تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۳۱ ساعت ۱۴:۱۱
کد مطلب : ۳۵۳۷۲۲
فرجام برجام؛درمیانه روابط آمریکا و اسرائيل
گروه بین الملل: با نزدیک‌تر شدن ایران و آمریکا برای امضای توافق احیای برجام، حالا منتقدان و حامیان این توافق در واشنگتن بار دیگر جنگ و درگیری خود را از سر گرفته‌اند و ایالات متحده احتمالا در ماه‌های آتی صحنه رویارویی جریان‌های مختلف سیاسی خواهد بود که پیش‌تر و در سال ۲۰۱۵ و بعد از حصول برجام شاهد آن بوده است.
پولتیکو در گزارشی به آخرین تحولات و رقابت‌های داخلی بر سر توافق هسته‌ای برجام پرداخته و گزارش داده که از همین حالا نبردها میان جریان‌های مختلف سیاسی در آمریکا بر سر این موضوع آغاز شده است.
این رسانه آمریکایی در ادامه این مطلب می‌نویسد: مانند هفت سال پیش لابی‌ها، فعالان سیاست خارجی، مقام‌های خارجی و قانونگذاران در این نبرد از هر وسیله‌ای برای بیان نظرات خود و همچنین اثرگذاری بر افکار عمومی استفاده می‌کنند؛ از خرید تبلیغات گرفته تا کمپین نامه‌نویسی و گفتگو و انتشار گزارش و مقاله و یادداشت در رسانه‌های مختلف. این کمپین به ویژه در صورتی که مذاکرات در وین به نتیجه بیانجامد شدت هم خواهد یافت. به نظر می‌رسد حتی کاخ سفید هم خود را آماده این مبارزه کرده است. در مثالی در همین زمینه، روز پنجشنبه جیمز ریش سناتور جمهوری‌خواه از آیداهو در توییتی با حمله به دولت مدعی شد که ایران جو بایدن را تحت فشار غیر عادی قرار داده تا آمریکا شرایطی را بپذیرد که بر اساس آن، برنامه تسلیحات هسته‌ای ایران سرعت خواهد بخشید.
این توییت عضو ارشد کمیته روابط خارجی سنا و منتقد توافق با ایران با واکنش دولت آمریکا روبرو شد. شورای امنیت ملی کاخ سفید در اقدامی غیرمرسوم، توییت جیمز ریش را با توضیحی بازنشر کرد و نوشت: «هیچ یک از اینها درست نیست. ما هرگز چنین توافقی را نمی‌پذیریم. ضمن اینکه ما هرگز از توافقی که به خوبی کار می‌کرد خارج نمی‌شدیم که باعث شود روند توسعه برنامه هسته‌ای ایران به سرعت افزایش یابد.»مخالفت‌ها در حالی از همه سو در آمریکا بالا گرفته که هنوز مشخص نیست واقعا طرفین بتوانند بر سر احیای برجام با یکدیگر به توافق برسند یا خیر.
هرچند دعواهای سیاسی بر سر این مسئله در آمریکا و اسرائيل گسترده خواهد بود اما جنجال احتمالا بیشتر در کنگره متمرکز خواهد شد، جایی که قانونگذاران فرصتی برای بررسی توافق احیای برجام خواهند داشت.
این بار هم همچون سال ۲۰۱۵ نیازی به تصویب توافق در کنگره نیست اما مخالفان می‌توانند با بررسی خود، در صورتی که آرای کافی برای از بین بردن آن داشته باشند، دست به این کار بزنند. هرچند با توجه به اینکه در حال حاضر دموکرات‌ها اکثریت کنگره را در دست دارند، این موضوع دست‌کم تا پیش از انتخابات میان‌دوره ماه نوامبر کنگره دور از انتظار خواهد بود.
اسرائيل هم سوی دیگر اصلی مخالفت‌ها خواهد بود، جایی که تل‌آویو احتمالا تمام تلاش خود را به کار خواهد بست تا جلوی حصول توافق احیای برجام را بگیرد. رسانه والا نیوز اسرائيل در مطلبی اختصاصی و به نقل از مقام‌های ارشد اسرائيلی گزارش داده که آمریکا به تل‌آویو اطمینان داده که کاخ سفید با اعطای امتیازات جدید به ایران موافقت نکرده است. این رسانه همچنین اضافه کرده که کاخ سفید به مقام‌های اسرائيلی گفته که هنوز توافق هسته‌ای با ایران قریب‌الوقوع نیست.
این در حالی‌است که با نزدیک‌تر شدن به موعد برگزاری انتخابات سراسری در اسرائيل یائير لاپید احیتاج مبرمی به سرنوشت مذاکرات احیای برجام دارد. ناظران بر این باورند در صورتی که تا پیش از برگزاری این انتخابات، برجام احیا شود، نتانیاهو می‌تواند حملات خود را به سمت لاپید و دیگر احزاب مخالف خود روانه کند و آنها را به ضعف در برابر ایران متهم نماید. با این حال کانال ۱۱ اسرائيل گزارش داده که لاپید قصد ندارد سیاستی مشابه آنچه نتانیاهو در دولت بایدن و ترامپ به آن دست زد، پی بگیرد و برخلاف نخست وزیر پیشین اسرائيل، نمی‌خواهد به صورت علنی و برجسته با این توافق مخالفت و رو در روی دولت جو بایدن قرار گیرد.
قرار است هفته آینده مشاور امنیت ملی اسرائيل به واشنگتن سفر کند تا ضمن دیدار با مقام‌های ارشد کاخ سفید، نگرانی‌های تل‌آویو را مستقیما به اطلاع کاخ سفید برساند. در همین حال مقام‌های اسرائيلی با یاری جستن از رسانه‌ها تلاش می‌کنند گفتگوهای خود با مقام‌های آمریکایی را علنی کنند تا از این طریق به جو بایدن و مقام‌های تاثیرگذار در مذاکرات هسته‌ای ایران فشار وارد کنند و به آنها ضربه بزنند.
سایت اکسیوس در گزارشی به نقل از مقام‌های اسرائيلی پرسشی را مطرح کرده و گفته «آیا رئيس جمهوری ایالات متحده و تیمش، کاملا از آنچه اسرائيلی‌ها درباره امتیازات موجود در متن توافق احتمالی یاد می‌کنند، مطلع هستند؟»
این نوع کنایه‌ها که با هدف جلب توجه و البته ضربه زدن به مذاکره‌کنندگان آمریکایی صورت می‌گیرد، خشم افراد داخل و نزدیک به دولت آمریکا را برمی‌انگیزد. کسانی که تاکید دارند خبری از امتیاز جدیدی نیست و رئیس جمهوری کاملا در جریان جزئيات قرار دارد. یک مقام کاخ سفید که نخواسته نامش فاش شود، در این خصوص به پولتیکو می‌گوید: «ما در حال گفتگوهای فشرده و مداوم با اسرائيلی‌ها درباره ایران هستیم. اسرائيل هیچ حامی بزرگتر از جو بایدن، رئيس جمهوری آمریکا ندارد.»
مقام‌های اسرائيلی یک متحد قوی هم در واشنگتن دارد که به آنها برای ضربه زدن به تلاش‌ها برای حصول توافق با ایران کمک می‌کند. ایپک یا لابی اسرائيل در آمریکا طبق گزارش‌ها در سال ۲۰۱۵ میلادی ده‌ها میلیون دلار هزینه کرد تا بتواند جلوی حصول توافق برجام را بگیرد. هرچند مقام‌های ایپک به صورت مستقیم اشاره‌ای به این نمی‌کنند که چه برنامه‌هایی دارند تا به تلاش‌ها برای احیای برجام ضربه بزنند اما این لابی قدرتمند اسرائيل در آمریکا تاکید دارد که «نگرانی‌های جدی» در خصوص تلاش‌ها برای احیای برجام وجود دارد.
در همین حال، جی استریت، دیگر لابی طرفدار اسرائيل در آمریکا که بیشتر رویکرد چپ دارد می‌گوید قصد دارد فضا را برای حمایت از توافق احتمالی با ایران هموار سازد. دیلان ویلیامز، معاون ارشد این گروه می‌گوید: «ما ابتدا قصد داریم متن توافق را بررسی کنیم و اگر متن آن‌چیزی بود که انتظارش را داریم، یک کمپین کامل راه‌اندازی می‌کنیم.»
این مقام جی استریت می‌گوید کمپین آنها شامل هر گونه تلاش از تماس‌های تلفنی گرفته تا تبلیغات در رسانه‌های اجتماعی خواهد بود. هدف این کمپین هم عمدتا دموکرات‌های میانه‌رو است که برخی از آنها از توافق سال ۲۰۱۵ حمایت نکردند و همچنین نمایندگان جدیدی که موضع‌شان را به صورت مشخص اعلام نکرده‌اند.
با توافق سال ۲۰۱۵ با ایران بسیاری از تحریم‌های اقتصادی آمریکا و بین‌المللی علیه ایران در ازای محدودیت‌های شدید بر برنامه هسته‌ای تهران لغو شد.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت آمریکا، در سال ۲۰۱۸ اما تصمیم گرفت آمریکا را از این توافق خارج کند. او با بیان اینکه این یکی از بدترین توافق‌هایی است که در عمرش دیده بار دیگر تحریم‌های گسترده‌ای را علیه تهران اعمال کرد. یک سال بعد، پس از اینکه سایر کشورهای طرف توافق نتوانستند خروج آمریکا از توافق را برای ایران جبران کنند، تهران تصمیم گرفت تعهدات خود در برجام را کاهش دهد. اگرچه ایران همواره تاکید کرده که قصدی برای ساخت سلاح هسته‌ای ندارد اما از نظر فنی این کشور بیش از گذشته به این امکان نزدیک شده است.
همزمان با انجام مذاکرات برای بازگرداندن توافق، انتشار گزارش‌ها در خصوص تلاش برای سوقصد یک عضو سپاه پاسداران علیه جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی در دوران ترامپ فضا را برای مخالفان توافق هموارتر کرده است. مخالفان همچنین با استناد به حمله هادی مطر به سلمان رشدی، تاکید دارند که نباید با کشوری که همچنان برای به قتل رساندن افراد و مقام‌های آمریکایی برنامه‌ریزی می‌کند گفتگو کرد.
مایکل سینگ، تحلیلگر موسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک می‌گوید برخلاف سال ۲۰۱۵ مقام‌های دولت آمریکا کمتر از این حرف می‌زنند که این توافق به تغییرات بزرگتر در رفتار ایران و منطقه خاورمیانه خواهد شد.
او در ادامه می‌گوید: «آنچه ما از دولت می‌شنویم بیشتر جنبه واقع گرایانه دارد. آنها در واقع هیچ استدلالی ندارند که این توافق روابط تهران و واشنگتن را متحول می‌کند اما چیزی که شما بسیار از آنها می‌شنوید این است که این تنها گزینه ما است.»
یکی از نهادهایی که تلاش‌های گسترده‌ای برای مخالفت با این توافق می‌کند و مدت‌هاست وارد این عرصه شده بنیاد دفاع از دموکراسی یا همان FDD است. اندیشکده‌ای جنگ‌طلب و دست‌راستی که مدت‌هاست با توافق هسته‌ای مخالفت می‌کند. این جریان که در دولت دونالد ترامپ بسیار مورد توجه و استناد کاخ سفید قرار می‌گرفت همچنان به تلاش‌های خود برای به شکست کشاندن مذاکرات ادامه می‌دهد.
جو دوگرتی، سخنگوی این اندیشکده می‌گوید این بنیاد قصد دارد که نشست‌ها، مقالات، گزارش‌ها و همچنین سایر ابرازهای سنتی خود را افزایش دهد تا دیدگاه خود مبنی بر مخالفت با احیای توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ را بیشتر ترویج کند. او می‌گوید استدلال بسیاری از تحلیلگران این است که آنچه در حال احیا است نه همان توافق سال ۲۰۱۵ که یک توافق ضعیف‌تر است.
پولتیکو در گزارشی به آخرین تحولات و رقابت‌های داخلی بر سر توافق هسته‌ای برجام پرداخته و گزارش داده که از همین حالا نبردها میان جریان‌های مختلف سیاسی در آمریکا بر سر این موضوع آغاز شده است.
این رسانه آمریکایی در ادامه این مطلب می‌نویسد: مانند هفت سال پیش لابی‌ها، فعالان سیاست خارجی، مقام‌های خارجی و قانونگذاران در این نبرد از هر وسیله‌ای برای بیان نظرات خود و همچنین اثرگذاری بر افکار عمومی استفاده می‌کنند؛ از خرید تبلیغات گرفته تا کمپین نامه‌نویسی و گفتگو و انتشار گزارش و مقاله و یادداشت در رسانه‌های مختلف. این کمپین به ویژه در صورتی که مذاکرات در وین به نتیجه بیانجامد شدت هم خواهد یافت. به نظر می‌رسد حتی کاخ سفید هم خود را آماده این مبارزه کرده است. در مثالی در همین زمینه، روز پنجشنبه جیمز ریش سناتور جمهوری‌خواه از آیداهو در توییتی با حمله به دولت مدعی شد که ایران جو بایدن را تحت فشار غیر عادی قرار داده تا آمریکا شرایطی را بپذیرد که بر اساس آن، برنامه تسلیحات هسته‌ای ایران سرعت خواهد بخشید.
این توییت عضو ارشد کمیته روابط خارجی سنا و منتقد توافق با ایران با واکنش دولت آمریکا روبرو شد. شورای امنیت ملی کاخ سفید در اقدامی غیرمرسوم، توییت جیمز ریش را با توضیحی بازنشر کرد و نوشت: «هیچ یک از اینها درست نیست. ما هرگز چنین توافقی را نمی‌پذیریم. ضمن اینکه ما هرگز از توافقی که به خوبی کار می‌کرد خارج نمی‌شدیم که باعث شود روند توسعه برنامه هسته‌ای ایران به سرعت افزایش یابد.»مخالفت‌ها در حالی از همه سو در آمریکا بالا گرفته که هنوز مشخص نیست واقعا طرفین بتوانند بر سر احیای برجام با یکدیگر به توافق برسند یا خیر.
هرچند دعواهای سیاسی بر سر این مسئله در آمریکا و اسرائيل گسترده خواهد بود اما جنجال احتمالا بیشتر در کنگره متمرکز خواهد شد، جایی که قانونگذاران فرصتی برای بررسی توافق احیای برجام خواهند داشت.
این بار هم همچون سال ۲۰۱۵ نیازی به تصویب توافق در کنگره نیست اما مخالفان می‌توانند با بررسی خود، در صورتی که آرای کافی برای از بین بردن آن داشته باشند، دست به این کار بزنند. هرچند با توجه به اینکه در حال حاضر دموکرات‌ها اکثریت کنگره را در دست دارند، این موضوع دست‌کم تا پیش از انتخابات میان‌دوره ماه نوامبر کنگره دور از انتظار خواهد بود.
اسرائيل هم سوی دیگر اصلی مخالفت‌ها خواهد بود، جایی که تل‌آویو احتمالا تمام تلاش خود را به کار خواهد بست تا جلوی حصول توافق احیای برجام را بگیرد. رسانه والا نیوز اسرائيل در مطلبی اختصاصی و به نقل از مقام‌های ارشد اسرائيلی گزارش داده که آمریکا به تل‌آویو اطمینان داده که کاخ سفید با اعطای امتیازات جدید به ایران موافقت نکرده است. این رسانه همچنین اضافه کرده که کاخ سفید به مقام‌های اسرائيلی گفته که هنوز توافق هسته‌ای با ایران قریب‌الوقوع نیست.
این در حالی‌است که با نزدیک‌تر شدن به موعد برگزاری انتخابات سراسری در اسرائيل یائير لاپید احیتاج مبرمی به سرنوشت مذاکرات احیای برجام دارد. ناظران بر این باورند در صورتی که تا پیش از برگزاری این انتخابات، برجام احیا شود، نتانیاهو می‌تواند حملات خود را به سمت لاپید و دیگر احزاب مخالف خود روانه کند و آنها را به ضعف در برابر ایران متهم نماید. با این حال کانال ۱۱ اسرائيل گزارش داده که لاپید قصد ندارد سیاستی مشابه آنچه نتانیاهو در دولت بایدن و ترامپ به آن دست زد، پی بگیرد و برخلاف نخست وزیر پیشین اسرائيل، نمی‌خواهد به صورت علنی و برجسته با این توافق مخالفت و رو در روی دولت جو بایدن قرار گیرد.
قرار است هفته آینده مشاور امنیت ملی اسرائيل به واشنگتن سفر کند تا ضمن دیدار با مقام‌های ارشد کاخ سفید، نگرانی‌های تل‌آویو را مستقیما به اطلاع کاخ سفید برساند. در همین حال مقام‌های اسرائيلی با یاری جستن از رسانه‌ها تلاش می‌کنند گفتگوهای خود با مقام‌های آمریکایی را علنی کنند تا از این طریق به جو بایدن و مقام‌های تاثیرگذار در مذاکرات هسته‌ای ایران فشار وارد کنند و به آنها ضربه بزنند.
سایت اکسیوس در گزارشی به نقل از مقام‌های اسرائيلی پرسشی را مطرح کرده و گفته «آیا رئيس جمهوری ایالات متحده و تیمش، کاملا از آنچه اسرائيلی‌ها درباره امتیازات موجود در متن توافق احتمالی یاد می‌کنند، مطلع هستند؟»
این نوع کنایه‌ها که با هدف جلب توجه و البته ضربه زدن به مذاکره‌کنندگان آمریکایی صورت می‌گیرد، خشم افراد داخل و نزدیک به دولت آمریکا را برمی‌انگیزد. کسانی که تاکید دارند خبری از امتیاز جدیدی نیست و رئیس جمهوری کاملا در جریان جزئيات قرار دارد. یک مقام کاخ سفید که نخواسته نامش فاش شود، در این خصوص به پولتیکو می‌گوید: «ما در حال گفتگوهای فشرده و مداوم با اسرائيلی‌ها درباره ایران هستیم. اسرائيل هیچ حامی بزرگتر از جو بایدن، رئيس جمهوری آمریکا ندارد.»
مقام‌های اسرائيلی یک متحد قوی هم در واشنگتن دارد که به آنها برای ضربه زدن به تلاش‌ها برای حصول توافق با ایران کمک می‌کند. ایپک یا لابی اسرائيل در آمریکا طبق گزارش‌ها در سال ۲۰۱۵ میلادی ده‌ها میلیون دلار هزینه کرد تا بتواند جلوی حصول توافق برجام را بگیرد. هرچند مقام‌های ایپک به صورت مستقیم اشاره‌ای به این نمی‌کنند که چه برنامه‌هایی دارند تا به تلاش‌ها برای احیای برجام ضربه بزنند اما این لابی قدرتمند اسرائيل در آمریکا تاکید دارد که «نگرانی‌های جدی» در خصوص تلاش‌ها برای احیای برجام وجود دارد.
در همین حال، جی استریت، دیگر لابی طرفدار اسرائيل در آمریکا که بیشتر رویکرد چپ دارد می‌گوید قصد دارد فضا را برای حمایت از توافق احتمالی با ایران هموار سازد. دیلان ویلیامز، معاون ارشد این گروه می‌گوید: «ما ابتدا قصد داریم متن توافق را بررسی کنیم و اگر متن آن‌چیزی بود که انتظارش را داریم، یک کمپین کامل راه‌اندازی می‌کنیم.»
این مقام جی استریت می‌گوید کمپین آنها شامل هر گونه تلاش از تماس‌های تلفنی گرفته تا تبلیغات در رسانه‌های اجتماعی خواهد بود. هدف این کمپین هم عمدتا دموکرات‌های میانه‌رو است که برخی از آنها از توافق سال ۲۰۱۵ حمایت نکردند و همچنین نمایندگان جدیدی که موضع‌شان را به صورت مشخص اعلام نکرده‌اند.
با توافق سال ۲۰۱۵ با ایران بسیاری از تحریم‌های اقتصادی آمریکا و بین‌المللی علیه ایران در ازای محدودیت‌های شدید بر برنامه هسته‌ای تهران لغو شد.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت آمریکا، در سال ۲۰۱۸ اما تصمیم گرفت آمریکا را از این توافق خارج کند. او با بیان اینکه این یکی از بدترین توافق‌هایی است که در عمرش دیده بار دیگر تحریم‌های گسترده‌ای را علیه تهران اعمال کرد. یک سال بعد، پس از اینکه سایر کشورهای طرف توافق نتوانستند خروج آمریکا از توافق را برای ایران جبران کنند، تهران تصمیم گرفت تعهدات خود در برجام را کاهش دهد. اگرچه ایران همواره تاکید کرده که قصدی برای ساخت سلاح هسته‌ای ندارد اما از نظر فنی این کشور بیش از گذشته به این امکان نزدیک شده است.
همزمان با انجام مذاکرات برای بازگرداندن توافق، انتشار گزارش‌ها در خصوص تلاش برای سوقصد یک عضو سپاه پاسداران علیه جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی در دوران ترامپ فضا را برای مخالفان توافق هموارتر کرده است. مخالفان همچنین با استناد به حمله هادی مطر به سلمان رشدی، تاکید دارند که نباید با کشوری که همچنان برای به قتل رساندن افراد و مقام‌های آمریکایی برنامه‌ریزی می‌کند گفتگو کرد.
مایکل سینگ، تحلیلگر موسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک می‌گوید برخلاف سال ۲۰۱۵ مقام‌های دولت آمریکا کمتر از این حرف می‌زنند که این توافق به تغییرات بزرگتر در رفتار ایران و منطقه خاورمیانه خواهد شد.
او در ادامه می‌گوید: «آنچه ما از دولت می‌شنویم بیشتر جنبه واقع گرایانه دارد. آنها در واقع هیچ استدلالی ندارند که این توافق روابط تهران و واشنگتن را متحول می‌کند اما چیزی که شما بسیار از آنها می‌شنوید این است که این تنها گزینه ما است.»
یکی از نهادهایی که تلاش‌های گسترده‌ای برای مخالفت با این توافق می‌کند و مدت‌هاست وارد این عرصه شده بنیاد دفاع از دموکراسی یا همان FDD است. اندیشکده‌ای جنگ‌طلب و دست‌راستی که مدت‌هاست با توافق هسته‌ای مخالفت می‌کند. این جریان که در دولت دونالد ترامپ بسیار مورد توجه و استناد کاخ سفید قرار می‌گرفت همچنان به تلاش‌های خود برای به شکست کشاندن مذاکرات ادامه می‌دهد.
جو دوگرتی، سخنگوی این اندیشکده می‌گوید این بنیاد قصد دارد که نشست‌ها، مقالات، گزارش‌ها و همچنین سایر ابرازهای سنتی خود را افزایش دهد تا دیدگاه خود مبنی بر مخالفت با احیای توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ را بیشتر ترویج کند. او می‌گوید استدلال بسیاری از تحلیلگران این است که آنچه در حال احیا است نه همان توافق سال ۲۰۱۵ که یک توافق ضعیف‌تر است.
پربينندهترين مطالب و خبرها
