بافت تاریخی سمنان در معرض تخریب

گروه جامعه: خانه وکیل الرعایا سمنان از بناهای شاخص و ارزشمند دوره قاجار است که همانند تعداد زیادی از بناهای تاریخی کشور بدون آنکه در فهرست آثار ملی قرار داشته باشد یا اینکه در چهارچوب برنامه‌های حفاظتی خانه‌های تاریخی احیا شوند، در فهرست خانه‌های متروک رها شده اند. مشخص نیست چه اقدام موثری در جهت حفاظت از خانه وکیل الرعایا قرار است در پیش گرفته شود اما تصاویر تازه این بنا بیانگر وضعیت نابسامان و نگران کننده آن است. 

به گزارش ایلنا، خانه‌های تاریخی ایران پس از گذشت دهه‌ها، هنوز در شرایط بلاتکلیف باقی مانده‌اند. این بناها که گاه خصوصی یا موقوفه هستند و یا به دلیل اختلافات قدرالسهم مالکان خصوصی در فهرست آثار ملی ثبت نشده‌اند همچنان با وضعیت بحرانی مواجه هستند و خطر فرسایش و تخریب آن‌ها افزایش یافته است. این وضعیت برای خانه تاریخی وکیل الرعایا سمنان نیز پیش آمده است و این بنای تاریخی آخرین نفس‌های خود را در محله عمید طباطبایی سمنان طی می‌کند.  بلاتکلیفی خانه تاریخی برادر رییس الاطباء ناصرالدین شاه
خانه تاریخی وکیل الرعایا متعلق به سیدرحیم عمید طباطبایی، برادر رییس الاطباء ناصرالدین شاه قاجار است. سید رحیم عمید طباطبایی معروف به وکیل الرعایا، از شخصیت‌های برجسته دوران قاجار در سمنان بود که پسرش دوست آیت الله کاشانی از رهبران انقلاب مشروطه بود. خاندان عمید طباطبایی موقوفه بسیاری در سمنان دارند و در دوره‌ای نیز متولی کاروانسرای ثبت جهانی شده آهوان در سمنان بودند. 

حالا براساس تصویری که بعد از یک دهه از خانه تاریخی وکیل الرعایا سمنان منتشر شده است، وضعیت این بنای تاریخی به شدت بد است و بخش‌های از آن تخریب و فروریخته است. خانه تاریخی وکیل الرعایا که از بناهای قاجاری شهر سمنان است هنوز ثبت ملی نشده و فعالین میراث فرهنگی استان سمنان که تصاویر این خانه قاجاری را در اختیار ایلنا قرار داده‌اند معتقدند که باید با ثبت ملی این اثر از تسریع در مرگ تدریجی آن جلوگیری کرد. 

تکدانه بافت تاریخی سمنان در معرض ریزش است
خانه وکیل الرعایا در محله عمید طباطبایی سمنان و درست پشت بقعه تاریخی امامزاده سی سر قرار گرفته تا دهه ۶۰ کاربری مسکونی داشت و نیره طباطبایی، دختر وکیل الرعایا در آن زندگی می‌کرد. اما با متروک شدن این بنای تاریخی در دهه ۶۰ تاکنون نه وزارت میراث فرهنگی و اداره کل میراث فرهنگی استان سمنان و نه بازماندگان وکیل الرعایا هیچ سراغی از این بنای تاریخی نگرفته‌اند و بافت تاریخی سمنان در حال از دست دادن یکی از تکدانه‌های قاجاری خود است. 

حسین ترحمی (فعال میراث فرهنگی سمنان)گفت: در صورتی که اداره میراث فرهنگی استان سمنان و دفتر ثبت آثار تاریخی در وزارت میراث فرهنگی برای ثبت ملی خانه تاریخی وکیل الرعایا که به دلیل ساختار معماری خشتی در معرض آسیب‌های ناشی از بارش و رطوبت است به سرعت اقدام نکنند، ممکن است این اثر تاریخی که زیر فشار فرسایش است بزودی فرو بریزد. 

تصاویر ارسال شده به ایلنا نیز مشخص می‌کند که خانه تاریخی وکیل الرعایا با بیش از ۱۵۰ سال قدمت دستخوش فرسایش جدی شده و بخش‌هایی از بنا تخریب و بخش‌های دیگر نیازمند رسیدگی فوری هستند. براساس تصاویر ارسال شده بخشی از خانه وسیع وکیل الرعایا سمنان در ساخت و سازهای بناهای اطراف تصرف شده و هم اکنون بخش‌های باقیمانده و واجد ارزش ثبت ملی این اثر تاریخی نیز با وضعیت بدی مواجه است. 

این فعال میراث فرهنگی سمنان گفت: اتفاقات نامناسبی در بافت تاریخی سمنان رخ می‌دهد و برخی بناتهای تاریخی و ساباط‌ها در طرح‌های عمرانی و شهری بدون سروصدا تخریب می‌شوند و فریاد دوستداران میراث فرهنگی نیز به جایی نمی‌رسد.