محمد توکلی
در این روزها و همزمان با خروج آمریکای ترامپ از برجام شاهد آن هستیم که توصیههایی در باب لزوم حفظ وحدت و انسجام ملی مطرح میشود. بدیهی است که اگر بخواهیم در شرایط سخت امروز و روزهای سختتر آینده با قدرت به راه خود ادامه دهیم راهی جز انسجام و وحدت و پرهیز از تفرقه و دوقطبیسازیهای بی مبنا نداریم اما آیا وحدت با دستور و بی مقدمه حاصل میشود؟!
بیاییم به چند سال قبل بازگردیم؛ به همان روزهایی که ایران و گروه ۵+۱ از دست یافتن به برجام خبر دادند. در آن روزها رییسجمهور روحانی اعلام کرد حالا زمان برجام دوم است. او در توضیح مقصودش گفت برجام، برنامه جامع اقدام مشترک برای حلوفصل پرونده هستهای بود و برجام داخلی، برنامه جامع اقدام مشترک همه چهرهها و گروههای سیاسی برای حل مشکلات اقتصادی مردم. در آن روزها چندان توجهی به این دعوت به وحدت نشد و حتی جناح تندرو با این عبارت که «با ’فتنهگران‘ وحدت نمیکنیم» به مقابله با اجرای برجام داخلی و در مرحله بعد کلیت برنامههای دولت در حوزههای مختلف پرداختند. اندکی که گذشت رهبر جریان اصلاحطلبی از «آشتی ملی» سخن گفت و خواستار آن شد که شکاف ایجاد شده بر اثر وقایع۸۸ کاهش یابد و یک آشتی واقعی در میان سیاسیون و در طیفهای مختلف جامعه شکل بگیرد.
این پیشنهاد هم با اقبال مواجه نشد و شاهد بودیم که نگاه بخشی از تصمیمگیران ارشد نظام به مقوله آشتی ملی با دیدگاه سیدمحمد خاتمی متفاوت بود. جریان اصلاحات هنگامی که از برقراری «آشتی ملی» هم ناامید شد به سراغ «گفتگوی ملی» رفت و به بزرگان کشور و دیگر تصمیمسازان نظام پیشنهاد کرد تا فضای لازم را برای «گفتگوی ملی» ایجاد کنند. با وجود چراغ سبز اولیه به این پیشنهاد و تلاشهایی که معاون اول رییسجمهور در این موضوع به کار گرفت اما تغییر محسوسی که نشانگر عزم جزمی برای برقراری میز گفتگوی ملی باشد دیده نشد. حال به نقطهای رسیدهایم که محکوم به وحدت هستیم.
مطابق همیشه تاریخ معاصر ایران فشار عامل بیگانه وضعیتی را ایجاد کرده است که جز با اتحاد و پرهیز از تفرقه نمیتوان از این گردنه سخت عبور کرد. مشکل بزرگ بر سر راه تحقق وحدت اما از اینجا آغاز میشود که مقدمات اتحاد که برجام داخلی، گفتگوی ملی و آشتی ملی بوده است را به معنای واقعی نادیده گرفتهایم و حاضر به حلوفصل اختلافات باقی مانده نیستیم.
تا مقدمات و الزامات وحدت ملی مورد توجه قرار نگیرد چگونه میتوان به اجرایی شدن وحدت و پرهیز از تفرقه امیدی داشت؟ ! زمان چندانی باقی نمانده است؛ پس لازم است تا بیشتر از این دیر نشده از گذشتهها عبور کنیم و با شنیدنِ «دیگری» و مدارا، وحدت ملی را به نمایش بگذاریم؛ وحدتی با حضور همه مردم ایران.