گروه سیاسی: اعلام اجرایی شدن کانال ویژه تجارت میان ایران و اروپا با واکنشهای متفاوتی روبرو شده است. برخی بر این باور هستند که اینستکس میتواند آغاز مسیری باشد که در نهایت به حفظ برجام میانجامد، گروهی همچون مسئولان دستگاه سیاست خارجی کشور آن را گامی به جلو اما ناکافی میدانند، گروهی دیگر آن را در برابر مانعتراشیهای ایالات متحده ضعیف دانسته و محکوم به شکست میدانند و...
اما در میان این واکنشها شاید جالب توجهترین آن را از سوی رسانههای موسوم به دلواپس و بخشهای خبری صداوسیما شاهد بودیم. آنان از یک سو اتحادیه اروپا را همراه و همداستان دولت ترامپ میدانند که برای فریب مذاکرهکنندگان ایرانی در حال ایفای نقش «پلیس خوب» است و از طرف دیگر آمریکا را بهعنوان کشوری معرفی میکنند که مخالف مسیر انتخابی از سوی همین دولتهای اروپایی برای حفظ برجام است. از این تناقض که گذر کنیم به اظهارنظر متناقض مهمتری میرسیم که جای بحث و بررسی بیشتری دارد.
هنگامی که واکنش دلواپسان به عملیاتی شدن اینستکس را مورد دقت قرار میدهیم شاهد آن هستیم که این افراد معتقدند این کانال ویژه مالی میان ایران و اروپا تنها به غذا و دارو محدود میشود و در نتیجه اهمیتی ندارد. به بیان دیگر از نگاه رسانههای جناح تندرو، ایران با وجود تحریمها نیز میتواند مسائل مرتبط با دارو و غذا را حل و فصل کند.
نکته تناقضآمیز این نوع اظهارنظرها آن است که همین افرادی که امروز معتقدند سازوکار اینستکس به دلیل آن که به غذا و دارو محدود میشود پذیرفتنی نیست همانهایی هستند که بارها نسبت به اثر منفی تحریمها بر تامین دارو و در نتیجه تبعات خطرناکش بر سلامت و جان بیماران اعتراض داشتهاند. به واقع مشخص نیست که اگر از منظر این افراد کمیاب و نایاب شدن داروها و به خطر افتادن جان انسانها به علت تحریمها است چرا بر طبل مخالفت با کانال ویژه مالی که شاید بتواند فشار ناشی از اجرایی شدن این بخش از تحریمها را کاهش دهد میکوبند و اگر بر این باور هستند که ایران برای تامین نیازهای دارویی خود نیازی به اینستکس ندارد چرا علت مشکلات بیشمار پیشآمده در این بخش را تحریمهای آمریکا میدانستند؟!
در حوزه مواد غذایی نیز نیازی نیست چندان به تحقیق و بررسی بپردازیم و تنها کافی است وضعیت بازارها را در پیش و پس از تحریمهای اعمال شده بعد از خروج آمریکا از توافق هستهای با هم مقایسه کنیم. با چنین مقایسه گذرایی به سادگی روشن خواهد شد که تحربمها و موانع جدی بر سر نقل و انتقال پول سبب چه آثار منفی ملموسی بر بازار مواد غذایی و در نتیجه معیشت روزمره مردم شده است.
مطلب آخر؛ بدیهی است که اینستکس نمیتواند تمامی منافع اقتصادی کشورمان از توافق هستهای را حفظ کند اما آیا میتوان در این شرایط سخت به دلیل آن که نمیتوانیم به صد در صد خواستهها دست یابیم، از به دست آوردن چهل درصد آن هم صرف نظر کرده و کشور را به سمت صفر و زیر صفر حرکت دهیم؟!