گروه سیاسی: با نگاهی به آن چه در حوزه سیاست خارجی در جریان است میتوانیم نشانههای جدیتر شدن بیش از پیش خطراتی که کشور را تهدید میکند را مشاهده کنیم. خطراتی جدی از قبیل اعمال تحریمها به خصوص در حوزه نفتی و بانکی، مسئله بازگشت سایه جنگ و اثرات روانی و تبلیغی آن، بالا گرفتن تنشها با کشورهای منطقه، بازگشت چالش هستهای میان ایران و غرب و...
با توجه به سیاست اعلامی ایالات متحده افزایش فشار تحریمی علیه ایران تبدیل به مهمترین ابزار در اختیار ایالات متحده در مواجهه با جمهوری اسلامی شده است. به گونهای که شاهد هستیم در یک سال اخیر حلقه محاصره تحریمی علیه ایران تنگتر و تنگتر شده است. اگر در ابتدای خروج آمریکا از توافق هستهای شاهد اعمال معافیتهای تحریمی قابل توجهی بودیم امروز دیگر آن معافیتها به کمترین میزان ممکن تقلیل پیدا کرده است و صادرات نفت از مقصد ایران به کاری تقربباً نشدنی تبدیل شده است.
از طرف دیگر با تحریم خارجی و خود تحریمی داخلی مربوط به لوایح باقی مانده اف.ای.تی.اف شاهد آن هستیم که بخش قابل توجهی از مبادلات مالی و ارتباطات اقتصادی تجار ایرانی با طرفهای خارجی بسیار سخت و در برخی موارد امکانناپذیر شده است. نتیجه این دو تحریم بسیار مهم را میتوان در منفی شدن و سقوط شاخصهای اساسی اقتصاد در یک سال اخیر مشاهده کرد. از سویی دیگر و در کنار تحریمهای اثرگذار بر اقتصاد ایران و معیشت مردم با موضوع سایه جنگ نیز مواجه هستیم که وضعیت خطیری را رقم زده است.
ممکن است برخی بر این عقیده باشند که به دلایل گوناگونی از جمله عدم تمایل رهبران ایالات متحده و جمهوری اسلامی جنگی رخ نخواهد داد اما با وجود بیان چنین تحلیلهایی از سوی مقامات آمریکایی و ایرانی فضای رسانهای بینالملل در این موضوع هم مثل بسیاری از مسائل مسیر خود را فارغ از اظهارنظرهای سیاستمداران میرود و طبیعتاً آثار منفی روانی را نیز بر جامعه ایرانی میگذارد اما به نظر میآید آنچه از مواردی که گفته آمد اهمیتی بیشتر و جدیتر دارد مسئله بازگشت اجماع جهانی علیه کشورمان است.
تفاوت وضعیت سخت و پیچیده یک سال اخیر با سالهای ۸۹، ۹۰ و ۹۱ به این نکته بازمیگشت که خبری از اجماع جهانی نبود و این مسئله از نظر سیاسی میتوانست کمک قابل توجهی به تصمیمگیران عرصه سیاست خارجی در ایران کند اما به نظر میرسد که اندک اندک این ظرفیت قابل توجه در حال از بین رفتن است و نشانهها حاکی از آن است که علاوه بر بازگشت تحریمها و سایه جنگ که با توافق هستهای رفع شده بود حالا شاهد بازگشت اجماع جامعه جهانی علیه کشورمان نیز خواهیم بود.
مسئلهای که تاثیرگذاری تحریمها را دو چندان و قدرت مانور دیپلماتهای ایرانی در عرصه جهانی را کمتر و کمتر خواهد کرد. حال باید منتظر ماند و دید که آیا تصمیمگیران و تصمیمسازان در نظام حکمرانی اهمیت این مسئله و خطرات ناشی از آن را درک خواهند کردیا خیر.