اخاذی از اروپايي‌ها؛ تجارت پرسود القاعده!

به گزارش روزنامه نیویورک تایمز، القاعده با کشورهای اتحادیه اروپا مانند یک گروگان برخورد می‌کند؛ گروگانی که مجبور است برای آزاد کردن شهروندان خود از چنگ این گروه مبالغی میلیونی بپردازد و با همین پول‌ها ناخواسته به قدرت گرفتن هرچه بیشتر القاعده یاری رسانده است. بنا بر این گزارش بویژه شاخه القاعده در آفریقا از این بابت سودهای کلان برده است. این روزنامه در گزارشی بسیاری از این موارد را با جزییات ذکر کرده است. برخی از این موارد پیش‌تر برای افکار عمومی روشن شده است، اما جزئیات برخی دیگر تاز‌ه ‌هستند. نیویورک‌ تایمز نوشته است که تنها در سال گذشته میلادی القاعده و گرو‌ه‌های هم‌کیش با آن ۶۶ میلیون دلار اخاذی کرده‌اند که بیشتر آن از کشورهای اتحادیه اروپا بوده است.

القاعده و گرو‌ه‌های مشابه آن در گذشته از سوی برخی منابع معین حمایت مالی می‌شدند. اما اکنون پول‌هایی که از طریق اخاذی به دست می‌آیند، به یکی از منابع در‌آمد اصلی شبکه‌های تروریستی تبدیل شده است. این گروه‌ها به کمک این پول‌ها اعضای جدیدی به سوی خود جذب می‌کنند، سلاح می‌خرند و آموزش نظامی می‌دهند. بیشتر این مبالغ به دست شبکه القاعده در شمال ‌آفریقا (مغرب)، یمن و گروه الشباب در سومالی رسیده است. برای سیاستمداران اتحادیه اروپا همیشه روشن بوده که شاخه القاعده در آفریقا با استفاده از پول اخاذی خود را مجهز می‌کند. آن‌چه جدید است، فهرست طولانی و دقیقی است که نیویورک تایمز منتشر کرده است. کشورهای اروپایی از جمله آلمان با علم به این‌که این پول‌ها به قدرت القاعده می‌افزاید، مبالغی نجومی پرداخت کرده‌اند.

هیچ‌یک از این کشورها حاضر نیستند به تن دادن به این اخاذی اذعان کنند. وزرای خارجه اتریش، فرانسه، آلمان، ایتالیا و سوییس در ایمیل ‌یا تماس تلفنی با نیویوک تایمز این موضوع را رد کرد‌ه‌اند که به تروریست‌ها باج داده‌اند. این امر که آیا پرداخت خون‌بها به گرو‌ه‌های تروریستی کار درستی است یا نه، موضوعی است که جدل در مورد آن سال‌هاست که ادامه دارد. سیاستمداران همواره شکایت دارند که در برخورد با گروگان‌گیری انتخابی دشوار پیش رو دارند. از یکسو هر دولتی باید به فکر نجات جان شهروندانش باشد، اما تصمیم‌گیرندگان در وزارت خارجه هرکشوری هم‌زمان باید این را هم در نظر داشته باشند که با پرداخت پول به تروریست‌ها عملا به گروگان‌گیری یاری رسانده‌اند.

نیویورک تایمز می‌نویسد که شبکه القاعده در سطح بین‌المللی برای خود مدلی برای تجارت با پول‌های اخاذی شده ابداع کرده است. کشورهای اروپایی برای برملا نشدن باج دهی‌شان به القاعده، این پول‌ها را تحت عنوان "کمک‌به توسعه" پرداخت کرده‌اند. منبع نیویورک‌تایمز گفتگوهایی است که این روزنامه با کسانی که به گروگان گرفته شده‌اند، کرده یا با کسانی که میانجی بوده‌اند و سیاستمداران و کارمندان دولتی در ده کشور اروپایی، آفریقا و خاورمیانه. سیاستمدارانی که سابق بر این نقش میانجی را داشته‌اند به شرایط دشواری اشاره کرده‌اند که با آن روبرو بوده‌اند: تسلیم شدن به تروریست‌ها با علم کمک به این چرخه شیطانی یا نظاره‌‌گر کشته شدن انسان‌های بیگناه بودن.

نیویورک تایمز به یک نمونه از سال ۲۰۰۳ در رابطه با آلمان اشاره می‌کند که آن‌زمان یک مقام بلندپایه آلمانی ۵ میلیون یورو تحت عنوان رسمی "کمک به توسعه" به یک گروه رادیکال اسلامی باج داده بود که ۳۲ نفر را گروگان گرفته بودند. گروگان‌ها بجز یک ‌آلمانی که در شرایط سخت کویری مرده بود، همگی صحیح و سالم رها شدند. برای بسیاری از آلمانی‌ها این باج‌دهی هنوز هم سئوال برانگیز است. همان زمان نیز جدل‌های بسیار بر سر این که باید به تروریست‌ها باج داد یا نه، در رسانه‌های آلمان براه افتاد. هفته‌ها دولت آن‌زمان آلمان (ائتلاف سبزها و سرخ‌ها) تلاش کرد که ببیند آیا از راه حمله نظامی می‌تواند گروگان‌ها را نجات دهد یا نه. اما همه طرح‌ها بی‌ثمر ارزیابی شدند. در نهایت دولت تصمیم گرفت تا باج دهد. پس از آزادی گروگان‌ها نیز دولت هرگز توضیحی به افکار عمومی در این زمینه نداد. در موارد دیگر باج‌دهی که نیویورک تایمز در رابطه با سایر کشورهای اتحادیه اروپا منتشر کرده نیز، روند کار به همین صورت بوده است.