داریوش احمدیان
تلاش دونالد ترامپ برای از کار انداختن توافق هستهای میان ایران و گروه ۵+۱ و همچنین مخالفت و اعتراض صریح و شفاف اتحادیه اروپا با این اقدام ایالات متحده موضوعی است که در ماههای اخیر بارها به آن پرداخته شده است. مقامات ایرانی با استقبال از مواضع کشورهای اروپایی در برابرترامپ بر این عقیدهاند که سه کشور اروپایی حاضر در مذاکرات هستهای و همینطور مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا میبایست با صراحتی بیشتر در برابر اقدامات منفی دولتترامپ در اجرای مفاد برجام و رفع تحریمها موضعگیری کرده و اعتراضات خود را به اصطلاح عملیاتیتر کنند.
واقعیت آن است که شکاف ایجاد شده میان آمریکا و اروپا تا همینجا هم بسیار کم نظیر بوده است و نباید و نمیتوان به سادگی از کنار آن عبور کرد. این مهم که بر اثر اتخاذ سیاست «برد - برد» تیم سیاست خارجی دولت اعتدال حاصل شده است موضوعی است که در سالهای گذشته که جامعه جهانی از کشورهای دوست و همراه تا رقیب و دشمن علیه ایران شده و قطعنامههای تحریمی را اجرا میکردند به مخیله بسیاری هم خطور نمیکرد.
اما در خصوص آنکه مقامات کشورمان خواستار صراحت و اقدامات عملی بیشتری از سوی طرفهای اروپایی هستند باید گفت که این مسئله نیازمند الزاماتی است. دنیای امروز دنیای «بده - بستان» است و نمیتوان در سطح بینالملل انتظار داشت کشوری برای رضای خدا بیشتر از وظیفهاش قدمی بردارد! کشورهای اروپایی زمانی بیشتر از امروز در برابر کارشکنیهای دولت دونالدترامپ خواهند ایستاد که دولت ایران مسیری را برای آغاز گفتگوها درباره پروندههای اختلافی در حوزههایی همچون حقوق بشر، مقابله باتروریسم، بحران منطقه و... بگشاید. نمیتوان از یکسو انتظار ایستادن اروپا در کنار ایران در موضوع برجام و رفع تحریمها را داشت و از طرف دیگر به دیگر موضوعات تنشزای موجود توجهی نشان نداد.
به نظر میآید که چه خوشمان بیاید چه نه از این واقعیت گریزی نیست که برای حفظ وضعیتی که در آن تحریمهای پرونده هستهای به واسطه برجام رفع شده است و همچنین مقابله با کارشکنیهای دولتترامپ راهی جز رفع نگرانیهای کشورهای اروپایی در پروندههای اختلافی دیگر نباشد و اگر به واقع در پی آن هستیم که اتحادیه اروپا در عمل هم مقابل آمریکا بایستد باید ما هم گامهایی را برداریم. بدیهی است که برداشتن این گامها قطعا به معنای تسلیم شدن در برابر خواستههای زیادهخواهانه طرفهای مقابل نیست و میتوان در موضوعات دیگر هم همچون پرونده هستهای با حفظ خطوط قرمز به تنشزدایی پرداخت.