تراژدی کرونا با اومیکرون تکرار می‌شود؟

گروه جامعه: اُمیکرونی که قرار بود خفیف باشد و بی تلفات، همین که اوضاع را برای ابراز وجود مهیا دید، جان گرفت. ما باز هم به ویروس عصیان‌گر فرصت دادیم تا جان‌مان را نشانه رود و در آستانه سه سالگی‌اش فراموشکاری و ساده‌انگاری تلخ‌مان را به رخ بکشد؛ که چه زود همه مرگ‌ها، از دست دادن‌ها، رنج بیماری و روز‌های سیاه کرونایی را از یابد بردیم و گویا دوباره قرار است شاهد دومینوی مرگی باشیم که روی سرمان آوار می‌شود.

کووید ۱۹ حالا برای ششمین بار با سویه‌ای جدید به میدان آمده و با تصور خفیف بودنش، ماسک‌ها و فاصله‌های سلامتی را از میان برداشته و در جان‌ها رخنه کرده است. برای همین هم وقتی در خیابان راه می‌روید یا در تاکسی و اتوبوس می‌نشینید، خیلی‌ها با چشم‌های سرخ، سرفه می‌کنند، عطسه می‌زنند و خوش خیالند که تنها زکام شده‌اند، اما نمی‌دانند که این سایه اُمیکرون است که می‌تواند خودشان و دیگران را در معرض خطر قرار داده و یک به یک بر زمین اندازد.

علی‌رغم خوش‌بینی عمومی به اُمیکرون، اما کارشناسان حوزه سلامت و ویروس‌شناسان از همان ابتدا نسبت به عدم عادی‌انگاری و لزوم جدی گرفتن واریانت جدید، هشدار داده و بر ضرورت تداوم رعایت پروتکل‌های بهداشتی، تکمیل واکسیناسیون و تزریق دز سوم واکسن و حتی اعمال محدودیت‌هایی مانند محدودیت در بازگشایی‌ها و...، به منظور جلوگیری از گسترش اُمیکرون در کشور تاکید کردند، هشدار‌هایی که چندان کارساز نشد و ۲۸ آذر ماه ۱۴۰۰ بود که اولین مورد اُمیکرون شناسایی و به صورت رسمی اعلام شد که این واریانت به ظاهر آرام که البته از سوی سازمان جهانی بهداشت به عنوان واریانتی نگران‌کننده طبقه‌بندی شده بود، وارد کشور شده است.

این در حالیست که از پیش از شناسایی اُمیکرون در کشور بسیاری از متخصصین نسبت به سرعت سرایت بالای این مهمان ناخوانده در کشور هشدار داده و حتی اعلام کرده بودند که محدودیت‌های کرونایی باید هرچه سریع‌تر بازگردند. به طوری که دکتر حمیدرضا جماعتی- دبیر کمیته علمی کشوری کرونا اعلام کرد که باید قرنطینه‌ها را دوباره و حداقل برای چهار هفته بازگردانیم و اجرا کنیم. زیرا اگر قرار باشد پیکی با امیکرون در کشور ایجاد شود، باتوجه به زمان شیوع تندی که ویروس دارد، احتمال دارد که طی چند هفته آینده ما نیز شاهد این پیک باشیم.

خطر تکرار دوباره یک تراژدی
علی‌رغم هشدار‌ها اما، هنوز از پیک طولانی، پرمرگ و پر بستری پنجم با واریانت دلتا عبور نکرده، به ورطه اُمیکرون و پیک ششم افتادیم. به طوری که با وجود هشدار‌های همه‌جانبه کارشناسان مبنی بر لزوم رعایت پروتکل‌های بهداشتی و استفاده از ماسک، رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و تهویه مناسب و ...، اما درصد رعایت این پروتکل‌ها طی ماه‌های اخیر گذشته روی مرز ۵۷ درصدی بود و از سویی تمهیدات آنی و جدی برای اعمال محدودیت در برخی فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی نیز در نظر گرفته نشد؛ بنابراین این هشدار‌ها در حالی مطرح شد که متاسفانه باز هم گوش کسی بدهکار نبود؛ سینما‌ها و تئاتر‌ها بازگشایی شدند، مدارس برای حضوری شدن دانش‌آموزان برنامه‌ریزی کردند، کافه‌ها و رستوران‌ها بی‌هیچ نظارتی پر شدند از مردم بی‌ماسکی که دل‌خوش از پایان قصه کرونا دور یک میز نشسته بودند و ساعت‌ها کنار هم گپ می‌زنند، باشگاه‌های ورزشی، پاساژها، اداره‌ها، مترو و اتوبوس‌هایی که مملو بودند و حالا همه باهم تراژدی پیک ششم را با مرگ‌هایی که دوباره سه رقمی شد، رقم زدند؛ افزایش آماری که تلنگری است برای اقدام به موقع؛ چراکه این خطر وجود دارد با افزایش تصاعدی مبتلایان امیکرون، میزان بستری‌ها و به تناسب آن آمار بیماران بدحال و نهایتا نیز مرگ‌های ناشی از آن هم افزایش یافته ودوباره به روز‌های سیاه کرونایی بازگردیم.

سهم بالای واکسن نزده‌ها در بستری‌های بیمارستانی امیکرون
با ثبت اولین فوتی‌های اُمیکرون، آتش نگرانی‌ها داغ‌تر و اعلام شد که زنگ تفریح کرونا تمام شد. به طوری که برخی کارشناسان حوزه سلامت ضمن ابراز نگرانی نسبت به شیوع بالا و مرگ و میر ناشی از اُمیکرون، اعلام کردند که اکثر بیماران بستری و بدحال عمدتا یا پروتکل‌ها را رعایت نکرده‌اند یا با خوش خیالی اینکه کرونا مهار شده، واکسن تزریق نکرده‌اند. به طوری که دکتر نادر توکلی-معاون درمان ستاد کرونای استان تهران در گفتگو با ایسنا، اعلام کرده است که در افراد واکسینه شده میزان بستری و مرگ و میر به شدت پایین است و کسانی که بستری می‌شوند عمدتا واکسن تزریق نکردند.

کودکان؛ گروه هدف اُمیکرون
در عین حال طبق گفته متخصصین، اُمیکرون بیش از سایر سوش‌های کرونا به ایجاد بیماری در کودکان تمایل دارد. با وجودی که پیش از گسترده شدن بیماری هشدار‌هایی درباره گرفتاری کودکان با اُمیکرون داده شده و نسبت به واکسیناسیون آن‌ها تاکید شده بود، اما با وجود تایید و تاکید کمیته علمی کشوری مقابله با کرونا مبنی بر لزوم آغاز واکسیناسیون کودکان زیر ۱۲ سال با دو واکسن پاستوکووک و سینوفارم از چند هفته گذشته، اما به گفته کارشناسان، مجوز و مصوبه نهایی برای واکسیناسیون کودکان با تاخیر و دیرهنگام بود و باعث شد که زمان از دست برود و نتوان کودکان را در برابر پیک ششم و اُمیکرون ایمن کرد.

بر همین اساس هم اکنون شاهد ابتلای گسترده‌تر کودکان به کرونای اُمیکرون نسبت به پیک‌های قبلی هستیم؛ به طوری که تعداد زیادی از کودکان از سنین نوزادی گرفته تا ۱۲ سال و بالاتر گرفتار شده‌اند و حتی تعداد بستری کودکان مبتلا به کرونا نیز بالا رفته است و طبق گفته سرپرست روابط عمومی وزارت بهداشت، اکنون حدود ۲۰ درصد مبتلایان امیکرون را کودکان تشکیل می‌دهند. همچنین دکتر فرهاد چوبدار- رئیس بیمارستان کودکان علی‌اصغر (ع) در گفتگو با ایسنا، با تاکید بر افزایش موارد ابتلای کودکان به کرونا، اعلام کرد که برخلاف پیک‌های قبلی تعداد کودکانی که به کرونا مبتلا می‌شوند از بزرگسالان بیشتر است و ظاهرا گروه هدف اُمیکرون گروه سنی زیر ۱۲ سال است؛ زیرا حتی نوزاد چند روزه مبتلا به کرونای امیکرون هم در بین بیماران‌مان بستری داریم.وی می‌گوید: بیشتر مراجعات بیمارستانی ما در گروه سنی ۲ تا ۶ سال هستند و حداکثر پیک شیوع در این محدوده قرار دارد؛ ولی مراجعه کننده زیر ۲ سال یا بین ۶ تا ۱۲ سال هم وجود دارد.

ابتلای کادر درمان و نگرانی از دارو و تجهیزات گران‌قیمت ضد کرونایی
در عین حال با توجه به سرعت بالای انتقال اُمیکرون، یکی از چالش‌های مهم، ابتلای کادر درمان در بیمارستان‌هاست؛ چراکه ابتلای گسترده پرسنل درمان کشور علاوه بر اینکه جان مدافعان سلامت را در معرض خطر قرار می‌دهد، می‌تواند سطح کیفی رسیدگی و مراقبت درمانی از بیماران مبتلا به کرونا را نیز کاهش دهد و در نتیجه چنین اتفاقی می‌تواند به افزایش مرگ‌های کرونایی در کشور بینجامد. زیرا همچنان بهترین راه درمان کرونا، مراقبت درست و با کیفیت از بیمار است. در همین راستا دکتر بهنام بهنوش - معاون درمان بیمارستان بهارلو به ایسنا می‌گوید: اکنون با درگیری بالایی که امیکرون ایجاد می‌کند در اکثر بخش‌ها با کمبود نیرو مواجه هستیم. آمار ابتلای کادر درمان به این سویه از کرونا تصاعدی بوده و مثلا از ۱۳ پرسنل یک بخش حداقل ۵ نفر مرخصی استعلاجی هستند تا بهبود یابند و مجددا به کار بازگردند؛ بنابراین از مردم می‌خواهیم که بیش از گذشته رعایت موارد بهداشتی و بویژه استفاده از ماسک را در نظر داشته باشند.

ضرورت واکنش سریع بیمارستانی در برابر اُمیکرون
در این زمینه  مسعود یونسیان- دبیر کمیته اپیدمیولوژی و پژوهش کمیته علمی کشوری مقابله با کووید۱۹ نیز ، با تاکید بر ضرورت واکنش سریع بیمارستانی برای مقابله با اُمیکرون می‌گوید: در شرایط فعلی توصیه من این است که بیمارستان‌ها به فکر ترمیم کادر درمان خود باشند، کادر تازه نفس بیاورند، اگر نارضایتی در پرسنل وجود دارد یا بیمارستان به تعهداتی که داشتند، عمل نکردند، باید دولت هرچه سریع‌تر وارد عمل شده و رضایت کارکنان را جلب کند. در عین حال بحث تامین و در نظر گرفتن دارو، اکسیژن و... بسیار مهم است. همچنین توزیع تخت‌ها بین موارد اورژانس و غیر اورژانس بسیار مهم است؛ چراکه اگر در حال حاضر نیرو، تخت، دارو، اکسیژن و سایر اقلام و تجهیزات مورد نیازمان را تامین نکنیم، وقتی که در بحران قرار می‌گیریم، فرصتی برای این کار وجود ندارد. اگر قرار است واکنش سریعی انجام شود، باید در حوزه ایجاد تسهیلات درمانی و بیمارستانی برای موارد شدید باشد.

پیک اُمیکرون و دارو‌هایی که گران شدند
در عین حال با توجه به حجم بالای ابتلا به اُمیکرون در کشور، بحث تامین دارو و تجهیزات مربوط به درمان کرونا و همچنین دسترسی ارزان مردم به دارو نیز یکی از مسائلی است که باید مورد توجه جدی قرار گیرد؛ موضوعی که هنوز آنطور که باید و شاید به آن پرداخته نشده و حتی گفته می‌شود که پوشش بیمه‌ای برخی دارو‌های مربوط به کرونا مانند رمدسیویر حذف شده و بیماران باید هزینه‌های گزافی برای تامین این دارو‌ها بپردازند.

مشاهدات خبرنگار ایسنا و تماس‌های دریافتی خبرگزاری ایسنا، نشان می‌دهد که دارو‌هایی مانند رمدسیویر بدون پوشش بیمه‌ای برای بیماران محاسبه شده و هزینه‌های بالایی را به آن‌ها تحمیل می‌کند. به طوری که یکی از بیماران مبتلا به کرونای اُمیکرون در گفتگو با ایسنا، اعلام کرد که شش آمپول رمدسیویر را با قیمت دو میلیون و ۲۵۰ هزار تومان خریداری کرده که تزریق آن‌ها هم برایش دو میلیون و ۹۰۰ هزار تومان هزینه داشته است.

هرچند سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا از مصوبه جلسه اخیر این ستاد برای بازگشت قیمت برخی اقلام دارویی به حالت قبل، خبر داد، اما باید پرسید علی رغم اینکه قرار بود دارو و درمان مبتلایان به کرونا رایگان شود، چرا پوشش بیمه‌ای این دارو‌ها حذف شده است؟. مردم و به ویژه قشر ضعیف جامعه اعم از کارگران روزمزد که حقوق‌های سه تا چهار میلیونی دارند، در صورت ابتلا به کرونا چگونه باید این هزینه‌ها را بپردازند؟.

همه چیز برای مقابله با اُمیکرون مهیاست؟
در حال حاضر مرگ‌های ناشی از کرونا در کشور مجددا سه رقمی شده است و روز گذشته ۱۰۴ مرگ کرونایی در کشور ثبت شد؛ موضوعی که با توجه به روند تصاعدی مبتلایان، زنگ خطر افزایش بیماران بدحال و در نتیجه افزایش فوتی‌های ناشی از آن را به صدا درآورده است. البته هرچند که کارشناسان و متخصصان سلامت معتقدند که با وجود بالاتر بودن قله مبتلایان امیکرون، اما شاید کشتار آن به اندازه دلتا نباشد، در عین حال از همان ابتدای ورود این سویه به کشور، آمار سه رقمی مرگ را محتمل دانسته و بر لزوم چاره اندیشی جهت جلوگیری از آن تاکید داشتند.

در هر حال گویا هنوز آنچنان که باید خیلی‌ها خطر اُمیکرون را باور نکرده اند و آنچنان که باید تمهیدات لازم برای مقابله با اُمیکرون مهیا نیست. به طوری که محدودیت آنچنانی برقرارنشده و شلوغی و ازدحام خیابان‌ها، مترو و اتوبوس، پاساژها، بازار‌های خرید در آستانه عید نوروز و دید و بازدید‌ها مانند روز‌های عادی برقرار است. در عین حال بازار سینما‌ها و تئاتر و همچنین برگزاری جشنواره فجر آن هم بدون رعایت جدی پروتکل‌های بهداشتی داغ است و گویا کسی خطر اُمیکرون را تا زمانیکه به تخت بیمارستان نرسد، باور نمی‌کند.

حالا هم نگرانی کارشناسان سلامت به واقعیت پیوسته؛ به طوری که خوش‌کامی هفته‌های اخیر که ناشی از کاهش مرگ‌های کرونایی به زیر ۲۰ مورد در روز بود و تصور ادامه روند کاهشی آن، مجددا به تلخ‌کامی مرگ‌های سه رقمی بدل شده و جان صد‌ها هموطن را در معرض خطر قرار داده است و اگر اقدامات عاجل، چه از سوی مردم با اعمال رعایت‌های بهداشتی و چه از سوی مسوولان با اعمال تدابیر و محدودیت‌های لازم، صورت نگیرد، این خطر وجود دارد که در آستانه عید نوروز، مرگ با لباسی نو برای داغدار کردن بازگردد