اوضاع‌فعلی‌كشور را با چه‌زمانی باید مقایسه‌کرد؟

کورش شفیعی‌ایران‌نژاد

---

گروه سياسي: دو دوست اندیشمند تصمیم به صحرانوردی گرفتند و عازم کوه و دشت شدند... شب هنگام؛ چادری برپا نموده و در زیر چادر به خواب رفتند. نیمه‌هاي شب یکی از آن دو بیدار شد و به آسمان نگاه کرد. رفیقش را هم بیدار نمود و پرسید: نگاهی به آن بالا بینداز و به من بگو چه مي‌بینی؟
رفیقش گفت: میلیونها ستاره مي‌بینم!
پرسید: و چه نتیجه‌اي می‌گیری؟
رفیقش گفت: در عالم معنا؛ نتیجه مي‌گیرم که خداوند بزرگ است و ما چقدر در این دنیا حقیریم. در عالم ستاره شناسی؛ نتیجه مي‌گیرم که زهره در برج مشتری است، پس باید اوایل تابستان باشد و در عالم فیزیک؛ نتیجه می‌گیرم که مریخ در محاذات قطب است، پس ساعت باید حدود سه بعد از نیمه شب باشد! دوستش سری تکان داد و گفت: نه! عزیز من! نتیجه اول و مهم تری که باید بگیری این است که چادر ما را برده اند!
واقعیت این است که:
هنوز؛ انتظاراتِ پدیدآورندگان حماسه 24 خرداد، از عملکرد دولت تدبیر و امید بطور کامل برآورده نشده است. هنوز؛ بسیاری از مطالباتی که مردمِ طرفدار اصلاح و اعتدال -مخالفِ تمامت‌خواهی و تندروی - در ذهن خود داشته و دارند، محقق نشده و در برخی موارد، آنها حتی نشانه‌هايي امیدبخش از امکان تحققِ خواسته‌هاي ابتدایی و برحق خود را، مشاهده نمی کنند.

هنوز تغییرات انجام شده در مدیریت‌های کلان و میانی کشور، در تطابق کامل با خواست عمومیِ ملت نیست. هنوز مخالفان رأی و انتخاب ملت - همان طرفداران سوء‌مدیریتها و بی‌تدبیری‌هاي پیشین-، طلبکارانه بر مواضع خود پای مي‌فشارند و بواسطه رانت‌هايي که برخوردارند و نفوذی که در رسانه ملی و برخی مطبوعات و رسانه‌ها و تریبون‌هاي رسمی دارند؛ دولتِ برخواسته از خواست و اراده ملت را با اهرم‌هاي قدرتِ پنهان خود مي‌نوازند و ظفرمندانه مي‌تازند...

حال با این اوصاف؛ آیا اولین و مهم‌ترین چیزی که در نگاه به عملکرد دولت تدبیر و امید مي‌بینیم همین‌هاست؟ در زمینه ارزیابیِ عملکرد چندماهه دولتی که هنوز حتی رضایت طرفداران خود را نیز بطور کامل جلب نکرده و میراث دار انبوهی از نابسامانی‌هاي پیشین است، چه رویکردی باید داشت؟ در مقابل هجمه پروپاگاندای مخالفان این "نو سفر" چه باید کرد؟ چه مسائلی باید توسط اندیشمندان و فرهیختگانِ دلسوز، مستمراً برای قاطبه ملت یادآوری و تشریح شود؟ و نهایتاً؛ چگونه می‌توان انتظارات و مطالبات ملت را در مسیری درست و واقع بینانه هدایت نمود؟

بنظر می‌رسد گام نخست در این روشنگری و تبیینِ شرایط؛ کمک به انتخاب زاویه دید مناسب و تعیین مبدأ مختصات برای انجامِ مقایسه باشد. در این راستا باید با یادآوریِ مکرر شرایط کشور در دوره مدیریتی پیشین و مسیری که در حال پیموده شدن بود، اجازه نداد که شرایط بد آن گذشته نه چندان دور به محاق فراموشی سپرده شود. مهم است که مشخص شود اوضاع فعلی را با چه زمانی باید مقایسه کرد؟...

در صحنه سیاست خارجی که بی تردید موفق ترین عرصه خدمات دولتِ اخیر بوده است باید اذعان نمود که شرایط بین‌المللى کشورمان بسیار بهبود یافته و کفه ترازو به سمت منافع ملی ما، سنگینی مي‌کند. بهبود وجهه دولتمردان ما در مجامع و اجلاس‌هاي جهانی، غیر قابل انکار است. امروز؛ فرو ریختن سازمان تحریم آغاز شده و دورنمای ریزش کامل این بنا، کاملاً قابل تصور است. امروز قطعنامه‌هاي صادره تحریم، مسیری جز به سمت دستگاه کاغذ خردکنیِ سازمان ملل طی نمی‌کنند تا در عمل – و نه در لاف! – تبدیل به "کاغذپاره" شوند.

تردیدی نیست که این تغییرات مشهود در روابط و تعاملات بین‌المللی، در حدوث شرایط موجود و وضعیتِ رو به بهبود داخل کشور تأثیرگذار بوده و قطعاً آثار آن در افق‌هاي میان مدت و بلند مدتِ پیشِ روی کشور نیز متجلی خواهد بود. ولی برای جلوگیری از انباشتِ توقعات و انتظاراتِ رؤیایی و دست نیافتنی و مآلاً پیشگیری از ایجاد فضای یأس و نومیدی در آینده (که خواسته و هدف مخالفین دولت است)، لازم است تا انتظارات مردم نیز به درستی کانالیزه و سطح بندی شوند و واقع بینانه تر، زمانبندی گردند.

آیا اتوپیای ساخته ذهن مردم ما اساساً قابل دستیابی است؟ و اگر هست نباید به صراحت به ایشان گفت که برای سکونت در آن مدینه فاضله؛ چه میزان زمان، هزینه، تلاش، همدلی، همراهی و ریاضت لازم است و چه اندازه اتحاد، انسجام و استقامت می‌طلبد؟ چاره‌اي نداریم جز اینکه "واقع بینی" را به یک فرهنگ عمومی تبدیل کنیم. باید انتظارات و توقعات را معقول و محدود نمائیم. باید قضاوت‌هاي عمومی را به سمت منطق و عقلانیت سوق دهیم. باید فراموش نکنیم که از چه مسیر خطرناکی بازگشته‌ایم و امروز با وجود اینکه هنوز آثار سوء عملکرد دولت‌های نهم ودهم را احساس می‌کنیم در چه مسیری، با چه سرعتی و به سوی کدامین مقصد در حال حرکت هستیم.

همه باید بپذیریم و مروّج این حقیقت باشیم که حرکت اصلاحیِ مستمر، که بایستی رو به سوی بهبود و پیشرفت و در امتداد توسعه همه جانبه و پایدار باشد؛ حرکتی دشوار، تدریجی و زمانبر است. امیدواری به آینده این راه را ترویج کنیم. مانع از دلسردی زود هنگام مردم شویم. به خود و اطرافیانمان بباورانیم که دیگر دوره ناجی و قهرمان گذشته است. گذشته خود را فراموش نکنیم و به آینده بنگریم. منصف باشیم. یقین بدانیم که: اصلی ترین پیش شرطِ انصاف، همدلی، همراهی و درک صحیح از شرایط؛ آموزشِ "درست دیدن" و ممارست در بهره مندی از چشمانی "واقع بین" است...