هشدار درباره یک پاییز و زمستانِ پرخطر

گروه جامعه: «فصل شیوع ویروس آنفلوانزا نزدیک است و بسیاری از نقاط جهان همچنان با پدیده شیوع ویروس کرونا، دست و پنجه نرم می‌کنند. این مساله موجب شده تا پاییز و زمستان امسال، بسیاری چالش برانگیز به نظر برسد و برخی این سوال را مطرح کنند چطور می‌توان تا جای ممکن از شیوع همزمان آنفلوانزا و ویروس کرونا و تشدید فعالیت در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی جلوگیری کرد؟ بسیاری از مراکز بهداشت و درمان، تحت تاثیر شیوع ویروس کرونا، تا حد زیادی توان خود را از دست داده اند و قادر به تحمل بحران‌های مضاعف نیستند».

آمار و ارقام، از یک پاییز و زمستان پرخطر خبر می‌دهند
بیش از پنج میلیون نفر در آمریکا به ویروس کرونا مبتلا شده اند و حدودا دویست هزار تن دیگر نیز بر اثر ابتلا به این ویروس، جان خود را از دست داده اند. شیوع گسترده ویروس کرونا در آمریکا موجب شده تا برخی از مراکز درمانی این کشور، دیگر ظرفیت و تحمل پذیرش بیماران جدید را نداشته باشند و در وضعیت خارج از دسترس قرار بگیرند.
 با توجه به اینکه ویروس کرونا و ویروس آنفلوانزا هر دو بیماری‌های تنفسی هستند و نیاز به ادوات و تجهیزات درمانی تقریبا مشابه دارند، بیمارستان‌هایی که پیش از این، درگیر ایجاد فضای کافی برای پذیرش بیماران مبتلا به ویروس کرونا بوده اند، ممکن است اکنون دیگر از قدرت و توان کافی جهت پذیرش بیماران مبتلا به ویروس آنفلوانزا برخوردار نباشند.در سال‌های گذشته، بر اساس داده‌های اتحادیه بیمارستان‌های آمریکا که در پایان ماه مارس سال ۲۰۲۰ اعلام شده: تعداد بیماران مبتلا به ویروس آنلوانزا که در بیمارستان‌های آمریکا بستری شده اند از ۲۸۰ هزار نفر در سال‌های ۲۰۱۶-۲۰۱۵ تا بیش از ۸۱۰ هزار نفر در سال‌های ۲۰۱۸-۲۰۱۷، متغیر بوده است. بدون تردید اگر یک ایالت در آمریکا، هم در نقطه بحرانی شیوع آنفلوانزا و هم ویروس کرونا باشد، ظرفیت بیمارستانی آن تا حد زیادی تحلیل خواهد رفت و قادر به میزبانی تمامی بیماران نخواهد بود.اضافه بر این، نباید فراموش کرد که کودکان زیر ۵ سال، به شدت در برابر آنفلوانزای فصلی ضعیف هستند و در فصل سرد، تعداد زیادی از کودکان به این بیماری مبتلا می‌شوند و بایستی کاملا تحت نظر قرار بگیرند تا از بروز تبعات وخیم سلامتی برای آن‌ها (که در مواردی به مرگ نیز ختم می‌شود) جلوگیری شود. این مساله خود حاکی از این نکته است که بیمارستان‌ها حتی در زمینه توسعه ظرفیت خود نیز بایستی توجه زیادی را به کودکان معطوف کنند که این موضوع خود مشکلی جدی برای آن‌ها جهت توسعه ظرفیت هایشان برای دیگر گروه‌های سنی است.

چگونه از خطر شیوع همزمان ویروس آنفلوانزا و کرونا، جلوگیری کنیم؟
اخیرا یک گزارش تحلیلی، ۱۰ توصیه عمده را جهت مقابله با خطر شیوع و گسترش همزمان ویروس‌های کرونا و آنفلوانزا و تاثیر مخرب آن‌ها بر ظرفیت بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، ارائه کرده است که در ادامه به این توصیه‌ها اشاره خواهد شد.
۱- بایستی تا جای ممکن شمار افرادی را که واکسن آنفلوانزا را دریافت می‌کنند، افزایش داد. واکسن آنفلوانزا، بهترین شیوه دفاعی در برابر آنفلوانزای فصلی است. واکسناسیون گسترده در این زمینه موجب خواهد شد تا میلیون‌ها نفر از بزرگسالان و کودکان، از فضای بیمارستانی به علت ابتلا به ویروس آنفلوانزا دور شوند و این مساله، موجب خواهد شد تا مراکز درمانی به نحو بهتری بر بیماران کرونایی و درمان آن‌ها تمرکز کنند.
۲- اجرای سرسختانه و گسترده پروتکل‌های بهداشتی بایستی در دستورکار قرار گیرد. به طور خاص استفاده از ماسک و رعایت مقررات مرتبط با فاصله گذاری اجتماعی، هم برای در امان ماندن از آنفلوانزا خوب است و هم کرونا. این مساله سبب خواهد شد تا از گسترش هر چه بیشتر این دو ویروس و ایجاد فشار برای مراکز بهداشتی و درمانی، جلوگیری شود.
۳- بایستی امکانات بهداشتی نظیر مواد ضدعفونی کننده و شوینده برای شستشوی دست، و همچنین تاسیسات لازم جهت تهویه اتاق‌های درس فراهم شوند. از سویی باید سعی شود تا جای ممکن کلاس‌ها و تجمعات دانش آموزان را با رعایت مقررات فاصله گذاری اجتماعی و یا حتی به صورت مجازی برگزار کرد.
۴- بایستی وضعیت قلبی و عروقی ورزشکارانی که به ویروس کرونا مبتلا شده اند را قبل از بازگشت آن‌ها به تمرین و میادین ورزشی با دقت بررسی کرد تا از ایجاد آسیب‌های قلبی و عروقی به آن‌ها جلوگیری شود. در عرصه رقابت‌های ورزشی، هم بایستی سلامت و بهداشت بازیکنان و هم تماشاچیان به دقت مورد توجه قرار گیرد و اقدامات لازم در این زمینه انجام شود.
۵- مقررات مرتبط با قرنطینه و فاصله گذاری اجتماعی را بایستی همچنان برای مسافران اجرایی کرد. این مساله می‌تواند به تضعیف شیوع ویروس‌های کرونا و آنفلوانزا کمک شایان توجهی بکند. همزمان با لغو برخی محدودیت‌های ترددی از سوی برخی کشورها، خطوط هوایی مختلف و همچنین مسوولان بهداشت و سلامت بایستی دامنه نظارت خود را بر تردد‌های مسافران، با بررسی وضعیت تب آن‌ها و ... انجام دهند و در این زمینه، احتیاط‌های لازم را به عمل آورند.
۶- بایستی ظرفیت‌های لازم جهت تولید و توزیع واکسن ویروس کرونا (هر زمان که ساخته شود)، فراهم گردد. در واقع، آنچه مهم است توجه به این نکته می‌باشد که اختراع واکسن کرونا صرفا مساله مهم و ضروری این روز‌ها و آینده نیست، بلکه بایستی ظرفیت‌های تولید و توزیع واکسن کرونا را نیز به نحویآ کرد که بتوان آن را در اختیار میلیارد‌ها انسان قرار داد. وسعت این مساله به قدری زیاد است که شاید اگر بگوییم پیش از این یکچنین اقدامی در این ابعاد انجام نشده، چندان هم غلط نباشد.
۷- بایستی کارزار‌های آموزشی تشکیل شوند تا با ترویج اطلاعات غلط و نادرستی که در مورد استفاده از واکسن‌های ویروس‌های کرونا و آنفلوانزا مطرح می‌شوند، قویا برخورد کرد. بدون تردید دیدگاه برخی مبنی بر اینکه این واکسن‌ها تاثیرات بسیار بدی بر وضعیت سلامت دارند و نباید استفاده شوند موجب خواهد شد تا دامنه بحران شیوع ویروس کرونا، تا حد زیادی گسترده شود و نتوان مقابله موثری با این ویروس‌ها داشت.
۸- بایستی ظرفیت‌های بیمارستانی را توسعه داد و زیرساخت‌های تولید تجهیزات دارویی را نیز گسترش بخشید. آنفلوانزای فصلی به تنهایی قادر است ظرفیت بسیاری از بیمارستان‌ها را تکمیل کند. برای مقابله موثر با دو بیماری تنفسی مثل آنفلوانزا و کرونا، بایستی تا جای ممکن ظرفیت‌های بیمارستان‌ها و همچنین ظرفیت‌های تولید دارو و تجهیزات پزشکی را توسعه بخشید. اینکه برخی مراکز درمانی و بیمارستانی در جریان بحران شیوع ویروس کرونا با کمبود دستگاه‌های تنفس مصنوعی مواجه شدند، خود یک هشدار جدی است که اکنون باید به آن توجه شود.
۹- در زمینه مقابله با بحران شیوع ویروس کرونا، بایستی یک راهبرد و استراتژی ملی تعریف کرد. کشور‌ها بدون یک استراتژی ملی، قادر نخواهد بود به طور هماهنگ به بحران شیوع ویروس کرونا و شیوع احتمالی ویروس آنفلوانزا واکنش نشان دهند. این مساله خود نقش مهمی در تشدید بحران خواهد داشت.
۱۰- بایستی داده‌های اطلاعاتی گسترده‌تر و شفاف تری در سطوح محلی، منطقه‎ای و استانی، در زمینه شیوع ویروس کرونا و تعداد مبتلایان و مرگ و میر و همچنین دیگر داده‌های مرتبط با آن‌ها ایجاد شود. البته که در مورد ماهیت اطلاعات و صحت و درستی داده‌ها مرتبط با شیوع ویروس کرونا، بحث و جدل‌های فراوانی وجود دارد. با این همه، تقویت پایگاه‌های اطلاعاتی و داده‌ای در زمینه شیوع ویروس کرونا می‌تواند تا حد زیادی به مردم کمک کند تا این بحران را به نحو بهتری متوجه شوند و بتوانند بر ترس و اضطراب‌های نابجای خود در این زمینه نیز غلبه کنند.