کاهش ذخایر ۱۵ سد کشور به زیر ۲۰ درصد!

گروه اقتصادی: ایران همواره با چالش‌های آبی مواجه بوده است. در سال‌های اخیر، کاهش بارندگی و مدیریت نادرست منابع آبی باعث کاهش چشمگیر ذخایر سدهای کشور شده است. این موضوع مستقیماً امنیت آبی را تهدید می‌کند.

به گزارش تجارت نیوز،طبق گزارش‌ها، بسیاری از سدهای مهم ایران مانند سد زاینده‌رود، سد کرج و سد دز به پایین‌ترین سطوح ذخیره خود رسیده‌اند. این بحران تأثیر مستقیمی بر کشاورزی، صنعت و محیط زیست گذاشته و خشک شدن رودخانه‌ها، افزایش گرد و غبار، کاهش تولید محصولات کشاورزی و همچنین کاهش تولید برق از نیروگاه‌های برق‌آبی از پیامدهای کاهش ذخایر سدها بوده است. بر اساس آخرین آمار منتشرشده از سوی دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور، از ابتدای سال آبی جاری یعنی از ابتدای مهرماه نسبت به مدت مشابه قبل از آن، ورودی آب سدها پنج درصد کاهش پیدا کرده است. همچنین میزان کل خروجی سدهای کشور نیز نسبت به سال قبل چهار درصد افزایش یافت.شایان ذکر است از ابتدای سال آبی تا تاریخ هشتم دی‌ماه، تعداد ۱۵ سد موجود در کشور زیر ۲۰ درصد آب دارند و همچنین حجم آب موجود در مخازن سدهای کشور در نخستین ماه فصل زمستان تنها ۴۳ درصد است. توسعه ناپایدار و نبود مدیریت صحیح آب و مشکلات زیرساختی، از عواملی هستند که بحران آب در ایران را به وجود آورده‌اند. این موضوع منجر به برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی، کاهش پوشش گیاهی و دیگر بحران‌های اقتصادی و محیط‌زیستی می‌شود.از سوی دیگر، در روزهایی که مردم با بحران کمبود برق و گاز مواجه شده‌اند، حالا این نگرانی وجود دارد که تامین آب هم با سیاست‌هایی همچون سهمیه‌بندی و قطعی مواجه شود. کاهش بارندگی علت کاهش ذخایر سدهاست
جهانگیر پرهمت، عضو هیات علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، توضیح داد: موضوع کاهش ذخایر سدها به دلیل کمبود بارندگی در کشور است. به دلیل کمبود بارندگی، روانابی که وارد سدها شده، نتوانسته است حجم لازم را تامین کند. بارندگی در ایران به مقدار زیادی زیر میانگین است.
به گفته او، سال گذشته کشور درگیر پاییز خشکی بود و میانگین بارندگی امسال کمتر از سال گذشته است. طبیعی است که به دلیل کمبود بارش و در نتیجه کمبود روان‌آب، ورودی آب سدها کاهش یابد.

او ادامه داد: تغییر شرایط اقلیمی، افزایش دما و کاهش بارندگی در کشور اتفاق افتاده است. تا این موقع از سال، باید مقدار قابل توجهی از نزولات جاری به صورت برف باشد، اما تاکنون عمده بارش‌ها به صورت باران بوده است. این موضوع خود اثرگذار است و ماندگاری برف بیشتر است. در حال حاضر دمای هوا بالاست و بخش زیادی از بارندگی تبخیر شده و در اختیار ما قرار نگرفته است.
پرهمت در مورد راهکار وضعیت بحران آب تشریح کرد: شرایط اقلیمی را نمی‌توان تغییر داد و به دلیل کمبود میزان بارش، این اوضاع پیش آمده است. تنها می‌توان در مواجهه با این بحران، مصرف آب را مدیریت کرد و کاهش داد.

نمی‌توان بخش کشاورزی را به دلیل کمبود آب تعطیل کرد
این کارشناس حوزه آب تصریح کرد: امروزه به دلیل مواجهه با کمبود آب، از بخش کشاورزی برای تامین آب صنعت و آب شرب زده می‌شود. اما کشاورزی هم امنیت غذایی کشور را تامین می‌کند. باید هم در مصرف آب کشاورزی و هم آب شرب صرفه‌جویی شود. در واقع نمی‌توان کشاورزی را تعطیل کرد و کل میزان مصرف آب این بخش را به صنعت و آب شرب اختصاص داد.

پرهمت اضافه کرد: بیش از ۲۵ درصد جمعیت کشور در بخش کشاورزی فعالیت دارند و اشتغال آنها به کشاورزی وابسته است. علاوه بر اشتغال، امنیت غذایی کشور نیز به کشاورزی وابسته است. بنابراین باید به تناسب مصرف در هر سه بخش صرفه‌جویی شود.وی افزود: از سوی دیگر به جای کاهش آب بخش کشاورزی و جبران کمبود آب پیش‌آمده در بخش‌های دیگر از این طریق، باید در راستای افزایش بهره‌وری در بخش کشاورزی، صنعت و کاهش مصرف آب شرب اقداماتی انجام شود.

اگر وضعیت آب مدیریت نشود، کمبود آب تبدیل به یک بحران می‌شود
پرهمت هشدار داد: اگر وضعیت آب مدیریت نشود، کمبود آب تبدیل به بحران می‌شود. کمبود آب در بخش شرب، صنعت و کشاورزی آثار متعددی خواهد داشت. وقتی کشور با کمبود آب مواجه شود، فشار شبکه‌های آب کم می‌شود و مصرف آب کاهش پیدا می‌کند.او در نهایت خاطرنشان کرد: وقتی آب برای بخش کشاورزی کم باشد، کشاورز مجبور می‌شود در بخشی از زمین خود کاشت نکند. از سوی دیگر، بخش باغات هم دائماً نیاز به آب دارند و با کمبود تولید مواجه می‌شوند. اینها تبعات کمبود آب است، اما می‌توان با مدیریت و صرفه‌جویی از آن جلوگیری کرد.