برزخ و بهشت در انتظار خریداران خودرو

گروه اقتصادی: طرح یکپارچه عرضه خودرو داخلی برمبنای فرآیند نوبت‌دهی احتمالا عجیب‌ترین شیوه فروش خودرو در طول تاریخ خواهد بود و حداقل تا زمانی که دوستان یک شعبده‌بازی جدید رو نکنند، این عنوان را به‌تن‌هایی یدک می‌کشد. در این طرح قرار است ۵۰۰ هزار دستگاه خودرو که هنوز اسم و عنوانشان مشخص نیست به کسانی که بعد‌ها اعلام می‌شوند با قیمت نامشخص عرضه شود. تعیین تکلیف این طرح در عین حال که بدون قرعه‌کشی است، با قرعه‌کشی مشخص خواهد شد. همان اول از متقاضیان ۱۰۰ میلیون تومان دریافت می‌کنند و شاید خودرو را یک‌سال بعد تحویل بدهند. اگر با عینک بدبینی به طرح یکپارچه عرضه خودرو داخلی برمبنای فرآیند نوبت‌دهی نگاه کنیم، قطعا فهرست بلندبالایی از ناامیدی پیش‌رویمان پدیدار می‌شود. ممکن است بعضی‌ها از خودشان بپرسند چرا باید ۱۰۰ میلیون پول بی‌زبان را تا فروردین در حساب بلوکه کنند؟ چنانچه دل به دریا زده‌اید و تصور می‌کنید تنها راه خرید خودرو و فرار از لاتاری و قرعه‌کشی و بورس و دردسر همین حضور در طرح یکپارچه عرضه خودرو داخلی برمبنای فرآیند نوبت‌دهی است، نوشته حاضر تلاش می‌کند، به زبان ساده فرآیند فروش، انتخاب و تحویل خودرو را توضیح دهد.
زمان اعلام اسامی متقاضیان طرح یکپارچه عرضه خودرو داخلی
به گزارش فرارو، طرح یکپارچه عرضه خودرو داخلی برمبنای فرآیند نوبت‌دهی از روز شنبه ۲۰ اسفند آغاز شد و تا روز سه‌شنبه ۲۳ اسفند ادامه پیدا کرد. این مرحله را از نظر فنی «پیش‌ثبت‌نام» می‌دانند. به این معنی که متقاضیان با مراجعه به سایت esalecar.ir مدارک خود را تحویل می‌دادند، فرم پر می‌کردند و مهمتر از همه جهت نشان دادن حسن‌نیت به خودروسازان یک حساب وکالتی با موجوی ۱۰۰ میلیون تومان وسط می‌گذاشتند. این مهلت به پایان رسیده و از روز چهاشنبه ۲۴ اسفند وارد مرحله دوم شده‌ایم. آن‌هایی که در روز‌های گذشته این کار‌ها را انجام داده‌اند باید در روز‌های جمعه ۲۶ اسفند، شنبه ۲۷ اسفند و یکشنبه ۲۸ اسفند قدم بعدی را بردارند.
طرح یکپارچه عرضه خودرو داخلی برمبنای فرآیند نوبت‌دهی چهارشنبه و پنجشنبه چراغ خاموش به‌کار خود ادامه می‌دهد. قرار است تا جمعه ۲۶ اسفند مراحل پالایش داده‌ها انجام شود تا فهرست متقاضیان احراز شرایط شده بیرون بیاید. از اول هم قرار بود متقاضیان در صورتی مجاز به ثبت‌نام شناخته شوند که شرایط و مقررات معمول فروش خودرو در سامانه یکپارچه را دارا باشند. این یعنی سن آن‌ها کمتر از ۱۸ سال نباشد. داشتن گواهینامه رانندگی جزو الزامات قانونی است که روی آن تاکید شده. اگر کسی در حال حاضر صاحب پلاک فعال است، خود به‌خود از گردونه رقابت خارج می‌شود. گروهی که ظرف ۴۸ ماه گذشته از ایران‌خودرو و سایپا محصولی خریداری کرده باشند هم پشت همین سد متوقف می‌شوند. اگر صلاحیت شما تایید شد، یک قدم دیگر به خرید خودرو در طرح یکپارچه عرضه برمبنای فرآیند نوبت‌دهی نزدیک شده‌اید و حتی شاید در حالت خوش‌بینانه ظرف سه‌ماه، یعنی تا خرداد و تیر ۱۴۰۲ آن را تحویل بگیرید.
زمان اعلام اولویت‌ها، نوع خودرو و موعد تحویل
طرح یکپارچه عرضه خودرو داخلی برمبنای فرآیند نوبت‌دهی در فروردین ۱۴۰۲ وارد مرحله دوم می‌شود. قرار است در این مرحله بر اساس توانایی خودروسازان یک برنامه زمان‌بندی بیرون بیاید. همچنین براساس قرعه‌کشی، اولویت افراد شرکت‌کننده در طرح یکپارچه خودرو داخلی مشخص خواهد شد. مهمتر از همه متوجه می‌شویم بعد از حداقل یک ماه بلوکه شدن پول در حساب بانکی (حتی با اینکه سود پول به صاحب حساب تعلق می‌گیرد) بالاخره قرار است چه خودرویی تحویل بگیریم. زمان تقریبی تحویل خودرو نیز در فروردین ۱۴۰۲ مشخص خواهد شد تا متقاضی بتواند در تنهایی و خلوتش حساب و کتابی انجام دهد. شاید ماندن در طرح و دورخیز برای خرید از طرح یکپارچه عرضه خودرو داخلی بر مبنای نوبت‌دهی اصلا برایش به‌صرفه نبود!
انصراف از طرح فروش یکپارچه خودرو‌های داخلی به‌شرطی مجاز خواهد بود که در فروردین اعلام شود تحویل خودرو به فرد بیشتر از سه ماه زمان می‌برد. چنین افرادی می‌توانند بدون پرداخت خسارت و جریمه نسبت به رفع انسداد موجودی حساب وکالتی اقدام کنند، اما نوبت تحویل خودرو آن‌ها همچنان محفوظ باقی خواهد ماند. افرادی که هنگام اعلام نتایج در سامانه فروش بزرگ خودرو، مشخص شود از سایر روش‌های فروش موجود روی سامانه esalecar.ir از خودروسازان کشور خودرو خریداری کرده‌اند یا برای خرید خودرو وارداتی پا پیش گذاشته‌اند از لیست انتظار حذف می‌شوند.
قیمت تمام شده در طرح یکپارچه عرضه خودرو‌های داخلی
متقاضیان خرید در طرح فروش یکپارچه خودرو‌های داخلی، پس از اعلام اولویت‌های و زمابندی تحویل که وعده انجام آن را در فروردین ۱۴۰۲ داده‌اند، در صورت صلاحدید می‌توانند به مرحله سوم قدم بگذارند. جایی که نیاز است بر اساس قیمت روز شورای رقابت تکمیل وجه انجام شود. چون طرح بر اساس قوانین و مقررات پیش‌فروش خودرو انجام می‌شود، از قیمت قطعی خبری نخواهد بود و نرخ روز تحویل، ملاک محاسبه قرار می‌گیرد. با توجه به اینکه تکمیل وجه در فروردین رخ می‌دهد افزایش معمول سالیانه هزینه مالیات و شماره‌گذاری به‌عنوان عامل نخست، هزینه تکمیل وجه خرید در طرح فروش یکپارچه خودرو‌های داخلی را بالا می‌برد. کار تمام نشده و بسته به تاریخ تحویل خودرو، ممکن است قیمت تمام شده باز افزایش پیدا کند.
بعضی‌ها می‌گویند این بلاتکلیفی و مشخص نبودن قیمت نهایی، پاشنه آشیل طرح فروش یکپارچه خودر‌های داخلی است. از نقطه‌نظر خوش‌بینانه می‌توان گفت قیمت کارخانه خودرو در کل سال ۱۴۰۱، معادل ۱۸ درصد بود. اگر می‌خواهید بدترین حالت را هم در محاسباتتان جا بدهید، بهتر است بدانید پیش‌بینی شده کارخانه‌ها قیمت خودرو در سال ۱۴۰۲ را حداقل ۳۰ درصد و حداکثر ۷۰ درصد افزایش دهند. به‌هر حال قیمت روز خودرو در زمان تحویل، به‌عنوان متر و معیار درنظر گرفته می‌شود.
شانس خرید خودرو در طرح فروش یکپارچه
تمام متقاضیان در طرح فروش یکپارچه صاحب خودرو می‌شوند و فقط نوبت تحویل یا اولویت آن‌ها متفاوت خواهد بود. این را می‌توان یک وعده در نظر گرفت، اما روی کاغذ هم امکان‌پذیر خواهند بود. منوچهر منطقی، معاون وزیر صنعت در گفتگو با تسنیم گفته اگر توان پاسخگویی به متقاضیان در سال ۱۴۰۲ میسر نبود، تحویل به سال ۱۴۰۳ موکول می‌شود. از نظر منطق و آمار ریاضی امکان تحویل گرفتن خودرو در سال ۱۴۰۲ برای تمام متقاضیان طرح یکپارچه عرضه خودرو داخلی برمبنای فرآیند نوبت‌دهی وجود دارد. آمار‌ها می‌گویند در سال ۱۴۰۱ بین ۱.۶ تا ۱.۸ میلیون دستگاه خودرو در کشور تولید شده است.
فروش خودرو در بورس منتفی شده، با توجه به این مسئله خودروسازان داخلی باید روی عرضه به‌صورت فروش فوق‌العاده و پیش‌فروش حساب باز کنند. در هر حالت تحویل خودرو در طرح فروش یکپارچه به سال آینده موکول می‌شود. اگر خیلی خوش‌شانس باشید، امکان دارد در نوبت تحویل سه‌ماهه قرار بگیرید. آن‌هایی که در این اولویت نیستند، می‌توانند پول خود را پس بگیرند. گروه دیگری موفق نمی‌شوند تکمیل وجه انجام دهند و با انصراف این افراد، سایر نفرات جایشان را می‌گیرند. موقع محاسبه شانس دریافت خودرو بهتر است روی چنین مواردی حساب کنید.