صادق صدرایی
روز گذشته بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت در گفتگویی از این نکته گفته است که اگر دخالتهای بیرون وزارتخانه تحت مدیریتش در کار او در هنگام بستن قراردادهای نفتی نبود و به عنوان مثال پنج قرارداد همچون قرارداد نفتی با شرکت توتال امضا شده بود و یا اجازه صادرات چهار میلیون بشکه نفت در روز صادر شده بود، امروزترامپ نمیتوانست به سادگی تحریمهای گذشته را بازگرداند.
آنچه وزیر نفت میگوید سخن نادرست یا غیرواقعی نیست و با توجهی بیشتر به ساختار تحریمها و بازار نفت میتوان به این نتیجه رسید که این هر دو (هم افزایش تعداد قراردادها با شرکتهای مشابه توتال و هم افزایش صادرات نفت) میتوانست بر سر راه بازگشت تحریمها موانعی را ایجاد کند. مخاطب اعتراض و انتقاد زنگنه گروههای فشار خارج از دولت است که با نفوذی که در مراکز تصمیمگیری دارند توانستند موانعی را بر سر راه برنامههای وزارت نفت ایجاد کنند. اما واقعیت آن است که مخاطب این اعتراض بیشتر از آنکه دیگران باشند شخص وزیر نفت و رییسجمهور است. هنگامی که فرد با سابقهای مانند بیژن زنگنه که در مدیریت خود مشهور به تعارف نداشتن و صریح بودن است این چنین در برابر فشارهای بیرونی اظهار عجز میکند و در عمل هم نتوانسته است برنامه خود برای افزایش صادرات نفت و انعقاد قراردادها را اجرایی کند از سایر وزرا و مسئولان دولتی چه انتظاری میتوان داشت؟!
آنچه «شیخالوزرا» دولت روحانی میگوید مثالی است از دولتی که با انفعال خود وضعیتی را ایجاد کرده است که در کمتر از یک سال از انتخاب مجدد حسن روحانی حتی نقاط قوت کارنامهاش هم به تدریج کمرنگ و ناپیدا شده است. در بحران اقتصادی چند ماه اخیر شاهد بودیم که بسیاری از حامیان دولت از رییسجمهور خواستند تا ریشههای مشکلات را صادقانه و با صراحت به مردم بگوید. اما آنچه در عمل دیدیم نه صراحت و صداقت مقامات دولتی در بیان مشکلات بلکه دادن امید واهی و درشتگویی به مقامات خارجی بوده است. مشکل اصلی و اساسی در رابطه میان دولت و مردم آن است که مسئولان دولتی و در رأس آنان رییسجمهور دچار این برداشت نادرست از ایجاد وحدت در کشور است که سکوت و نگفتن واقعیتها سبب به وجود آمدن وحدت ملی خواهد شد.
همین نگاه نادرست سبب آن شده است که وزیر نفت، امروز که شرکتهای خارجی یکی یکی در حالترک ایران هستند از سنگاندازیها بگوید و رییس دولت هم به جای بیان واقعیتهای تلخ این روزهای اقتصاد از امید به آینده سخن بگوید و دنبال وحدت نمایشی با رقیبانش باشد!