تلسکوپی که می‌تواند از جیمز وب جلو بزند!

اکنون که «تلسکوپ فضایی جیمز وب»(JWST) بالاخره پرتاب شده است و در حالت عملیات علمی کامل قرار دارد، جامعه نجومی مشتاقانه به پرتاب بزرگ بعدی چشم دوخته که پرتاب«تلسکوپ فضایی نانسی گریس روم»(Roman Space Telescope) است. این تلسکوپ، یک شکارچی فوق‌العاده سیاره‌های فراخورشیدی خواهد بود که اطلاعات کلیدی را درباره شکل‌گیری منظومه‌های خورشیدی و سیاراتی مانند سیاره‌های ما را فاش می‌کند.

در ابتدا به نظر می‌رسید که این ماموریت هرگز اتفاق نخواهد افتاد. دانشمندان ناسا و وزارت انرژی آمریکا در اوایل دهه ۲۰۰۰، تلسکوپ جدیدی را برای بررسی دورترین نقاط کیهان پیشنهاد کردند؛ به این امید که راز انرژی تاریک را درک کنند. در هر حال، با تغییر مسیر سرمایه سیاسی و مالی به سمت توسعه تلسکوپ جیمز وب، این پیشنهاد با شکست مواجه شد.

اکنون انتظار می‌رود که تلسکوپ نانسی گریس رومن در سال ۲۰۲۶ یا ۲۰۲۷ پرتاب شود.آینه تلسکوپ نانسی گریس رومن به اندازه آینه هابل است اما میدان دید بسیار وسیع‌تری دارد. این تلسکوپ به یک دوربین بسیار بزرگ مجهز است که می‌تواند به عنوان صد تلسکوپ هابل عمل کند. «اسکات گائودی»(Scott Gaudi)، استاد نجوم دانشگاه ایالتی اوهایو و یکی از سرپرست‌های این مأموریت گفت: دانشمندان امیدوار هستند که تلسکوپ در طول ماموریت اولیه پنج ساله خود بتواند حدود ۱۵۰۰ سیاره فراخورشیدی را پیدا کند. با وجود این، تعیین تعداد دقیق دشوار است زیرا تشخیص دادن تعداد سیاره‌هایی که به دور ستاره‌های دیگر می‌چرخند، دقیقا همان چیزی است که تلسکوپ برای درک آن تلاش می‌کند.

در میان سایر اهداف علمی، یکی از مأموریت‌های اولیه تلسکوپ نانسی رومن گریس، شکار سیارات فراخورشیدی جدید با استفاده از ترفندی خلاقانه به نام میکرولنزینگ گرانشی خواهد بود.از آنجا که روش میکرولنزینگ در شناسایی سیاراتی که به دور ستاره‌های مادر خود می‌چرخند مشکل دارد، تلسکوپ فضایی نانسی گریس رومن در عوض روی سیاراتی متمرکز خواهد شد که به دور از خورشید خود می‌چرخند؛ مشابه غول‌های گازی و یخی منظومه شمسی ما. برخلاف هر تلسکوپ شکار سیاره فراخورشیدی، تلسکوپ نانسی گریس رومن قادر خواهد بود تا سیارات بسیار کوچک‌تر را تشخیص دهد.

ایجاد امکان نخستین بررسی روی سیاراتی که دور از ستارگان خود می‌چرخند، برای درک منشأ حیات در سیاراتی مانند زمین بسیار مهم است. گائودی ادامه داد: از آنجا که ما فکر می‌کنیم تمام آب سیارات مشابه زمین از نواحی بیرونی منظومه‌های سیاره‌ای وارد شده است، با بررسی این مناطق می‌توانیم میزان رایج بودن سیاراتی را درک کنیم که احتمالا قابل سکونت هستند.

اگر این اقدام کافی نباشد، تلسکوپ نانسی گریس رومن یک ترفند دیگر برای شکار سیاره در آستین دارد. این تلسکوپ، حامل دستگاهی است که به آن امکان می‌دهد تا نور ستاره‌های مجاور را مسدود کند و مستقیماً از سیارات فراخورشیدی اطراف خود تصویربرداری کند. این قابلیت، شاهکاری است که حتی تلسکوپ فضایی جیمز وب هم قادر به انجام دادن آن نیست.