تهران شرکت کرده. او می‌گوید، از زمانی‌که نتیجه انتخاب رشته آمده و متوجه شده‌اند شهریه سه‌برابر شده، دخترش از اتاق بیرون نمی‌آید، غذا نمی‌خورد و به‌شدت مضطرب است: «من از یکی از همسایه‌ها متوجه شدم که شهریه دانشگاه بالا رفته. در دانشگاه هم یکی از معاونان این را اعلام کرد و تازه فهمیدیم شهریه‌ها تا این میزان افزایش داشته است.
یعنی ما که در خود دانشگاه آزاد هستیم هم اطلاع نداشتیم قرار است اینقدر شهریه بالا برود.» به گفته او، سه‌برابر شدن شهریه، خلاف عرف است، این پذیرفته‌شده‌ها با استعدادند ازجمله دخترش: «دختر من پزشکی تعهدی اصفهان و کاشان هم رتبه آورده بود، تمام فیزیوتراپی‌های دولتی هم قبول شده بود، اما چون می‌خواستیم در شهر خودمان باشد، دانشگاه آزاد را انتخاب کردیم.» خانم «ت» برخلاف صحبت‌های مسئولان دانشگاه آزاد می‌گوید که در علوم پزشکی آزاد نجف‌آباد، از ۱۴۰ نفر پذیرفته‌شده، کمتر از انگشتان یک دست ثبت‌نام کرده‌اند.
برخی هم سهمیه بنیاد شهید داشتند و ۲۵ درصد کاهش شهریه شامل‌شان می‌شود. می‌گویند دو هزار نفر ثبت‌نام کرده‌اند. برای این افراد مستند بانکی ارائه دهند و نشان بدهند که این افراد ثبت‌نام کرده‌اند، چون چنین اتفاقی نیفتاده است. حتی یک چهارم این افراد هم ثبت‌نام نکرده‌اند.
مادر می‌گوید که توانایی پرداخت این شهریه را ندارند؛ مگر اینکه خانه‌شان را بفروشند و مستاجر شوند: «قبل از اینکه انتخاب رشته کنیم با چندین واحد دانشگاه آزاد تماس گرفتم و میزان شهریه‌ها را پرسیدم، همه می‌گفتند ۱۵ تا ۲۰ درصد افزایش شهریه خواهیم داشت، حتی بخش آموزش دانشگاه هم اعلام کرد که به آنها چیزی مبنی بر افزایش سه‌برابری شهریه‌ها ابلاغ نشده است، درحالی‌که این افزایش نجومی، در ششم تیرماه تصویب شده بود، اما به واحد‌ها اعلام نکرده بودند.» به گفته او، دانشگاه می‌گوید که هزینه‌های تمام‌شده دانشجوی پزشکی بالاست. اما چطور است که حالا یادشان آمده؟ آنها حالا منتظر نتیجه مذاکرت کمیسیون‌های آموزش و اصل ۹ مجلس نشسته‌اند: «امیدوارم اتفاق مثبتی بیفتد.»
ابلاغ مصوبه در دولت موقت
خانم «پ» ساکن تهران است، اما پزشکی آزاد اردبیل قبول شده. او می‌گوید که این اتفاق به‌صورت یکباره و غیرقانونی صورت گرفته است: «به ما گفتند که وزرا هم این مصوبه را امضا نکرده‌اند. یعنی زمانی‌که هنوز دولت جدید تشکیل نشده بود، شهریه‌ها افزایش پیدا کرد.» بخش مربوطه دانشگاه به‌طور مرتب به پذیرفته‌شده‌ها پیام می‌دهد و از آنها می‌خواهند برای ثبت‌نام اقدام کنند.
خانم «پ» می‌گوید؛ کسانی که مبلغ را کامل پرداخت نکرده‌اند بالای ۶۰۰ نفر هستند درحالی‌که سخنگوی دانشگاه آزاد تاکید دارد که فقط ۱۵۰ نفر برای ثبت‌نام اقدام نکرده‌اند: «ما الان ۴۴ نفریم که مبلغ ۱۰ و ۲۰ میلیون تومان پرداخت کرده‌ایم. قرار است از شنبه سر کلاس‌ها برویم. به من چیزی نگفته‌اند، اما سایر دانشجویان گفته‌اند که اگر تا اول آبان‌ماه شهریه ر ا پرداخت نکنند نمی‌توانند سر کلاس‌ها حاضر شوند.» دانشگاه آزاد به آنها اعلام کرده می‌توانند از کارنامه سبز سازمان سنجش استفاده کنند و سراغ اولویت‌های دیگرشان بروند، اما در یکی از تجمع‌ها در مقابل نهاد ریاست‌جمهوری، در تماسی که با سازمان سنجش گرفته شد، به آنها گفتند که به هیچ‌وجه امکان بررسی اولویت‌های بعدی نیست و نمی‌توان کارنامه سبز را فعال کرد.
با سرنوشت‌مان بازی کردند
آقای «ق» پذیرفته‌شده در رشته دندانپزشکی است، او ورودی بهمن‌ماه است و تا آن زمان مهلت پرداخت دارد. اهل کرمانشاه است و برای تحصیل در این رشته با خانواده به تهران نقل مکان کرده‌اند. خانه را فروخته‌اند و در تهران مستاجر شده‌اند. حالا، اما آقای «ق» می‌گوید که شهریه‌های جدید، با سرنوشتش بازی کرده: «تصور ما این بود که براساس میزان افزایش هر سال شهریه‌ها، امسال شهریه در بیشترین حالت به ۵۰ میلیون تومان می‌رسد، اما وقتی برای ثبت‌نام اقدام کردیم متوجه شدیم حداقل پرداختی ۹۰ میلیون تومان است.»
کلاس‌های رشته‌های پزشکی در دانشگاه آزاد تهران، از یکشنبه هفته گذشته آغاز شده و مسئولان دانشگاه هم به‌طور مرتب به آنها فشار می‌آورند تا واریزی‌ها را انجام دهند، در غیر این‌صورت نمی‌توانند انتخاب واحد کنند. او از اینکه کسی به عملکرد دانشگاه آزاد نظارتی ندارد، انتقاد می‌کند: «همه می‌گویند به ما ارتباطی ندارد، درحالی‌که دانشگاه آزاد، هیئت امنا دارد، وزیر بهداشت و وزیر علوم از اعضای هیئت‌امنا هستند و در تصمیم‌گیری‌ها دخالت دارند.
با این حال به نظر می‌رسد هیچ‌کس نمی‌تواند در امورات آن دخالت کند. وزیر بهداشت می‌گوید که ما نهاد ناظر بر دانشگاه آزاد نیستیم، درحالی‌که طبق بند «ک» ماده ۱۲ اساسنامه دانشگاه آزاد، اعضای هیئت‌امنای دانشگاه آزاد برای تعیین شهریه، پیشنهاد می‌دهند و اگر مثلاً وزارت بهداشت تایید نکند، از نظر قانونی نمی‌توانند آن را مصوب کنند. اما وزیر بهداشت می‌گوید که به آنها ارتباطی ندارد.»
او بررسی‌های زیادی کرده و اسناد بسیاری هم جمع‌کرده که نشان می‌دهد دانشگاه آزاد تخلف کرده است: «در دفترچه انتخاب رشته که از سوی سازمان سنجش منتشر شده، تاکید شده که نهاد‌های خصوصی که دانشجو پذیرش می‌کنند، موظفند در درگاه اطلاع‌رسانی خود قبل از انتخاب رشته، میزان شهریه را اعلام کنند. دانشگاه آزاد در دفترچه انتخاب رشته، شهریه رشته پرستاری را اعلام کرده، اما برای رشته‌های داروسازی، دندانپزشکی و پزشکی این‌کار را نکرده است.»
پذیرفته‌شده‌های رشته‌های پزشکی آزاد می‌گویند که بسیاری از دانشجویان هنوز شهریه‌هایشان را واریز نکرده‌اند و این تجمع‌ها ادامه دارد؛ در صورت بی‌نتیجه ماندن، شکایت می‌کنند: «حتی دیوان عدالت اداری هم می‌گوید که به آنها ارتباطی ندارد.»
به گزارش هم‌میهن، در سکوت بمانند تا کارشان پیگیری شود. کارشان، اما زمین مانده؟ آنها پذیرفته‌شده‌های رشته‌های پزشکی دانشگاه آزاد هستند که از ۲۰ مهرماه که نتایج انتخاب رشته‌شان آمده، بلاتکلیف‌اند. شهریه‌های ۳۲ میلیون تومانی به ۹۰ و حتی به ۱۱۲ تا ۱۳۵ میلیون تومان رسیده و ۲۰۰ درصد افزایش داشته است. پذیرفته‌شده‌ها در شوک به‌سر می‌برند، خانواده‌هایشان مستأصل مانده‌اند. بعضی نه خانه دارند، نه زمینی برای فروش. مستاجرند و تنها دارایی‌شان یک ماشین است.
آنها که خانه دارند و زمین، می‌گویند باید بفروشیم تا فرزندمان پزشکی بخواند. تجمعات آنها ۵۰ تا ۲۰۰ نفره است، بسیاری از این افراد از شهر‌های دور و نزدیک می‌آیند و امکان حضور گسترده ندارند؛ آنها از شیراز، سنندج، شهرکرد، اردبیل، قم، مشهد، اصفهان و... می‌آیند.
ماجرا چیست؟
۲۰ مهرماه، نتایج انتخاب رشته شرکت‌کنندگان در کنکور منتشر شد، آنهایی که متقاضی تحصیل در رشته‌های پزشکی، داروسازی، دندانپزشکی و دامپزشکی دانشگاه آزاد بودند، برای ثبت‌نام اقدام کردند که متوجه شدند شهریه اعلامی با آنچه پیش از این به آنها اطلاع داده شده بود متفاوت است؛ آنطور که آنها متوجه شدند شهریه دانشجویان در رشته‌های پرمتقاضی مانند دندانپزشکی، داروسازی و پزشکی ۳ برابر شده و به ۹۰ میلیون تومان رسیده. البته این تمام ماجرا نیست، میزان پرداخت نهایی آن بین ۱۱۲ میلیون تا ۱۳۵ میلیون است؛ برخی دانشگاه‌ها نصف، ۲۵ درصد یا ۱۰ درصد شهریه ترم بعد را هم در ابتدای ترم اول دریافت می‌کنند.
انتخاب رشته چهار رشته پزشکی، دامپزشکی، داروسازی و دندانپزشکی و تمام رشته‌های دانشگاه سراسری با سازمان سنجش است، سایر رشته‌ها، اما از طریق خود دانشگاه آزاد انتخاب رشته می‌کنند و این دانشگاه دفترچه جداگانه‌ای برای انتخاب رشته دارد. پذیرفته‌شدگان در کنکور، قبل از انتخاب رشته، برای ثبت‌نام درباره شهریه‌ها پرس‌وجو کرده و با دانشکده‌های زیادی تماس گرفته بودند، آنها شهریه‌های سال قبل و میزان افزایش آن را چک کرده و متوجه شده بودند که میزان افزایش شهریه رشته‌های پزشکی برای سال تحصیلی جدید، ۱۵ تا ۲۰ درصد است.
یعنی درنهایت شهریه‌شان از ۳۲ میلیون تومان در سال گذشته به ۳۵ تا ۴۰ میلیون تومان می‌رسد. آنها با این تصور اقدام به انتخاب رشته کردند، اما زمانی‌که نتایج انتخاب رشته آمد و برای ثبت‌نام اقدام کردند، با اطلاعیه‌ای مواجه شدند که میزان شهریه رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی را ۹۰ میلیون تومان برای هر ترم یعنی سالانه ۱۸۰ میلیون تومان – برای سال اول – اعلام کرده بود. با اینکه به آنها گفته بودند شهریه نهایی همین ۹۰ میلیون تومان است، اما وقتی متقاضیان برای ثبت‌نام اقدام کرده بودند، گفته بودند که شهریه متغیر هم به آن اضافه می‌شود که بر این اساس شهریه نهایی بین ۱۱۲ تا ۱۳۵ میلیون تومان می‌شود.
متقاضیان این رشته‌ها می‌گویند که در ترم‌های بالاتر، این شهریه به ۴۵۰ میلیون تومان هم می‌رسد، تا پایان تحصیل‌شان هم باید سه میلیارد تومان به دانشگاه آزاد پرداخت کنند. شهریه آنها بیش از ۲۰۰ درصد بالا رفته است.
دانشگاه آزاد تاکید می‌کند که شهریه دانشگاه در کمیته شهریه بررسی می‌شود و به تصویب هیئت امنا و بعد از آن وزارت بهداشت و علوم یا شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌رسد. دانشگاه آزاد اعلام کرده که این پذیرفته‌شده‌ها می‌توانند از کارنامه سبز سازمان سنجش استفاده کنند. کارنامه سبز یا کارنامه نهایی، کارنامه محرمانه‌ای است که برای داوطلبان آزمون سراسری که براساس نتایج کنکور مجاز به انتخاب رشته کنکور شده‌اند و در زمان مقرر نسبت به انتخاب رشته اقدام کرده‌اند صادر می‌شود.
اما این کارنامه سه سال است که دیگر توسط سازمان سنجش ارائه نمی‌شود. یکی از پذیرفته شده‌های معترض پزشکی آزاد، اما می‌گوید که دانشگاه‌های سراسری آنقدر پذیرش کرده‌اند که دیگر صندلی خالی ندارند. دانشگاه مقصد باید اجازه استفاده از کارنامه سبز را بدهد که نمی‌دهد. آنها هیچ برنامه‌ای نمی‌توانند داشته باشند، نه کارنامه سبز بگیرند، نه انصراف دهند.
در میان معترضان افراد با رتبه‌های ۳۰۰ و ۷۰۰ منطقه یک هم حضور دارند که می‌گویند برای اینکه در شهر خودشان درس بخوانند شهر‌های دیگر را انتخاب نکرده‌اند، اما حالا دچار دردسر بزرگی شده‌اند، نمی‌توانند انصراف دهند، چون در این صورت سال آینده از شرکت در کنکور محروم می‌شوند و پسران هم باید به سربازی بروند.
وزیرعلوم: به ما ربطی ندارد
تنها واکنش وزیر علوم به این اعتراض‌ها، صبح روز گذشته در حاشیه نشست هیئت‌دولت بود. او به گفتن این جمله بسنده کرد که اعتراضات مربوط به شهریه‌های علوم پزشکی را از باب وظیفه عمومی به رئیس دانشگاه آزاد منتقل کردیم. در ادامه هم خطاب به خبرنگاران تاکید کرد که توضیحات را از رئیس دانشگاه آزاد بپرسید و این موضوع به وزارت علوم ارتباطی ندارد. وزارت بهداشت مسئول است.
پیش از این حسین سیمایی صراف گفته بود که در موسسه‌های غیردولتی این تصمیمات در اختیار خود آنهاست. در عین حال وزارت علوم، نظارت کلی بر دانشگاه‌های غیرانتفاعی دارد. تنها توضیح دانشگاه آزاد، افزایش هزینه‌های تمام‌شده و جبران آن از طریق شهریه‌ها بود.
پیگیری دانشجویان از نمایندگان مجلس به نامه رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس به رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در بیست‌ونهم مهرماه ختم شد. او در این نامه خواستار انجام اقدامات لازم برای اصلاح شهریه در رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی شد. علیرضا منادی در این نامه همچنین نوشت: «این افزایش شهریه خلاف رویه سال‌های قبل بوده و فشار اقتصادی زیادی به پذیرفته‌شدگان و خانواده‌های آنها تحمیل می‌کند.
باتوجه به اینکه این افزایش از قبل به این افراد اطلاع داده نشده بود و مطابق پیش‌بینی داوطلبان نبوده است، تعدادی از دانشجویان توان پرداخت آن را ندارند. از سوی دیگر نه‌تن‌ها قادر به تغییر رشته یا دانشگاه نیستند بلکه مطابق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در صورت انصراف از شرکت در کنکور سراسری در سال بعد نیز محروم خواهند شد.»
تیرماه امسال محسن نفر، معاون علوم پزشکی دانشگاه آزاد در نامه‌ای خواستار درج افزایش شهریه‌ها در آزمون سراسری ۱۴۰۳ شده بود، اما این اتفاق نیفتاد. در این نامه صراحتاً اعلام شده بود با تایید هیئت‌امنای مرکزی دانشگاه آزاد از این پس شهریه دانشجویان، پزشکی، داروسازی و دندانپزشکی به‌صورت سالانه و در سال اول ۱۸۰ میلیون تومان خواهد بود.
تمدید ثبت‌نام‌ها و تعویق کلاس‌ها
خانم «ر» به‌تازگی در رشته پزشکی مشهد پذیرفته شده است، پزشکی دانشگاه آزاد انتخاب سیزدهمش بوده، چون متاهل است تلاشش این بوده که در شهر خودش پذیرفته شود، به همین دلیل این دانشگاه را انتخاب کرده و حالا پشیمان است. او به‌صورت غیرحضوری ثبت‌نام کرده، نه پولی داده، نه مدرکی. ثبت‌نام‌ها از ۲۴ مهرماه شروع شده و از دوشنبه این هفته، کلاس‌ها برگزار شدند، اما وقتی پذیرفته‌شده‌ها، نسبت به شهریه‌ها اعتراض کردند، دانشگاه برپایی کلاس‌ها را به تعویق انداخت.
به آنها گفتند که از شنبه کلاس‌ها شروع می‌شود و ثبت‌نام‌های غیرحضوری را هم تمدید کردند. با این حال خیلی از پذیرفته‌شده‌ها، ثبت‌نام نکرده‌اند. او از جزئیات اعتراض‌ها نسبت به افزایش شهریه باخبر است و در تمام تجمعات شرکت کرده. او می‌گوید، قرار بود این میزان شهریه در دفترچه انتخاب رشته نوشته شود و حتی بندی به آن اضافه شده بود که میزان افزایش شهریه به دانشجویان اعلام شود. اما این اتفاق نیفتاد.
سخنگوی دانشگاه آزاد، در اعتراض به اینکه چرا میزان شهریه در دفترچه دانشگاه آزاد نوشته نشده بود، این توضیح را داده بود: «در دفترچه سنجش دانشگاه‌های دولتی و نه در دفترچه دانشگاه آزاد، شهریه‌ها را نمی‌نویسند؛ نه‌تن‌ها امسال بلکه هیچ سالی شهریه‌ها نوشته نشده است، ضمن اینکه ما مرکز سنجش هستیم، مرجع اعلام شهریه نیستیم.»
پذیرفته‌شدگان در رشته‌های پزشکی می‌گویند که این مصوبه در ۲۱ مهرماه منتشر شده است، یعنی درست بعد از اعلام نتایج انتخاب رشته. تا قبل از آن هیچ‌کس حتی واحد‌های دانشگاه آزاد هم از میزان افزایش این شهریه‌ها با خبر نبود. از همان زمان بود که اعتراضات شروع شد، آنها می‌گویند که اگر از میزان شهریه باخبر بودند، اقدام به انتخاب رشته در این رشته‌ها نمی‌کردند و مناطق دیگری را می‌زدند: «خیلی‌ها توانایی پرداخت این شهریه را ندارند.» این را خانم «ر» می‌گوید.
تجمعات گسترده
تجمعات از ۲۲ مهرماه، در مقابل مجلس شورای اسلامی شروع شد، به شورای عالی انقلاب فرهنگی کشیده شد، در ادامه در مقابل نهاد ریاست‌جمهوری هم حاضر شدند، به وزارت علوم و وزارت بهداشت هم رفتند، نامه‌نگاری کردند و دست به دامان نماینده‌های شهرشان شدند، اما تاکنون کسی به آنها جوابی نداده است. اعتراضات آنها به کمیسیون اصل ۹۰ و کمیسیون آموزش مجلس هم رسید و اعضا، وعده پیگیری داردند.
رئیس هیئت‌مدیره مجلس هم به آنها قول پیگیری داده: «دانشگاه آزاد به ما می‌گوید همین که هست و باید پرداخت کنید. هیچ جواب درستی به ما نداده است. از سوی دیگر دانشگاه آزاد گفته که تنها ۶ درصد از پذیرفته‌شده‌ها اعتراض دارند و ثبت‌نام نکرده‌اند. درحالی‌که پزشکی‌های دانشگاه آزاد به‌طورکلی ۶ درصد رشته‌های این دانشگاه را تشکیل می‌دهند، همان‌ها هم اعتراض دارند.»
با اینکه پذیرفته‌شدگان در این رشته‌ها تاکید می‌کنند که بسیاری از آنها توانایی ثبت‌نام با شهریه‌های جدید را ندارند، مدیرکل روابط عمومی این دانشگاه در حساب شخصی خود در شبکه ایکس – توئیتر – نوشت که تعداد معترضان تنها ۱۵۰ نفر است: «افزایش شهریه دانشگاه آزاد اسلامی تنها برای حدود ۲۵۰۰ نفر از دانشجویان پذیرش‌شده در چند رشته مربوط به شاخه پزشکی بوده است که در این میان بیش از ۲۰۰۰ نفر ثبت‌نام خود را نهایی و شهریه را پرداخت کردند. از حدود ۳۰۰ نفر باقیمانده معمولاً هر سال مستقل از شهریه تعدادی ثبت‌نام خود را نهایی نمی‌کنند و انصراف می‌دهند نهایتاً ثبت‌نام حدود ۱۵۰ نفر از دانشجویان نیمه‌تمام باقیمانده است که به افزایش مبلغ شهریه در سال تحصیلی جدید اعتراض دارند.»
سخنگوی این دانشگاه هم روی همین موضوع تاکید کرده بود: «تعداد قابل‌توجهی از دانشجویان ورودی پزشکی امسال ثبت‌نام کرده‌اند و بیش از ۷۰ درصد شهریه پرداخت کردند و ۱۶ درصد نیز درحال ثبت‌نام هستند.»، اما دانشجویان این موضوع را رد می‌کنند و می‌گویند که از یک کلاس ۸۰ نفری، هیچ‌کدام حتی یک ریال هم پرداخت نکرده‌اند.
در برخی از دانشکده‌ها هم دانشجویان در حد ۱۰ میلیون و ۲۰ میلیون تومان پرداخت کرده‌اند و تعداد بسیار اندکی توانسته‌اند کل شهریه را پرداخت کنند. از سوی دیگر ۲۵ مهرماه، محمد قربانی، سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی آزاد هم گفته بود که شهریه دانشگاه به‌دلیل تورم سالیانه و تأمین زیرساخت‌ها افزایش یافته و امکان دریافت وام برای دانشجویان نیز فراهم شده است.
فروش ماشین و خانه برای شهریه
پذیرفته‌شده‌ها می‌گویند که بخش زیادی از آنها شهریه را پرداخت نکرده‌اند، اگر هم کسی پرداختی داشته به‌دلیل تهدید‌های فراوانی است که از سوی دانشگاه شده. به آنها گفته‌اند که اگر ثبت‌نام نکنید، اتباع را می‌آوریم که بدون کنکور وارد دانشگاه می‌شوند. یا اعلام کرده‌اند که اگر برای ثبت‌نام اقدام نکنید، انصراف‌تان قطعی می‌شود. به همین دلیل هم تعدادی از پذیرفته‌شده‌ها اقدام به ثبت‌نام کرده‌اند؛ آن‌هم با مبالغ کم، مثل ۱۰ و ۲۰ میلیون تومان.
برخی از والدین که در این تجمعات شرکت داشتند اعلام کردند که ماشین و خانه یا زمینی که در جایی دارند را می‌فروشند تا بچه‌هایشان به دانشگاه بروند. غافل از اینکه هرسال شهریه بیشتر می‌شود و در سال آخر به بالای ۴۰۰ میلیون تومان می‌رسد: «همین حالا در یکی، دو دانشگاه مثل دندانپزشکی تهران، دانشجویان بدون پرداخت شهریه سر کلاس‌ها حاضر شده‌اند.»
به دانشجویان گفته اند امکان پرداخت قسطی هم دارند، اما آنها می‌گویند که مسئولان در پاسخ به اعتراضات ما صحبت از پرداخت بلوکی و وام می‌کنند. درحالی‌که برای کل دوره تحصیل، یک وام ۲۰۰ میلیون تومانی پرداخت می‌کنند، ۲۰۰ میلیون تومان شهریه یک سال تحصیلی جدید است. از سوی دیگر، این وام را باید پرداخت کرد که ماهی ۳۰ میلیون تومان است. دانشجویان می‌گویند، خانواده‌ای که پدر و مادر هر دو کارمندند و روی هم ۳۰ میلیون تومان حقوق می‌گیرند چطور می‌توانند این قسط‌ها را پرداخت کنند: «این شهریه‌ها غیرمنطقی است.»
آنها از تمام سازمان‌ها و نهاد‌ها ناامید شده‌اند؛ از شورای عالی انقلاب فرهنگی که به آنها گفته‌اند نمی‌توانند به ماجرای دانشگاه آزاد ورد کنند، درحالی‌که اساسنامه دانشگاه آزاد، مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است، پیگیری‌های نهاد ریاست‌جمهوری هم به چند تماس تلفنی محدود شده است. نامه هایشان به نمایندگان و رئیس مجلس رسیده، اعضای کمیسیون اصل ۹۰ وعده پیگیری داده‌اند.
نگرانی پذیرفته‌شده‌ها از وضعیت تحصیل‌شان است، اگر امسال را از دست بدهند سال آینده از کنکور محروم می‌شوند و بعد از آن هم باید در امتحانات نهایی دهم، یازدهم و دوازدهم برای ترمیم معدل شرکت کنند: «ما نه راه پس داریم، نه راه پیش. خیلی‌ها شرایط کنکور سال آینده را ندارند، ازدواج کرده‌اند یا سر کار می‌روند.» در میان معترضان، وکلایی هم هستند؛ آنها پدر و مادر پذیرفته‌شده‌ها هستند و در حال پیگیری ماجرا.
کلاس‌هایی بدون لیست حضور و غیاب
خانم «م» هم یکی دیگر از پذیرفته‌شده‌هاست. او رشته پزشکی مشهد پذیرفته شده و می‌گوید که نمایندگان مجلس به آنها گفته‌اند قرار است تهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد به مجلس فراخوانده شود. با این حال به گفته او و تعداد دیگری از پذیرفته‌شده‌ها، تمام واحد‌های دانشگاه آزاد، آنها را تحت فشار قرار داده‌اند که هرچه سریعتر ثبت‌نام کنند و پول بدهند وگرنه جایشان را به ذخیره‌ها می‌دهند و ثبت‌نام‌شان منتفی می‌شود.
او از اینکه مسئولان دانشگاه آزاد تاکید می‌کنند تعداد زیادی از پذیرفته‌شده‌ها ثبت‌نام کرده‌اند، انتقاد می‌کند. به گفته خانم «م»، از بین ۷۳۱ نفری که به‌عنوان پذیرفته‌شده می‌شناسند، ۶۰۰ نفرشان اعلام کرده‌اند که اصلاً پولی واریز نکرده‌اند. درحالی‌که مسئولان دانشگاه می‌گویند تنها ۱۵۰ نفر معترضند. آنها رزروکرده‌ها و کسانی که تنها ۱۰ میلیون تومان پرداخت کرده‌اند را هم جزو ثبت‌نامی‌ها به حساب آورده‌اند.
به گفته او، اگر قرار بود افزایش شهریه صورت می‌گرفت باید در دفترچه انتخاب رشته قید می‌شد. در صفحه ۵ دفترچه پیوست انتخاب رشته دانشگاه آزاد سال ۱۴۰۳ تجربی، صراحتاً اعلام شده که سالانه برای رشته پرستاری ۴۰ تا ۴۵ میلیون تومان پول گرفته می‌شود، اما هیچ اشاره‌ای به رشته‌های دیگر نشده است. بعد مسئولان می‌گویند که خانواده‌ها و متقاضیان خبر داشته‌اند.
اگر خبر داشتند که انتخاب رشته نمی‌کردند. آنها فقط پرستاری را اعلام کرده بودند: «وقتی موضوع را پیگیری می‌کنیم با نمایندگان ما توهین‌آمیز برخورد می‌کنند.» آنها این اقدام دانشگاه آزاد را ظلم علیه خودشان می‌دانند. یک کلاهبرداری اتفاق افتاده. خانواده‌های این متقاضیان تا چند سال دیگر بازنشسته می‌شوند و توان مالی‌شان کم می‌شود: «کلاس‌ها هنوز لیست حضور و غیاب ندارند.»
کسی اطلاع نداد
خانم «ت» مادر یکی از پذیرفته‌شده‌ها، عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اصفهان است و برای پیگیری وضعیت شهریه‌ها در تمام تجمع‌های تهران شرکت کرده. او می‌گوید، از زمانی‌که نتیجه انتخاب رشته آمده و متوجه شده‌اند شهریه سه‌برابر شده، دخترش از اتاق بیرون نمی‌آید، غذا نمی‌خورد و به‌شدت مضطرب است: «من از یکی از همسایه‌ها متوجه شدم که شهریه دانشگاه بالا رفته. در دانشگاه هم یکی از معاونان این را اعلام کرد و تازه فهمیدیم شهریه‌ها تا این میزان افزایش داشته است.
یعنی ما که در خود دانشگاه آزاد هستیم هم اطلاع نداشتیم قرار است اینقدر شهریه بالا برود.» به گفته او، سه‌برابر شدن شهریه، خلاف عرف است، این پذیرفته‌شده‌ها با استعدادند ازجمله دخترش: «دختر من پزشکی تعهدی اصفهان و کاشان هم رتبه آورده بود، تمام فیزیوتراپی‌های دولتی هم قبول شده بود، اما چون می‌خواستیم در شهر خودمان باشد، دانشگاه آزاد را انتخاب کردیم.» خانم «ت» برخلاف صحبت‌های مسئولان دانشگاه آزاد می‌گوید که در علوم پزشکی آزاد نجف‌آباد، از ۱۴۰ نفر پذیرفته‌شده، کمتر از انگشتان یک دست ثبت‌نام کرده‌اند.
برخی هم سهمیه بنیاد شهید داشتند و ۲۵ درصد کاهش شهریه شامل‌شان می‌شود. می‌گویند دو هزار نفر ثبت‌نام کرده‌اند. برای این افراد مستند بانکی ارائه دهند و نشان بدهند که این افراد ثبت‌نام کرده‌اند، چون چنین اتفاقی نیفتاده است. حتی یک چهارم این افراد هم ثبت‌نام نکرده‌اند.
مادر می‌گوید که توانایی پرداخت این شهریه را ندارند؛ مگر اینکه خانه‌شان را بفروشند و مستاجر شوند: «قبل از اینکه انتخاب رشته کنیم با چندین واحد دانشگاه آزاد تماس گرفتم و میزان شهریه‌ها را پرسیدم، همه می‌گفتند ۱۵ تا ۲۰ درصد افزایش شهریه خواهیم داشت، حتی بخش آموزش دانشگاه هم اعلام کرد که به آنها چیزی مبنی بر افزایش سه‌برابری شهریه‌ها ابلاغ نشده است، درحالی‌که این افزایش نجومی، در ششم تیرماه تصویب شده بود، اما به واحد‌ها اعلام نکرده بودند.» به گفته او، دانشگاه می‌گوید که هزینه‌های تمام‌شده دانشجوی پزشکی بالاست. اما چطور است که حالا یادشان آمده؟ آنها حالا منتظر نتیجه مذاکرت کمیسیون‌های آموزش و اصل ۹ مجلس نشسته‌اند: «امیدوارم اتفاق مثبتی بیفتد.»
ابلاغ مصوبه در دولت موقت
خانم «پ» ساکن تهران است، اما پزشکی آزاد اردبیل قبول شده. او می‌گوید که این اتفاق به‌صورت یکباره و غیرقانونی صورت گرفته است: «به ما گفتند که وزرا هم این مصوبه را امضا نکرده‌اند. یعنی زمانی‌که هنوز دولت جدید تشکیل نشده بود، شهریه‌ها افزایش پیدا کرد.» بخش مربوطه دانشگاه به‌طور مرتب به پذیرفته‌شده‌ها پیام می‌دهد و از آنها می‌خواهند برای ثبت‌نام اقدام کنند.
خانم «پ» می‌گوید؛ کسانی که مبلغ را کامل پرداخت نکرده‌اند بالای ۶۰۰ نفر هستند درحالی‌که سخنگوی دانشگاه آزاد تاکید دارد که فقط ۱۵۰ نفر برای ثبت‌نام اقدام نکرده‌اند: «ما الان ۴۴ نفریم که مبلغ ۱۰ و ۲۰ میلیون تومان پرداخت کرده‌ایم. قرار است از شنبه سر کلاس‌ها برویم. به من چیزی نگفته‌اند، اما سایر دانشجویان گفته‌اند که اگر تا اول آبان‌ماه شهریه ر ا پرداخت نکنند نمی‌توانند سر کلاس‌ها حاضر شوند.» دانشگاه آزاد به آنها اعلام کرده می‌توانند از کارنامه سبز سازمان سنجش استفاده کنند و سراغ اولویت‌های دیگرشان بروند، اما در یکی از تجمع‌ها در مقابل نهاد ریاست‌جمهوری، در تماسی که با سازمان سنجش گرفته شد، به آنها گفتند که به هیچ‌وجه امکان بررسی اولویت‌های بعدی نیست و نمی‌توان کارنامه سبز را فعال کرد.
با سرنوشت‌مان بازی کردند
آقای «ق» پذیرفته‌شده در رشته دندانپزشکی است، او ورودی بهمن‌ماه است و تا آن زمان مهلت پرداخت دارد. اهل کرمانشاه است و برای تحصیل در این رشته با خانواده به تهران نقل مکان کرده‌اند. خانه را فروخته‌اند و در تهران مستاجر شده‌اند. حالا، اما آقای «ق» می‌گوید که شهریه‌های جدید، با سرنوشتش بازی کرده: «تصور ما این بود که براساس میزان افزایش هر سال شهریه‌ها، امسال شهریه در بیشترین حالت به ۵۰ میلیون تومان می‌رسد، اما وقتی برای ثبت‌نام اقدام کردیم متوجه شدیم حداقل پرداختی ۹۰ میلیون تومان است.»
کلاس‌های رشته‌های پزشکی در دانشگاه آزاد تهران، از یکشنبه هفته گذشته آغاز شده و مسئولان دانشگاه هم به‌طور مرتب به آنها فشار می‌آورند تا واریزی‌ها را انجام دهند، در غیر این‌صورت نمی‌توانند انتخاب واحد کنند. او از اینکه کسی به عملکرد دانشگاه آزاد نظارتی ندارد، انتقاد می‌کند: «همه می‌گویند به ما ارتباطی ندارد، درحالی‌که دانشگاه آزاد، هیئت امنا دارد، وزیر بهداشت و وزیر علوم از اعضای هیئت‌امنا هستند و در تصمیم‌گیری‌ها دخالت دارند.
با این حال به نظر می‌رسد هیچ‌کس نمی‌تواند در امورات آن دخالت کند. وزیر بهداشت می‌گوید که ما نهاد ناظر بر دانشگاه آزاد نیستیم، درحالی‌که طبق بند «ک» ماده ۱۲ اساسنامه دانشگاه آزاد، اعضای هیئت‌امنای دانشگاه آزاد برای تعیین شهریه، پیشنهاد می‌دهند و اگر مثلاً وزارت بهداشت تایید نکند، از نظر قانونی نمی‌توانند آن را مصوب کنند. اما وزیر بهداشت می‌گوید که به آنها ارتباطی ندارد.»
او بررسی‌های زیادی کرده و اسناد بسیاری هم جمع‌کرده که نشان می‌دهد دانشگاه آزاد تخلف کرده است: «در دفترچه انتخاب رشته که از سوی سازمان سنجش منتشر شده، تاکید شده که نهاد‌های خصوصی که دانشجو پذیرش می‌کنند، موظفند در درگاه اطلاع‌رسانی خود قبل از انتخاب رشته، میزان شهریه را اعلام کنند. دانشگاه آزاد در دفترچه انتخاب رشته، شهریه رشته پرستاری را اعلام کرده، اما برای رشته‌های داروسازی، دندانپزشکی و پزشکی این‌کار را نکرده است.»
پذیرفته‌شده‌های رشته‌های پزشکی آزاد می‌گویند که بسیاری از دانشجویان هنوز شهریه‌هایشان را واریز نکرده‌اند و این تجمع‌ها ادامه دارد؛ در صورت بی‌نتیجه ماندن، شکایت می‌کنند: «حتی دیوان عدالت اداری هم می‌گوید که به آنها ارتباطی ندارد.»
پربينندهترين مطالب و خبرها
پربحثترين مطالب و خبرها
