چرا قیمت های جهانی بالا می رود؟

گروه اقتصادی: فرا گیری بیماری کرونا زنجیره عرضه را در کشورها مختل کرده و همین عاملی برای بالا رفتن قیمت جهانی شده است که پیش بینی می شود تا سال 2023 هم ادامه یابد. زنجیره عرضه جهانی شکسته شده و کارشناسان معتقدند که وضعیت عرضه مواد غذایی و محصولات اساسی با مشکلات زیادی مواجه است. پاندمی کووید ـ‌ 19 تأثیر زیادی بر تجارت جهانی گذاشته و باعث کاهش تولید و فشار بر قیمت‌ها شده است و اختلال در عرضه و تقاضا بر رشد اقتصاد جهانی آسیب جدی وارد می‌سازد.

* زنجیره عرضه جهانی چیست؟
بر اساس این گزارش، زنجیره عرضه جهانی شبکه‌ای گسترده در تمام قاره و کشورها است که هدف آن تأمین کالاها و مواد غذایی از منابع و عرضه و خدمات به دیگر نقاط است. این سیستم در حقیقت محصولات اساسی و مواد غذایی را از نقطه A به نقطه B هدایت می‌کند که در حقیقت پایه اقتصاد جهانی هم از اینجا شکل می‌گیرد. زمانی که انتقال این کالاها متوقف شود بحران عرضه مواد غذایی آغاز خواهد شد.

* بحران عرضه جهانی چگونه آغاز شد؟
توزیع سریع و گسترده ویروس کرونا در سال 2020 بسیاری از کشورها و شرکت‌های بزرگ را به اعمال محدودیت‌ها و قرنطینه خانگی وادار کرد و باعث شد تقاضا برای مصرف کاهش و فعالیت شرکت‌های بزرگ صنعتی نیز افت پیدا کند. پس از آنکه قرنطینه و محدودیت‌ها برداشته شد تقاضا به شدت افزایش یافت، کارخانه‌ها و توزیع‌کنندگان موادغذایی در این افزایش تقاضا گرفتار شدند و نتوانستند همانند قبل از پاندمی کرونا اقدام به عرضه موادغذایی بکنند.

* چرا کمبود در همه چیز وجود دارد؟
افزایش تقاضا با کاهش عرضه در همه چیز همزمان شد بنادر، شرکت‌های حمل و نقل و سازنده وسایل خانگی، با کمبود شدید نیروی کار مواجه شدند. همچنین کمبود کانتینرها برای صادرات کالا نیز مشکل دیگری شد و به انباشت زیاد لوازم‌خانگی منجر شد. حتی زمانی که کانتینرها به بنادر رسیدند کمبود کامیون‌ها برای حمل و نقل نیز کاملاً احساس می‌شد. علاوه بر این بنادری که پر از کانتینر بود فضای کافی برای خالی کردن وجود نداشت همه این عوامل سبب شد که اختلال در عرضه و تقاضا حتی زمانی که محموله کانتینر وارد بندر می‌شود وجود داشته باشد.

* مؤثرترین بخش‌ها در اختلال عرضه و تقاضا کدام‌ها بودند
تنگناهای عرضه و تقاضا  در بخش‌های مختلف از خدمات گرفته تا عرضه کالا تأثیر داشت که  از کمبود وسایل الکترونیکی تا خودرو محسوس بود حتی در چیپست‌های وسایل الکترونیکی و موبایلی کمبود جدی وجود داشت و مشکلاتی در عرضه گوشت، دارو و محصولات خانگی هم از نقاط مختلف گزارش می‌شد. در این میان کمبود برق در کشور بزرگی مانند چین به بحران جدی تبدیل شده بود.

* چرا قیمت‌ها بالا می‌رود؟
بر اساس این گزارش انتقال کالا بین کشورها هزینه زیادی در برگرفته و زمانی که با کمبود کالا و بالا بودن تقاضا همراه می‌شود منجر به بالا رفتن قیمت‌ها در کل دنیا شده است.

* چه زمانی بحران قیمت پایان می‌یابد؟
بر اساس برآورد کارشناسان در حال حاضر بحران زنجیره عرضه یکی از بزرگ‌ترین چالش دولت‌ها است این مسأله در آستانه کریسمس به معضل بزرگی تبدیل شده به طوری که پیش‌بینی می‌شود در فصل خرید امسال بیشترین گرانی قیمت تجربه شود. شرکت‌های کشتیرانی جهانی تا سال 2022 به وضعیت عادی خود برنمی‌گردند. اقتصاددانان می‌گویند اختلال در زنجیره عرضه تا سال 2023 هم ادامه خواهد یافت. اگر چه تلاش‌های جهانی برای مقابله با این معضل ادامه دارد.