افزایش تعداد خانوارهای تک نفره زنان

به گزارش ایسنا، مریم‌السادات میرمالک‌ثانی در پیش‌نشست هشتم همایش ایران ۱۴ با عنوان «مروری بر چگونگی تشکیل پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان (چالش‌ها، فرصت‌ها و کاربست‌ها)» که به همت موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی برگزار شد درباره طراحی و پیاده سازی داشبورد اطلاعات زنان سرپرست خانوار در پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان توضیح داد و گفت: این داشبورد به عنوان یکی از مصادیق استفاده از داده های پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان مطرح است که از سوی معاونت رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی انجام شده است.

وی افزود: در بند ت ماده ۸۰ برنامه ششم توسعه وزارت رفاه و معاون زنان ریاست جمهوری مکلف شده اند برنامه توانمندسازی زنان سرپرست خانوار را تدوین کنند که مسئولیت کمیته آمار و فناوری اطلاعات به معاونت رفاه وزارتخانه سپرده و قرار شد برای تدوین این طرح پنج زیرکمیته ایجاد شود.مدیرکل دفتر امور حمایتی و توانمندسازی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه بر همین اساس بررسی کردیم که اگر بخواهیم طرحی تدوین کنیم باید تحلیلی از وضعیت موجود داشته باشیم گفت: البته این گفته به این معنی نیست که هیچ تحلیلی نداشتیم، بلکه گزارشات پراکنده بود. علاوه بر این می خواستیم برای اولین بار از اطلاعات پایگاه رفاه ایرانیان استفاده کنیم. جمع آوری داده ها در بخش هایی با چالش مواجه بود و برای پرکردن این خلاء از منابعی برای داشبورد استفاده کردیم که جداول سرشماری نفوس و مسکن طی ۲۰ سال و آمار طرح هزینه درآمد خانوار در سال ۹۷ و اطلاعات پایگاه رفاه از این جمله بودند.

میرمالک ادامه داد: شاخص های اولیه را احصاء و نهایی کردیم. ۵۱ شاخص اصلی داشتیم که در پنج طبقه جمعیتی، اجتماعی، سلامتی، اقتصادی و حقوقی تقسیم و بر آنها متمرکز شدیم. داده پردازی در محورهای بیان شده انجام و روند ۲۰ ساله داده ها بررسی شدند. اطلاعات به دست آمده نشان داد که سرپرستی بالغ بر ۳میلیون خانوار یعنی ۱۲.۷ درصد کل خانوارها برعهده زنان بوده و شش میلیون و ۱۸۹ هزار و ۵۶ نفر از جمعیت کشور تحت سرپرستی زنان بوده و تعداد خانوار زن سرپرست از یک میلیون در سال ۷۵ به ۳ میلیون در سال ۹۵ رسیده است.

وی با اشاره به اینکه کاهش میانگین بعد خانوار یکی دیگر از مسائلی بود که در بررسی شاخص ها با آن مواجه شدیم گفت: تعداد خانوار تک نفره زنان بیشتر شده و بعد خانوار از سه به دو کاهش یافته بود. همچنین تغییرات درصد خانوار زن سرپرست شهری و روستایی نشان می دهد که از ۸.۶ درصد در سال ۷۵ به ۱۲.۵ درصد در سال ۹۵ در مناطق روستایی و از ۸.۳ به ۱۲.۷ در سال ۹۵ در مناطق شهری رسیده است.

 مدیرکل دفتر امور حمایتی و توانمندسازی وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی ادامه داد: حداقل ۶۰ درصد زنان سرپرست خانوار در ایران در گروه سنی بالای ۵۰ سال قرار می گیرند. میانگین سنی زنان سرپرست خانوار تغییر کرده و به ۵۵ سال رسیده است و این ایده را به سیاست گذاران حوزه می دهد که فقط روی مشکلات زنانگی بودن فقر نباید فکر کرد و باید روی سالمند بودن آنها نیز اندیشید و روی توانمندسازی سالمندان هم کار کرد.
میرمالک با بیان اینکه در استان سیستان و بلوچستان ۷۰ درصد زنان سرپرست خانوار زیر ۴۰ سال سن دارند گفت: سیستان و بلوچستان و استان های مرزی شرقی دارای بیشترین آمار زنان سرپرست خانوار زیر ۱۸ سال است. میانگین کشوری زنان سرپرست خانوار در سنین ۱۸ تا ۳۵ سال، حدود ۱۱ درصد است که در سیستان و بلوچستان ۲۶.۳ درصد است.

وی همچنین به تفاوت بین تعریف زن سرپرست خانوار در مرکز آمار و پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان اشاره کرد و گفت: در مرکز آمار گفته می شود زن سرپرست خانوار کسی است که امر سرپرستی به او اطلاق می شود و وظیفه و مسئولیت تامین معاش خانواده را دارد و با این تعریف سه میلیون و ۴۰۰ هزار زن سرپرست خانوار داریم. اما تعریف پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان این است که کسی که یارانه بگیر است یا همسر ندارد یا فوت شده یا طلاق گرفته یا ازدواج نکرده و از خانواده جدا شده است در این گروه قرار می گیرد. بنابراین یک تفاوت آماری داریم و آمار پایگاه رفاه حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار نفر بالاتر از تعداد داده های مرکز آمار است.

 مدیرکل دفتر امور حمایتی و توانمندسازی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی افزود: ۷۸۱۸ نفر از زنان سرپرست خانوار دچار معلولیت هستند. از هر ده زن سرپرست خانوار معلول یک نفر بالای ۵۰ سال سن دارد. وضعیت سواد زنان سرپرست خانوار نیز نشان می دهد که نیمی از زنان سرپرست خانوار بی سواد هستند. یک سوم از زنان سرپرست خانوار باسواد نیز تحصیلات ابتدایی بودند. شکاف بزرگی میان نرخ باسوادی زنان سرپرست خانوار روستایی و شهری وجود دارد.

میرمالک با اشاره به پوشش زنان سرپرست خانوار توسط نهادهای حمایتی گفت: از هر دو خانوار زن سرپرست یک خانوار تحت پوشش نهادهایی حمایتی است. کمیته امداد بالاترین سهم را در حمایت از زنان سرپرست خانوار دارد و بیشترین حمایت همان پرداخت مستمری است و ۴۴ درصد خانوار زنان سرپرست مستمری دریافت میکنند.
وی به رصد فقر در زنان سرپرست خانوار اشاره کرد و گفت: در سال ۹۷ در مناطق شهری ۳۳.۴ درصد خانوارهای زن سرپرست جزو خانوار فقیر بودند که ۲.۷ برابر خانوار مردسرپرست است و این آمار در مناطق روستایی هم ۳.۱ برابر بیشتر از خانوار مردسرپرست است.