ارزش واقعی یارانه نقدی چقدر است؟

گروه اقتصادی: تورم به‌عنوان درد مزمن اقتصاد ایران به همراه کاهش حدود ۶۰ درصدی قدرت خرید مردم با استناد به گفته‌های فعالان کارگری، اثر یارانه‌ نقدی را که روزی برگ برنده ایده‌پرداز اصلی آن بود، در اقتصاد کم‌درآمدها هر روز کمرنگ‌تر می‌کند. به عبارتی، رقم اسمی یارانه‌ همان است که هر ماه رسانه‌ها خبر از پرداخت آن به حساب یارانه‌بگیران می‌دهند اما ارزش واقعی آن متاثر از تورم سالانه که اقتصاد را فلج کرده، کاهش یافته است. این موضوع با مروری بر خط فقر مطلق برای خانوار چهار نفره در سال جاری یعنی ۱۲ میلیون تومان، نگرانی بیشتری را از بابت آنچه بر اقشار ضعیف جامعه می‌گذرد، ایجاد می‌کند. آذرماه ۱۳۸۹ بود که در دولت احمدی‌نژاد پرداخت یارانه به حساب مردم کلید خورد. در آن مقطع زمانی تصمیم بر آن شد تا به حساب هر شخص ۴۵ هزار تومان به‌عنوان کمک نقدی واریز شود. نرخ تورم اعلامی سال ۸۹، ۱۲.۴ درصد بود. ۱۲ سال از این تصمیم پر سروصدا می‌گذرد. هم‌اکنون خانوارها بنا به تعداد اعضا و دهکی که در آن قرار دارند، بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان دریافت می‌کنند. البته اشاره‌ای هم باید به آبان ۹۸ داشته باشیم که با اصلاح قیمت بنزین، بیش از ۶۰ میلیون نفر گزینش شدند و یارانه معیشتی با رقم بین ۵۵ تا ۲۰۵ هزار تومان برای خانوارهای یک‌نفره تا پنج نفره و بالاتر واریز شد. اما بعد از مدتی این ماجرا منتفی و در سیاست‌های حمایتی تجدیدنظر شد.

۱۷۱۳۰۰تومان؛ ارزش واقعی یارانه!
اما الان، ارزش واقعی یارانه نقدی چقدر است؟  اگر یارانه نقدی را رقم ۳۰۰ هزار تومان در نظر بگیریم، با توجه به نرخ تورم اعلامی از سوی مرکز آمار یعنی همان ۴۲.۹ درصد به‌عنوان نرخ تورم سالانه مهرماه، ارزش واقعی یارانه هم‌اکنون به ۱۷۱هزار و ۳۰۰ تومان رسیده است! این یعنی افزایش نرخ تورم اثر یارانه نقدی را در خانوار کم‌درآمد به شدت کاهش داده است. اگر بر اساس پیش‌بینی‌ها، نرخ تورم را برای سال آینده ۵۰ درصد در نظر بگیریم، این رقم در سال آینده هم به ۸۵ هزار و ۶۵۰ تومان کاهش می‌یابد.دانستن این موضوع که برخی منابع خط فقر مطلق را برای خانوار ۴نفره تهرانی در سال جاری، به میزان ۱۲میلیون تومان برآورد کرده‌اند، بر عمق این بحران می‌افزاید. البته، برخی فعالان کارگری این رقم را ۱۸ تا ۲۰ میلیون تومان اعلام می‌کنند که با در نظر گرفتن اینکه دستمزد کارگران از ۶ میلیون تومان فراتر نمی‌رود، بر نگرانی‌ها از بابت اینکه این طبقه نتواند از پس تامین حداقلی‌ترین نیازهای خود برآید، دامن زده است. با اینحال، به نظر می‌رسد دولت فعلا قصد ندارد خط فقر را به طور رسمی اعلام کند و همین امر این شائبه را ایجاد کرده که این نهاد با  پشت گوش انداختن این وظیفه اساسی می‌خواهد از پاسخگو نبودن درآمد در برابر هزینه زندگی اقشار فقیر شانه خالی کند.

حذف کالابرگ و هشدار درباره موج جدید گرانی
نگرانی بعدی به تعویق افتادن اجرای طرح کالابرگ برمی‌گردد. در حالی‌که قرار بود این طرح از شهریور به اجرا درآید به مهرماه موکول شد و پس از آن دولتمردان خبر از منتفی شدن آن با اسم رمز نبود زیرساخت دادند. اما به‌تازگی جعفر قادری- عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس- به تجارت‌نیوز گفته است که دولت برای اجرای این طرح پول ندارد! این در حالیست که قرار بود در ضمن اجرای این طرح، قیمت‌ها به شهریورماه سال ۱۴۰۰ برگردند. حالا، با وجود تورم افسارگسیخته و یارانه‌ای که دردی از مردم دوا نمی‌کند، هشدارها درباره‌ی ایجاد موج جدید گرانی در نیمه دوم سال بالا گرفته است.