دوز چهارم واکسن کرونا مفید یا بی اثر؟

گروه علمی: هنوز دوز سوم واکسن کرونا تکمیل نشده، در دنیا حرف هایی از تزریق دوز چهارم به گوش می رسد. این در حالی است که محققان بر این باورند این دوز نمی تواند به اندازه کافی موثر باشد.  با توجه به ماندگاری ویروس کرونا و سویه های جدیدی که هر از گاهی شاهد آن هستیم، چند ماهی است تزریق دوز سوم واکسن کرونا در دنیا آغاز شده و بسیاری از مردم دنیا در برابر این ویروس تا حد زیادی ایمن شده اند اما هنوز تزریق دوز سوم در تمام کشورها به اتمام نرسیده که حرف و حدیث هایی پیرامون دوز چهارم مطرح شده است. 

این گمانه زنی ها در حالی ست که هنوز سند و مدرکی قطعی دال بر اثربخش بودن دوز چهارم در کامل کردن ایمنی  بدن در مقابل ویروس کرونا وجود ندارد.در حال حاضر در استرالیا طرح تزریق دوز چهارم برای افراد مبتلا به نقص سیستم ایمنی مطرح شده و قرار است تزریق آن به زودی آغاز شود اما هنوز مشخص نیست که آیا تزریق آن برای سایر افراد جامعه نیز ضروری است یا خیر. 

معمولا حداکثر اثربخشی واکسن کرونا یک تا دو ماه نخست پس از تزریق دوز تقویتی است و پس از آن، ایمنی ایجاد شده در بدن شروع به کاهش می کند. در دوران همه گیری امیکرون، اثربخشی واکسن در دو ماه پس از تزریق دوز سوم توانست 87 درصد در کاهش مراجعه به پزشک و 91 درصد در کاهش میزان بستری در بیمارستان اثر داشته باشد.

در ماه چهارم پس از دوز تقویت کننده، این میزان به ترتیب به 66 و 78 درصد کاهش می یابد که همچنان اثربخشی بالایی را نشان می دهد. داده های محققان استرالیایی نشان می دهد که واکسیناسیون آنفلوآنزا با کاهش 31 درصدی مرگ و میرهای مرتبط با آنفلوآنزا همراه است؛ اگرچه این بسته به سویه و واکسن آنفلوآنزا تغییر می کند.

آیا به دوزهای بیشتر نیاز داریم؟
هنوز باید چند ماهی بگذرد تا بتوان مشخص کرد که آیا مردم جهان به تزریق دوزهای بیشتر واکسن کرونا برای ایجاد مقاومت بالاتر نیاز دارند یا خیر. دوز چهارم در استرالیا برای افرادی توصیه شده است که دچار نقص سیستم ایمنی هستند تا از این طریق، ایمنی بدن آنها تقویت شود.بیشتر کشورها از جمله آمریکا، شیلی و انگلیس نیز دستورالعملی مشابه استرالیا را در پیش گرفته اند. اما در این میان، برخی محققان بر این باورند که حتی اگر اثربخشی بالاتر دوز چهارم در افراد سالم اثبات شود، تزریق آن الزامی نیست. 


اگر واکسن اثربخشی دارد، چرا به تقویت کننده نیاز داریم؟
معمولا این اتفاق خیلی نادر است که تزریق واکسن باعث ایجاد ایمنی ضدعفونی کننده شود؛ به این معنا که سیستم ایمنی را قادر می سازد تا از تکثیر ویروس در بدن و آلوده شدن آن به طور کامل جلوگیری کند. به گزارش سیناپرس به نقل از گاردین ، اما آنچه مسلم است برای ایجاد یک ایمنی قوی در بدن در برابر ابتلا به نوع شدید کووید و جلوگیری از مرگ و میر، سه دوز واکسن موردنیاز است. 

شواهد حاکی از آن است که فایزر و مدرنا در حال آپدیت کردن ترکیبات واکسن های خود هستند تا بتوانند واکسنی خاصی امیکرون تولید کنند. در حالی که عده ای بر این باورند که اگر این واکسن در شرایط آزمایشگاهی بتواند مؤثر عمل کند، می تواند به عنوان دوز چهارم مورد استفاده قرار گیرد، اما به گزارش سیناپرس، عده ای از محققان نیز معتقدند دوز چهارم نمی تواند ایمنی بیشتری را برای بدن به همراه داشته باشد.

دوز سوم حداکثر ایمنی لازم برای محافظت از بدن در  برابر ویروس کرونا را ایجاد کرده و دوز چهارم نمی تواند ایمنی بیشتری را به بدن برساند و در نهایت می تواند ایمنی از دست رفته بدن را که بعد از مدتی از بین رفته جایگزین کند. از این رو، تزریق دوز چهارم ضروری نیست. با تمام این اوصاف باید منتظر بود تا ببینیم وضعیت ویروس کرونا به کجا می رسد و تا چه زمانی قرار است مردم جهان واکسن تزریق کنند.