قول‌های عبث در سیاست

به تکرار عبارت «قول الکی» را از زبان عاشقان شنیدیم، فردی دل‌خوش به قول‌های الکی و وعده‌های فریبنده می‌شود و برای مرتبه‌ای دیگر به حرف‌های عاشقانه طرف مقابل دل می‌بندد. حرف‌هایی که در گذشته هم بیان شده و به آن عمل نشده، ولی بار دیگر مورد سنجش قرار می‌گیرد، شاید نتیجه برای چشم بیرونی روشن باشد، ولی برای کسی که مخاطب آن قول و وعده است رنگ و نمایی دیگر دارد. شخص در چنین مواقعی خودش را با ساده ‌دلی و گرفتار شدن در رفتار عاشقانه فریب می‌دهد تا روزی و روزگاری آن حرف‌ها به واقعیت پیوند بخورد، در سیاست نیز چنین رویه‌ای را می‌توان سراغ گرفت، البته با تفاوت‌های بسیار و نتایج متفاوت‌تر.

دامنه و بازخورد اظهار قول‌های الکی و حرف‌های بی‌مایه در یک ارتباط عاشقانه، صرفا به طرف‌های درگیر در ماجرا ختم می‌شود، ولی در سیاست مخاطب این حرف‌ها هزاران و بلکه میلیون‌ها شهروندی هستند که پای صندوق‌های رای حاضر و از طریق برگ‌های رای، نظر خودشان را درباره قدرت انتخابی بیان می‌کنند. به عبارتی دامنه سخنان سیاسی گاه چشم و گوش میلیون‌ها انسان‌ را به خود مشغول می‌دارد. اما در رابطه عاشقانه با دو بازیگر روبه‌رو هستیم، یکی می‌گوید و دیگری می‌پذیرد و یا در صدد نفی و انکار برمی‌آید، اگر هم کلامی به مرحله عمل نرسد و یا از اساس نادرست باشد، در نهایت یک نفر آسیب آن گفته‌های نادرست را متحمل می‌شود.

در رابطه عاشقانه فرد دچار آسیب می‌شود، دل‌نگرانی برای اجتماع، جامعه و دغدغه‌های کلان‌تر در میان نیست، ما با عبارت‌هایی همانند از دست دادن سرمایه اجتماعی، افول اعتماد به دولت میان شهروندان، کاهش اعتماد و باورمندی به گفته‌های دولت‌مردان، کاهش اعتبار دولتی‌ها و قدرت‌مداران و. . . روبرو نیستیم، ولی در مبحث قدرت و نقشی که سیاست‌مداران در عرصه عمومی بازی می‌کنند. ارتباط مستقیم و بی‌واسطه‌ای میان گفتارهای آنها و واکنش‌های مردم برقرار است. از همین‌رو بسیاری از کارگزاران دولت‌ها با انجام نظرسنجی‌ تلاش می‌کنند نظرات مردم و میزان اعتماد آنان را به صورت مستمر کسب نمایند تا در صورت مشاهده کاهش اعتماد عمومی در سیاست‌های دولت، ارایه نظرات و شیوه عملکرد خویش تجدید نظر کنند.

سیاست‌مداران می‌توانند با ارایه تصویری نامعتبر و با قول‌های نادرست و غیرکارشناسی و‌ترسیم فضایی دلنشین برای آینده رای مردم را اخذ کنند، ولی در صورتی که این وعده‌ها و یا بخشی از آنها جامه عمل نپوشد و تنها در حرف و جمله باقی بماند، این رای به عنوان چک سفید امضاء در آینده‌ای نه چندان دور نقد نخواهد شد، بلکه به کاغذی بی‌ارزش تغییر ماهیت و همه این زیان‌ها و سوزاندن اعتماد شهروندان توسط شخصیت‌های سیاسی انجام شده که نخواستند و یا نتوانستند مطالبات مطرح شده توسط شهروندان را پاسخ بدهند. مسائلی از قبیل حل بحران آب در برخی شهرها و شهرستان‌ها، انتخاب و انتصاب استاندارهایی در شان استان‌های بزرگ، حل معضل حاشیه نشینی و اجرا کردن قانون در تمام زمینه‌ها، از برگزاری کنسرت‌ها گرفته تا اجرا شدن قانون برای تمام شرکت کنندگان در استخدام‌های دولتی و. . . اجر کردن عدالت آموزشی و حذف سهمیه‌های کنکور که نهاد آموزش را با چالش‌های عظیمی روبرو ساخته است.

امید آنکه دولت دوازدهم به دام دادن وعده‌های بسیار و کار نکردن و نادیده گرفتن اعتماد شهروندان و رای دهندگان گرفتار نیاید. کارنامه دولت نهم و دهم پیش‌ روی ماست، دولتی که با تصویب بیش از ۱۲ هزار مصوبه استانی و اجرا نکردن قول‌هایش باعث ناراحتی و دلسردی مردم را با سیاست‌های نادرست فراهم کرد. دولت دوازدهم، شخص رئیس جمهور و مشاوران و چهره‌های تاثیرگذار در دولت چنانچه خواهان تقدیم دولت به دست چهره‌هایی با سیاست‌های به کلی متفاوت با دولت فعلی نیستند، بهتر است در اولین فرصت‌ترمز برخی از رفتارهای نادرست در دولت را بکشند تا خرابی‌های بیشتری رخ ندهد و سرمایه اجتماعی شهروندان در آینده با چالش جدی روبرو  نشود.