تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۱۷ ساعت ۰۸:۱۸
کد مطلب : ۱۹۸۷۳۰
خواجه عبدالله انصاری و انتخابات مجلس یازدهم!
مهدی نورمحمدزاده
خواجه عبدالله انصاری، با مناجات‌های عاشقانه و عارفانه اش در تاریخ ادب و عرفان ما شناخته شده است، اما جالب است که همین فقیه اهل شعر و عرفان، شیخی سخت‌گیر و متعصب هم بوده و دشمنی عجیبی با اهل کلام و فلسفه داشته است. حتی یک بار مردم هرات را آنچنان بر علیه واعظی که کلامش بوی فلسفه می‌داد، شورانده بود که مردم نه تنها خانه واعظ را آتش زدند بلکه او را از شهر هم بیرون انداختند! سئوال مهمی است که صاحب چنان روحیه لطیف و شاعرانه و مطلع از عوالم عرفان و معرفت، چگونه می‌تواند تا به این حد ستیزه‌جو و سخت‌گیر در برابر دگراندیشان باشد و به هیچ وجه افکار مخالف خودش را تحمل نکند؟!
به نظرم بخش مهمی از پاسخ این سئوال را باید در تعریف «نسبت میان خود و حقیقت» در منظومه فکری خواجه جستجو کرد. انکار مطلق عقاید دیگران، حاصل مطلق اندیشی است و مطلق اندیشی معلول اندیشه «اتصال دائم و کامل به حقیقت»! هر کس خودش را متصل به حقیقت مطلق ببیند، از جایگاه علم مطلق به عالم و انسان می‌نگرد و خیلی راحت دچار قضاوت‌های صفرویکی می‌شود. اندیشه اتصال به حقیقت گاهی واقعی است مانند آنچه از رفتار خضر در قرآن آمده است، و در بسیاری موارد خیالی و حاصل توهمات علمی و عرفانی مانند آنچه غالب مدعیان تاریخ، شعارش را داده اند!
قصد قیاس ندارم، اما برخی اتفاقات حذفی و سخت‌گیرانه در حوزه سیاست جامعه امروزمان را نمی‌توان صرفا در چارچوب اختلافات سیاسی معمول و رقابت‌های جناحی مرسوم توجیه و تفسیر کرد. واضح‌تر بگویم، حذف گسترده و عدم احراز صلاحیت برخی کاندیداهای شاخص مجلس یازدهم با عناوین مبهم اقتصادی و اعتقادی که چندان هم مقبول افکار عمومی جامعه قرار نگرفته است، امری فرا سیاسی و فراجناحی به نظر می‌رسد. نشانه این ادعا هم اعتراض برخی اهالی منصف عالم سیاست از طیف اصولگرایان مانند احمد توکلی و عزت‌الله ضرغامی به نتایج نگران‌کننده این رویه می‌باشد.
هرچند منکر این هم نباید بود که برخی از رد صلاحیت‌ها، کاملا منطقی و عقلانی بوده و مستندات قانونی هم برای آن وجود دارد، اما به نظر می‌رسد برخی از موارد عدم احراز صلاحیت مخصوصا در برخی چهره‌های شاخص مجلس دهم، ناشی از مواضع و بیانات انتقادی آنها در موضوعات مختلف جامعه است که این موضوع، شبهه عدم تحمل نظرات و تفکرات انتقادی را ایجاد می‌کند. باید امیدوار بود که با رفتار صحیح و دقیق مجریان قانون، اجازه طرح چنین شبهاتی در متن جامعه داده نشود. خدا کند در فرصت باقیمانده چنین اتفاقی بیفتد و الا این نوع حذف کاندیداهای منتقد، همانند دوران خواجه عبدالله انصاری، معلول اندیشه «اتصال به حقیقت» تفسیر خواهد شد و بی شک مورد قضاوت آیندگان قرار خواهد گرفت!
خواجه عبدالله انصاری، با مناجات‌های عاشقانه و عارفانه اش در تاریخ ادب و عرفان ما شناخته شده است، اما جالب است که همین فقیه اهل شعر و عرفان، شیخی سخت‌گیر و متعصب هم بوده و دشمنی عجیبی با اهل کلام و فلسفه داشته است. حتی یک بار مردم هرات را آنچنان بر علیه واعظی که کلامش بوی فلسفه می‌داد، شورانده بود که مردم نه تنها خانه واعظ را آتش زدند بلکه او را از شهر هم بیرون انداختند! سئوال مهمی است که صاحب چنان روحیه لطیف و شاعرانه و مطلع از عوالم عرفان و معرفت، چگونه می‌تواند تا به این حد ستیزه‌جو و سخت‌گیر در برابر دگراندیشان باشد و به هیچ وجه افکار مخالف خودش را تحمل نکند؟!
به نظرم بخش مهمی از پاسخ این سئوال را باید در تعریف «نسبت میان خود و حقیقت» در منظومه فکری خواجه جستجو کرد. انکار مطلق عقاید دیگران، حاصل مطلق اندیشی است و مطلق اندیشی معلول اندیشه «اتصال دائم و کامل به حقیقت»! هر کس خودش را متصل به حقیقت مطلق ببیند، از جایگاه علم مطلق به عالم و انسان می‌نگرد و خیلی راحت دچار قضاوت‌های صفرویکی می‌شود. اندیشه اتصال به حقیقت گاهی واقعی است مانند آنچه از رفتار خضر در قرآن آمده است، و در بسیاری موارد خیالی و حاصل توهمات علمی و عرفانی مانند آنچه غالب مدعیان تاریخ، شعارش را داده اند!
قصد قیاس ندارم، اما برخی اتفاقات حذفی و سخت‌گیرانه در حوزه سیاست جامعه امروزمان را نمی‌توان صرفا در چارچوب اختلافات سیاسی معمول و رقابت‌های جناحی مرسوم توجیه و تفسیر کرد. واضح‌تر بگویم، حذف گسترده و عدم احراز صلاحیت برخی کاندیداهای شاخص مجلس یازدهم با عناوین مبهم اقتصادی و اعتقادی که چندان هم مقبول افکار عمومی جامعه قرار نگرفته است، امری فرا سیاسی و فراجناحی به نظر می‌رسد. نشانه این ادعا هم اعتراض برخی اهالی منصف عالم سیاست از طیف اصولگرایان مانند احمد توکلی و عزت‌الله ضرغامی به نتایج نگران‌کننده این رویه می‌باشد.
هرچند منکر این هم نباید بود که برخی از رد صلاحیت‌ها، کاملا منطقی و عقلانی بوده و مستندات قانونی هم برای آن وجود دارد، اما به نظر می‌رسد برخی از موارد عدم احراز صلاحیت مخصوصا در برخی چهره‌های شاخص مجلس دهم، ناشی از مواضع و بیانات انتقادی آنها در موضوعات مختلف جامعه است که این موضوع، شبهه عدم تحمل نظرات و تفکرات انتقادی را ایجاد می‌کند. باید امیدوار بود که با رفتار صحیح و دقیق مجریان قانون، اجازه طرح چنین شبهاتی در متن جامعه داده نشود. خدا کند در فرصت باقیمانده چنین اتفاقی بیفتد و الا این نوع حذف کاندیداهای منتقد، همانند دوران خواجه عبدالله انصاری، معلول اندیشه «اتصال به حقیقت» تفسیر خواهد شد و بی شک مورد قضاوت آیندگان قرار خواهد گرفت!
