گروه سیاسی: کارشناس مسائل بین المللی اظهارات مکرون در نشست خبری مشترک با ترامپ را عجیب عنوان کرد و گفت: رئیس جمهوری فرانسه نباید وارد محتوای مذاکرات و گفت و گوهای احتمالی ایران و آمریکا و باید و نبایدهای آن میشد. این اشتباه بزرگی بود و به موقعیت مکرون به عنوان تسهیلکننده نزد ایران لطمه زد.
«کوروش احمدی» با اشاره به تحرکات دیپلماتیک امانوئل مکرون گفت: پس از رایزنیهای انجام شده از سوی رئیسجمهور فرانسه با سران کشورهای عضو گروه هفت و سفر محمدجواد ظریف به بیاریتز فرانسه، خوشبینیهای زیادی درباره کاهش تنش میان ایران و آمریکا و احتمال دیدار روسای جمهور دو کشور ایجاد شد. سفر روز یکشنبه وزیر امور خارجه به بیاریتز فرانسه موجب شد تا امیدوارکنندهترین مقطع در ۱۵ ماهه گذشته یعنی از زمان خروج آمریکا از برجام ایجاد شود. امیدواری به این معنی که خوشبینی برای به دست آمدن یک راه حل برای حل و فصل مشکلات از طریق سیاسی و دیپلماتیک بیش از هر زمان دیگری افزایش یافت.
این کارشناس ارشد مسائل بینالملل ادامه داد: مهمترین ویژگی این خوشبینی بر این اساس استوار بود که به نظر میرسید عناصر دستیابی به یک راه حل برای کاهش تنش و مدیریت بحران، از سوی مکرون برای ترامپ به تفصیل مطرح شده و ترامپ با این عناصر مخالفتی نداشته و با حضور ظریف در حاشیه این اجلاس مخالفت نکرده بود. احمدی با بیان اینکه سفر ظریف به بیاریتز فرانسه قاعدتا نباید بدون هماهنگی و اخذ مجوزهای لازم از نهادهای بالادستی انجام شده باشد، تصریح کرد: عدم مخالفت ترامپ با طرح فرانسه و عدم مخالفت با سفر ظریف این امیدواری را به وجود آورد که ایران و آمریکا آماده برداشتن گامهای دیپلماتیک برای کاهش تنش و حل و فصل مسائل هستند. اظهارات روز دوشنبه رئیسجمهور مبنی بر اینکه «اگر با حضور در یک ملاقات و جلسه، مشکلات مردم ایران کاسته میشود، مخالفتی ندارد» نیز موجب تقویت این دیدگاه شد. وی با بیان اینکه اظهارات ترامپ و مکرون در نشست خبری مشترکشان به روند گفتوگوهای میان ایران و آمریکا لطمه زد، خاطرنشان کرد: در آن نشست خبری، هم ترامپ و بالاخص مکرون، به بدترین شکل ممکن مسائلی را مطرح کردند که اگر نگوئیم موجب لغو برنامه احتمالی ملاقات شده، بر آن اثر مثبتی هم نگذاشت و از شتاب روند کاست به طوری که اکنون امیدواری به پیشرفت روند به ۵۰ درصد و حتی کمتر تقلیل یافته است.
عدم اجماع داخلی برداشتن گامهای بعدی را دشوارتر میکند
این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی با اشاره به ابعاد داخلی دیدار احتمالی روحانی و ترامپ ابراز داشت: مسئله مجهول در این روند آن است که به این موضوع در سیاست داخلی ایران چگونه نگریسته میشود و جهات ذیربط و ذینفوذان در تصمیمگیری نسبت به این مسئله چگونه عمل میکنند. احمدی افزود: بیتردید دو سفر ظریف به فرانسه با هماهنگی داخلی انجام شد ولی اینکه ملاقاتی میان ترامپ و روحانی انجام شود، منوط به این است که چه تصمیمی در این رابطه در عرصه داخلی گرفته شود و در این مورد اجماع حاصل شود. اگر در خصوص این دیدار، اجماعی ایجاد نشود، برداشتن گامهای بعدی دشوارتر و حتی ناممکن میشود.
ترامپ یک دولتمرد و سیاستمدار با تجربه و حرفهای نیست
وی درباره احتمال موفقیت و دستیابی به یک توافق در پی یک دیدار فرضی بین ترامپ و روحانی هم بیان کرد: اگر ایران و آمریکا موافقت کنند که در سطح بالا با هم دیداری داشته باشند و آن گونه که ترامپ میخواهد با طرف مقابل خود عکس یادگاری گرفته شود و در مرحله بعد، مقامات میانی با یکدیگر دیدار کنند، احتمال حل موضوعات و دستیابی به توافق وجود دارد. این دیپلمات پیشین در تشریح بیشتر این مسئله یادآور شد: ترامپ یک دولتمرد و سیاستمدار باتجربه و حرفهای نیست بلکه یک فرد عادی و غیرسیاسی است که به فرصت ریاست جمهوری دست یافته و عملکردش نیز براساس غرایز متناقضی است که دارد. او در کلیت چارچوبی دارد که قابل پیشبینی است ولی در تاکتیک و رفتار روزمره تابع غرایز و برداشتهای سطحی است بنابراین اگر فرصتی از رویکرد او پیدا شود، باید از آن بهرهبرداری کرد.
اولویت ترامپ این است که پیروز به نظر برسد
احمدی اضافه کرد: رویکرد ایران باید آن باشد که از کوچکترین فرصت و از کمترین روزنهها حداکثر استفاده را بکند و مترصد بهرهبرداری از فرصتها باشد و ظریف، کسی است که مترصد این فرصت بوده و هست و سعی کرده از هر فرصتی ولو در یک مقطع یک ساعته کمال بهرهبرداری را انجام دهد و به همین خاطر تلاش کرده تا از پروسه مکرون در طول دو ماهه گذشته بهرهبرداری کند. وی درباره اولویتهای ترامپ عنوان کرد: اولویت ترامپ آن است که به نظر برسد پیروز شده و پایگاه انتخاباتیاش فکر کند ترامپ توانسته به هدفش برسد و پیروز منازعه شده است. در این صورت، او درخصوص مابقی مسائل سختگیری چندانی نخواهد کرد و انعطافهایی از خود برای رسیدن به یک توافق نشان خواهد داد.
تندروهای دولت آمریکا تاثیر تعیینکنندهای در روند تصمیمات کلان ترامپ ندارند
کارشناس ارشد آمریکا با اشاره مجدد به ابعاد داخلی تصمیمگیری برای مذاکره با آمریکا گفت: ایران همواره بر لزوم انجام گفتوگو از موضع قدرت تاکید کرده است. اکنون مقامات ایران باید این محاسبه را داشته باشند که آیا دورنمای کنونی به آنها میگوید که ما در آینده، در موضع بهتری قرار خواهیم داشت یا خیر؟ این تصمیمگیری باید با توجه به وضعیت تحریمها، فروش نفت و سیاست فشار حداکثری آمریکا باشد. اتفاقات اخیر در خلیج فارس هم نشان داد امنیت در این منطقه شکننده است و این موضوعی است که باید به عنوان یک امر مثبت در محاسبات ما لحاظ شود. احمدی درباره اثرگذاری اعضای تندرو دولت آمریکا در روند مذاکرات هم اظهار داشت: تجربه نشان میدهد که اعضای این گروه، تاثیر تعیینکنندهای در روند تصمیمات کلان ترامپ ندارند. آخرین نمونه اثبات این ادعا آن است که گروهی از افراد در کاخ سفید مدعی شدند که سفر ظریف به فرانسه غافلگیرکننده بوده و فرانسویها هیچ هماهنگیای در این باره انجام نداده بودند. اما ترامپ در نشست خبری مشترک با رئیسجمهور فرانسه گفت که مکرون از ابتدا وی را در این باره مطلع کرده بود.
ترامپ در عرصه داخلی هم به صورت شخصی تصمیمگیری میکند
وی ادامه داد: در موارد متعددی مقامات عالی کاخ سفید یعنی اعضای تیم امنیتی وی مانند بولتون، پمپئو و وزارت دفاع از تصمیمات ترامپ بیخبر بودهاند و گاه از تصمیمات وی از طریق رسانهها و توییتر مطلع میشوند.
این کارشناس ارشد مسائل بینالملل با بیان اینکه ترامپ همانگونه که در عرصه بینالمللی نشان داده به صورت شخصی تصمیمگیری میکند در عرصه داخلی هم اثبات کرده که در بسیاری موارد موضوعات را با بدنه تخصصی و مقامات عالی دولتش مشورت نمیکند، تصریح کرد: وزارت امور خارجه آمریکا تا حد زیادی و در امور مهم از گردونه تصمیمگیریها خارج شده است. فارغ از کاهش ۳۰ درصدی بودجه این وزارتخانه در سال اول، بسیاری از سمتهای مهم آن به رغم گذشت دو سال و نیم همچنان خالی مانده است.
اسرائیل بزرگترین بازنده پروسه کاهش تنش میان ایران و آمریکاست
احمدی در پاسخ به این سوال که آیا یک توافق احتمالی میان ایران و آمریکا بلندمدت خواهد بود؟ خاطرنشان کرد: اگر این توافق در دولت ترامپ حاصل شود، بلندمدت خواهد بود. چراکه اکثریت دموکراتها موافق برجام و مخالف خروج از آن بودند و همین مسئله موجب میشود که مخالفتی با توافق به دست آمده جدید نداشته باشند. محافظهکاران کنگره هم بعید است با ترامپ مخالفت کنند چون در رایگیریهای منطقهای نیازمند آرای هواداران ترامپ هستند. وی اسرائیل را بزرگترین بازنده پروسه کاهش تنش میان ایران و آمریکا دانست و ابراز داشت: نتانیاهو هم در دوره اوباما و هم در دوره ترامپ اثبات کرد که در مورد ایران فردی حداکثرخواه و زیادهخواه است. او بیشترین و شدیدترین اقدام توسط ترامپ علیه ایران را می خواهد و به چیزی کمتر از تغییر نظام رضایت نمیدهد.
اسرائیل به دنبال ماجراجویی برای ضربه زدن به ایران است
این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه اسرائیل با هرگونه تفاهم میان ایران و آمریکا مخالف است، عنوان کرد: تشدید اقدامات تجاوزکارانه اسرائیل در هفتههای اخیر علیه برخی از کشورهای منطقه نشان میدهد تلآویو به دنبال ماجراجویی برای ضربه زدن به ایران و ایجاد بحران جدید در منطقه و تحت تاثیر قرار دادن روندهای دیپلماتیک است. احمدی سخنان مکرون درباره احتمال طرح مسائل موشکی و منطقهای در مذاکرات احتمالی روسای جمهور ایران و آمریکا یادآور شد: اظهارات مکرون در نشست خبری مشترک با ترامپ بسیار عجیب بود. او نباید چنین سخنانی را مطرح میکرد و از این طریق بر روند ماجرا اثر سوء میگذاشت. از سویی، مکرون به عنوان میانجی یا تسهیلکننده نباید جهتگیری میکرد بلکه او حداکثر باید صورت کلی مسئله و عناصر مبنایی کار برای تدارک یک ملاقات احتمالی را مطرح میکرد.
وی افزود: مکرون نباید وارد محتوای مذاکرات و باید و نبایدهای آن میشد. این اشتباه بزرگی بود و به موقعیت مکرون به عنوان تسهیلکننده نزد ایران خدشه وارد و روند گفتوگوها را با اخلال روبهکرد. امانوئل مکرون در نشست خبری با همتای آمریکایی با اشاره به رایزنیهای خود با مسئولان ایرانی و آمریکایی برای انجام مذاکره گفت: ما دو هدف داریم: ایران هیچ گاه بمب هستهای نداشته باشد و شاهد آتشافروزی جدیدی در منطقه نباشیم. برای رسیدن به این، باید اصلاحات گستردهتری در توافق بدهیم که در واقع به معنای ایجاد یک توافق جدید هستهای با ایران است. وی افزود: ترامپ واضح گفت میخواهد چهارچوب زمانی بیشتری داشته باشد و بسیاری از تاسیسات دیگر که اکنون مورد نظارت نیستند مورد نظارت قرار بگیرند و یک توافق گستردهتر ایجاد کنیم که مطالبههای امنیتی ما را تامین کند.