محمدعلی سبحانی درباره بازتاب و تاثیر نامه آقای خاتمی بهبان کیمون گفت: قبل از هر چیز جای تاسف دارد که کشور ما به دلیل خاصی نمیتواند بهره زیادی از سرمایهای چون آقای خاتمی ببرد. وی گفت: جای تاسف بیشتر دارد که بسیاری از سران کشورها و روسای جمهور فعلی و سابق و چهرهای فرهنگی و سیاسی دنیا مدام به آقای خاتمی نامه مینویسند و از او دعوت یا تقاضای ملاقات دارند اما متاسفانه در داخل برای بهرهگیری از این سرمایه ملی و اجتماعی فراهم نیست.
این تحلیلگر مسایل بینالمللی بیان کرد: آقای خاتمی در اوایل قرن جدید و در آن شرایط بینالمللی٬ موضوع مهم گفتوگوی تمدنها را مطرح کردند که به این علت٬ تا به امروز ایشان٬ جایگاه خاصی در فضای بینالمللی دارند. سفیر اسبق ایران در اردن افزود: بعد از اتمام دوره ریاست جمهوری آقای خاتمی در ایران٬ به جای اینکه از این توان و قدرت برای دستیابی به این گونه اهداف استفاده شود٬ بهره کافی برده نشد.
سبحانی با اشاره به کنفرانس جهان علیه خشونت و افراطیگری٬ تصریح کرد: در این کنفرانسی که از سرتاسر دنیا در آن سران کشورها حضور داشتند٬ تقاضاهای بسیاری برای دیدار با آقای خاتمی مطرح شده بود که این موضوع نشان میدهد آقای خاتمی به عنوان یک چهره برجسته چقدر میتواند در حل مشکلات تاثیرگذار باشند. وی با بیان اینکه در دوران ریاست جمهوری آقای خاتمی تصویر مثبتی از ایران در جهان ترسیم شد٬ گفت: جای تامل دارد که در ایران کنفراسی تشکیل میشود برای مقابله با افراطیگری و خشونت اما از سرمایههای چون آقای خاتمی استفاده نمیشود.
سفیر اسبق ایران در سوریه افزود: اطلاع دارم غیر از نامه آقای خاتمی به دبیر کل٬ برخی از سران کشورها و رجال فکری و فرهنگی نامههایی نوشتهاند و از آقای خاتمی میخواهند در موضوع مقابله با گسترش خشونت فعال باشند و مسئله گفتگوی تمدنها را مطرح میکنند. سبحانی گفت: علاوه بر رجال خارجی٬ بعضی از مراجع و چهرههای فرهنگی و فکری داخلی نیز از ایشان چنین تقاضایی را همیشه دارند که آقای خاتمی میتواند در مسئله خشونت، تروریسم و افراطیگری نقش مثبتی را ایفا کند.
وی در باره نامه اخیر آقای خاتمی به بانکیمون گفت: اینگونه تلاشها این امید را به وجود میآورد که حتما توانایی در کنترل خشونت و حل مشکلات میتواند وجود داشته باشد و کشور ما از چنین سرمایههایی که در اختیار دارد٬ باید برای منافع و مقابله با خشونت استفاده کند. این کارشناس مسائل بینالمللی تصریح کرد: از آنجایی که کشوری مانند اسرائیل که دشمن اصلی مذاکرات هستهای ایران و کشورهای ۱+۵ است و افراطیگری را در سراسر جهان رهبری میکند٬ این گونه نامهها در روند مذاکرات بسیار موثر است و میتواند مسیر اسلامهراسی و اسلامستیزی را تغییر دهد و گفتمان اصلاح طلبی و اعتدال گرایی را جایگزین آن کند.
سبحانی گفت: باید بتوانیم از چنین سرمایهای که شاید بعضی از کشورها حاضرند میلیاردها دلار خرج کنند که آن را به دست بیاورند٬ استفاده و بهر هبرداری کنیم و شرایطی را فراهم کنیم که حداقل آقای خاتمی در سطح بین المللی به عنوان یک چهره فرهنگی و سیاسی فعال شوند. وی اضافه کرد: این موضوع به نفع منطقه و جهان اسلام و در کاهش اسلام هراسی و اسلام ستیزی بسیار موثر خواهد بود و امروز آقای خاتمی نیز در این بعد احساس مسئولیت کرده و وارد این بحث شدهاند.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی در باره شرایط منطقهای نیز تصریح کرد: امروز منطقه ما وضعیت بسیار خطرناکی دارد و روز به روز شاهد افزایش و گسترش صدای افراطیگری هستیم لذا باید بتوانیم از ظرفیتهای فرهنگی خود برای افزایش صدای اعتدال در این فضا و موقعیت استفاده کنیم و بپذیریم آقایان خاتمی و هاشمی از این سرمایههای ما هستند. سبحانی گفت: مراجعات زیادی از داخل و خارج وجود دارد و تقاضا میکنند آقای خاتمی به عنوان یک سمبل در مسئله عدم خشونت و گفتگوی تمدنها که ریاست آن در سازمان ملل به عهده ایشان است فعال شوند. ما هم باید در داخل تلاش کنیم این شرایط برای آقای خاتمی مهیا و فراهم و به طور جدی آن را دنبال کنیم.
این کارشناس مسائل بینالمللی گفت: مرکز گفتگوی تمدنها ظرفیت بسیار خوبی دارد و در این هیاهویی که صدای افراطیگری در سرتاسر جهان بلند شده است٬ میتواند از این ظرفیت در جهت مقابله با افراطیگری و خشونت استفاده کند. وی در پایان گفت: امروز فضایی شکل گرفته است که صدای افراط بسیار بلند است لذا باید تلاش کنیم از ظرفیتهای داخلی، تاریخی و فرهنگی خود برای افزایش صدای همگرایی، اعتدال و اصلاح طلبی استفاده کنیم؛ چارهای جز حرکت به این سمت در وضعیت کنونی نداریم.