رضا صادقیان
حل شدن میلیونها تن نمک پشت سد گتوند بحران جدیدی در محیط زیست استان خوزستان را رقم زده است. بحران آب از یک سو و حال با بحران نمک نیز روبهرو هستیم. سازه آبی که به عنوان یکی از بزرگترین طرحهای «مهندسی بومی» عنوان شده و رییس دولت وقت نیز برای افتتاح آن شخصا حضور یافته بود، حال بخش جدا نشدنی از بحران آب خوزستان را شکل داده است. سد گتوند به «سد نمک» تبدیل شده است.
هفته گذشته جلسهای با حضور رییس مجلس شورای اسلامی، وزیر نیرو، کشاورزی و ریاست سازمان محیط زیست با مجمع نمایندگان استان خوزستان برگزار شد که طی آن نمایندگان مردم خواستار رفع دغدغه کم آبی و بحران شوری آب بودند. سخن نماینده مردم آبادان درباره نابودی نخیلات به واسطه شوری آب نیز در این جلسه پررنگتر از سایر دغدغهها بود. سخنان نمایندگان در آن جلسه بازگو کننده وضعیت بحرانی-وخیم آب در شهرهای خوزستان است. از کلام و سخن آنها برداشت مثبت و امیدوار کننده فهم نمیشد، اما آنچه بیش از کمبود و نبود آب مطرح باشد اشاره به گرفتاری جدید خوزستان است، دشواری که شوری آب سد گتوند به آن افزوده شده است و به نظر میرسد طرح و برنامهای برای رفع چنین معضلی هنوز اندیشه نشده است.
علی لاریجانی در همان جلسه از طرح دانشگاه تهران برای رفع شوری آب پشت شد سخن میگوید، طرحی که هنوز مشخص نیست با انتقال آب به وسیله لولهگذاری قرار است مرتفع گردد و یا برنامهای دیگر در میان است. به عنوان مثال؛ ریاست مجلس میگوید: برای سد گتوند باید فکری به حالش کرد. بیتردید حل بحران آب در خوزستان و حل بحران سد نمکی گتوند نیازمند طرح و برنامهای قابل اجرا و عملی است، ولی اشاره و طرح موضوع نه تنها کمکی به حل شوری آب نمیکند بلکه با امروز و فردا کردن و انتظار کشیدن هیچ گرهای از معضل فعلی آب در استان خوزستان گشوده نخواهد شد.
از سویی دیگر، معضل آب نه تنها خوزستان که سایر شهرهای مرکزی را نیز در بر گرفته است و هنوز راهی برای عبور از چنین بحرانی به صورت عملی از سوی مسئولان مربوطه طرح و اجرا نشده است. امید آنکه با پیگیری نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی طرحی کارشناسی شده درباره سد گتوند به اجرا گذاشته شود و شر نمک را از سر این استان زر خیز دور کنند؛ همزمان لازم است تحقیقی از سوی کارشناسان و کمیسیونهای تخصصی مجلس نیز آغاز شود و علت احداث سد مخرب و نمکین گتوند با وجودی که خبرگان به کوه نمک در پشت سد تذکرات کارشناسی شدهای به عوامل اجرایی داده بودند انجام شود. شاید با انجام چنین تحقیقاتی از اجرایی شدن پروژههای فرصت سوز دیگر جلوگیری و بیش از این شهرها و استانهای کشور را گرفتار بحرانهای غیرکارشناسی شده مدیران و مسئولان امر نگردد. چنین باد.