عبور باصلابت از افراطیون در عین دشواری‌ها

اشکان بنکدار جهرمی

---

با نگاهی به کابینه پیشنهادی رئیس جمهوری به مجلس که در روز تحلیف ارائه شد مي‌توان به تعاملی که در این زمینه در دوره زمانی بین انتخابات ریاست جمهوری تا زمان تحویل گرفتن دولت بین روحانی از یک سو و دیگر مراکز قدرت، به ویژه مجلسیان، از سوی دیگر انجام پذیرفته پی برد. همچنین این نگاه مي‌تواند پیش بینی جالبی را از منش و کردار دولت در چهار یا هشت سال پیش رو را در اختیار ما قرار دهد. این روزها اگرچه هستند نخبگانی که ، هجمه‌ي بی مانندی را در مقابل دولت جدید مي‌بینند و نتیجه مي‌گیرند، افراطیون که دولت را ناتوان مي‌خواهند سعی در حذف ژنرالهای روحانی دارند ـ که البته به نوعی نیز به صدق سخن مي‌گویند. ولی دولت روحانی دولت امید است و این امید هنوز گرما بخشی لازم برای دلهای مردم را دارا مي‌باشد. لیست یاران روحانی نشان دهنده‌ي این است که وی از مواضع پیشین خود کوتاه نیامده است بلکه تلاش بر انتخاب عقلایی ترین و ایمن ترین راه را هدف خود قرار داده که وجود برخی چهره‌هاي دو دولت سازندگی و اصلاحات در کابینه‌ي وی به وضوح نشان دهنده‌ي این امر است.

در گزینش چهره‌هاي جدید نیز آنجا که لازم بوده با درایت طوری در انتخاب افراد عمل شده که حتی اگر بپذیریم بعضی وزرای احتمالی همخوانی کاملی با رئیس دولت ندارند ولی دارای حداقل زاویه با مواضع او مي‌باشند. که در این موضوع نیز پیش بینی مي‌گردد دولت روحانی همانند هر دولت دیگری در این موارد موجبات حضور معاونینی راسخ تر و پایبندتر به مواضع خود را فراهم آورده و وزنه را به سمت تحقق خواستهای تجلی یافته در آراء مردم را فراهم سازد. نتیجه این که مرد تدبیر و امید حتی اگر محروم از مردان قدرتمندش معروف به ژنرالها گردد قادر خواهد بود سربازان خود را در آخرین خانه‌ي شطرنج سیاسی بدل به با ارزشترین مهره نماید.

روحانی اما آنجا که نقطه افتراقش با دیگر نامزدها بوده خط قرمزهایی را مشخص کرده تا رأی مردم در آن زمینه‌ها به طور کامل به ثمر نشیند. چهره ای که قرار بر وزارت وی در زمینه‌ي سیاست خارجی است از آن جمله است و بالطبع محمد جواد ظریف بدین سبب پیشنهاد شده تا در سیاست خارجی فردی عهده دار این مسؤولیت گردد که علاوه بر همراهی با نظرات رئیس جمهور کارنامه ا‌ي موفق و تجربه ای لازم در این زمینه را برای پیشبرد اهداف ملی داشته باشد.

رئیس دولت یازدهم همچنین در ابعاد تخصصی کابینه، از میان چهره‌هاي جدید به سراغ متخصص ترین افراد با گرایشات علمی خاص مورد نیاز رفته است. به طور مثال مطالبات اقتصادی و تورم کمرشکن او را به سمت دست چین کردن فردی (علی طیب‌نیا) با تخصص ویژه‌ي "تورم" برده است. و در دیگر وزاتخانه‌هاي در ارتباط با اقتصاد همچون وزارت نفت (بیژن زنگنه) ،وزارت صنعت، معدن و تجارت (محمدرضا نعمت‌زاده)، وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی (علی ربیعی) و بالاخره وزارت جهادکشاورزی (محمود حجتی) کارکشته ترین افراد که کمتر شکی در تخصص و صلاحیتشان وجود دارد را انتخاب نموده است.

در بعد فرهنگی نیز باید گفت گزینش افراد از سوی رئیس جمهور بر اساس منش سیاسی افراد و نه وابستگی سیاسیشان صورت گرفته شده به طور مثال سعی شده بی هیاهو چهره ای(علی جنتی) با نقاط مثبتِ مورد نظرِ روحانی و به دور از هر گونه تنش آفرینی در جایگاه فرهنگ و ارشاد کشور جای گیرد. در مورد علی جنتی گرچه مي‌تواند ارتباط خانوادگی او جلب نظر کند ولی با توجه عملکرد پیشین وی و سخنان روزهای اخیرش مي‌توان حدس زد که وی در تقابل دو گروه اصلاح طلبان حوزه‌ي اندیشه و معتقدان محافظه کار عرصه‌ي هنر و فرهنگ، نقش میانجی خوبی را بازی کند.

جعفر میلی‌منفرد نیز به عنوان وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری گرچه با توجه به مهمترین نام در گمانه زنی‌هاي پیشین برای تصدی همین مقام (جعفر توفیقی)، نمی تواند گزینه‌ي اول روحانی به شمار آید ولی با نگاهی به سوابق اجرایی و علمی وی از جمله معاونت دانشجويي و فرهنگي وزارت علوم در دوران اصلاحات انتظار مي‌رود در تعامل با استادان و دانشجویان و همچنین پیشبرد اهداف آن وزارتخانه در عرصه‌ي آموزش عالی، شخصی موفق باشد.

روحانی با چینش یاران خود همچنین نشان داد که مرد سیاست است. سابقه‌ي مدیریت سیاسی در زمینه‌هاي مختلف به او این درایت را داده که باید در تعامل با دیگر مراکز قدرت آرام و مطمئن گام بردارد و البته از بده بستانهای سیاسی واهمه ای به دل راه ندهد. عملکرد تقریباً طولانی مدت او به عنوان نماینده رهبری در شورای عالی امنیت ملی و مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز باعث شده تا وی دغدغه‌هاي رهبری در امور مملکت به ویژه موارد حساس را به جدیت تمام مدّ نظر قرار دهد.

وی همچنین با توجه به تجربه دو دوره حضورش در هیئت رئیسه‌ي مجلس مي‌داند که مشورت با مجلس در تعیین کابینه اگرچه مي‌تواند در ابتدای راه، او را به جدّ به چالش بکشد و فشار دو سویه‌ي خواست مردم از یک طرف و نظرات اکثریت اصولگرای مجلس از طرف دیگر را بر او وارد کند ولی برای تسهیل راهِ نه چندان ساده‌ي او در اداره کشور حد اقل تا دو سال دیگر که انتخابات مجلس برگزار شود گزیر ناپذیر مي‌نماید.

پس شاید بتوان پیش بینی نمود که روحانی سعی خواهد کرد ضمن احترام به قوانین و عرف سیاسی رایج در ایران اهداف مورد نظر دولت خویش را پیش برد و از دست زدن به اعمال هیجانی دوری گزیند و از افراطیون در عین دشواری با صلابت عبور کند. وی تلاش خواهد نمود چه در صحنه‌ي داخلی و چه در عرصه‌ي خارجی با عمل خویش دیگران را قانع به تعامل هرچه سازنده تر نماید و از کنار این همکاری راه پیش روی خود را فراخ و هموار سازد.